Hoe herken je een mentale stoornis?

We worden er tegenwoordig veel vaker mee geconfronteerd: mentale stoornissen. Volgens de NEMESIS bevolkingsstudie van Nederland, hadden 1.896.700 volwassenen (18%) in het jaar 2010 een psychische aandoening. Onder een psychische aandoening verstaan we verschillende stoornissen, zoals een stemmingsstoornis, angststoornis, alcohol of drugs- misbruik,… Het onderzoek toonde ook aan dat 43% van de onderzochte Nederlanders ooit een psychische aandoening heeft gehad. Hierbij wil ik eens dieper ingaan op de stemmingsstoornissen.

Wat is een stemmingsstoornis?

Onder een stemmingsstoornis verstaan we ernstige verstoringen in de stemming die leiden tot een buitensporige neerslachtigheid of opgetogenheid. Vaak gaan ze gepaard met lichamelijke klachten. Een voorbeeld van een stemmingsstoornis is een depressieve stoornis. Bij een depressieve episode ervaart men overdreven somberheid en neerslachtigheid. Een depressieve episode mondt uit in een depressieve stoornis, wanneer het begint te interfereren met het gewone functioneren.

Volgens de DSM-IV heeft men een depressieve stoornis wanneer men 5 of meer van volgende symptomen heeft binnen een periode van 2 weken, waarbij het normale functioneren aangetast is. de symptomen zijn:

• Depressieve stemming hebben gedurende het grootse deel van de dag
• Duidelijke vermindering hebben van interesse of plezier in activiteiten die men leuk vindt
• Duidelijke gewichtsverandering ( toename of afname)
• Verandering in het slaappatroon ( slapeloosheid of te veel slapen)
• Verlies van energie
• Gevoelens van waardeloosheid, schuldgevoelens, zelfverwijten
• Concentratieproblemen, besluiteloosheid
• Terugkerende gedachten aan de dood of suïcidegedachten

Bij de 5 symptomen moet de eerste of de tweede symptoom aanwezig zijn om echt van een depressieve stoornis te spreken. Onderzoek heeft aangetoond dat depressie het vaakst voor komt bij zich isolerende mannen, werklozen, gescheiden moeders, studenten en senioren. Bij studenten gaat de depressie meestal over, aangezien het aan de tijdelijke stresserende levensgebeurtenissen van die periode ligt. Bij senioren ligt dit heel wat anders. Senioren die een partner verloren hebben of al heel hun leven alleen zijn, kunnen zich eenzaam voelen en krijgen depressieve klachten. Zelfdoding komt dan ook steeds vaker voor bij ouderen.

Oorzaken

Over de oorzaken van depressieve stoornissen wordt er heel wat gespeculeerd. Er zijn uitgangspunten vanuit biologische, psychische en sociale achtergronden. Vanuit een biologisch standpunt kan de oorzaak van een depressie liggen in een tekort aan de neurotransmitter serotine of noradrenaline in de hersenen. Er zijn ook verschillende psychologische verklaringen voor een depressie. Een voorbeeld van zo een psychologische verklaring is van Lewinsohn. Hij zegt dat depressie een vicieuze cirkel is. Zo kan het zijn dat men niet de juiste mogelijkheden heeft om iets te bereiken, waardoor men geen bekrachtiging krijgt. Hierdoor gaat men zich terug trekken, waardoor men weer niets kan bereiken en de bekrachtiging nog meer daalt. En zo blijft het uiteraard voort gaan. Een sociale factor kan zijn depressie als reactie op stresserende gebeurtenissen. Er wordt vooral veel aandacht geschonken aan het diathese-stress model. Hiermee wordt een combinatie van biologische, psychische en sociale factoren bedoeld.

Wat te doen na constatatie?

Bij een depressie is het belangrijk dat u langs gaat bij een psycholoog of psychiater en over uw problemen praat. Een depressie gaat niet vanzelf over. Soms wordt er antidepressiva voorgeschreven, wat soms wel kan helpen, maar als de oorzaak van de depressie niet wordt gevonden en verholpen, zal medicatie slechts een tijdelijke oplossing bieden. Als u zichzelf herkent in deze symptomen of familie of vrienden hierin herkent, is het belangrijk op tijd hulp te zoeken.