Ik ben volwassen en heb puistjes, wat is hiervan de oorzaak?

Denkt men aan puistjes dan denkt men automatisch aan pubers. De meeste mensen gaan ervan uit dat puistjes vanzelf verdwijnen naarmate men ouder wordt. Helaas is dit niet altijd het geval en blijven puistjes ook hardnekkig toeslaan bij jong volwassen. Zelfs wanneer men de middelbare leeftijd reeds heeft bereikt, kunnen puistjes (nog steeds) voor een probleem zorgen. Er zijn ook mensen die tijdens hun pubertijd weinig tot geen last van puistjes hadden en juist op oudere leeftijd acne ontwikkelen. Hoe komt dit en wat kan men er zelf aan doen om het zoveel mogelijk te voorkomen? Lees meer over puistjes bij volwassenen in onderstaand artikel.

Wat zijn puistjes?

Met een puistje wordt over het algemeen een ontsteking in het gezicht bedoelt die zich uit als een rood bultje met soms een witgeel puskopje erop. De meeste puistjes ziet men het vaakst op de zogenaamde T-zone, voorhoofd, neus en kin maar ook op de wangen komen ze veelvuldig voor. Daarnaast komen puistjes ook regelmatig voor op schouders, rug, nek, hals en billen. Puistjes worden ook wel pukkels of acne genoemd, de wetenschappelijke naam voor (jeugd)puistjes is acne vulgaris. Een puistje wordt meestal veroorzaakt door een verstopte porie, een ontstoken talgkliertje en/of ontstoken haarzakje (folliculitis). Bij pubers worden puisten meestal veroorzaakt door hormonen, die in de pubertijd behoorlijk grillig kunnen zijn. Hormonen kunnen er voor zorgen dat talgklieren overmatig talg gaan produceren en poriën groter worden. Hierdoor kan er gemakkelijk vuil naar binnen dringen en kan de porie verstopt raken. Vaak ziet men dit terug als een zwart stipje in de huid, een mee-eter (comedo), wat uiteindelijk kan resulteren in een hardnekkige ontsteking met een wit puskopje.
Omdat uiterlijk voor de meeste mensen erg belangrijk is, kan acne bij sommigen minderwaardigheidsgevoelens en zelfs depressieve gevoelens opleveren.

Puisten bij volwassenen

Puistjes bij pubers en jongeren wordt als heel normaal gezien maar er zijn ook veel volwassen die met grote regelmaat, soms zelfs dagelijks, puisten ontwikkelen. Denk bij volwassen niet alleen aan jong volwassen maar zelfs 50 plussers kunnen behoorlijk last van ontstekingen in de huid hebben. Hieronder leest u de meest voorkomende oorzaken van acne bij volwassen.

Scheren

Puisten bij volwassen worden vaak veroorzaakt door scheren, vooral in het gezicht, hals, oksels en schaamstreek zijn plaatsen waar zich na het scheren vervelende puskopjes kunnen ontwikkelen. Tijdens het scheren wordt er als het ware een beetje aan een haartje getrokken waardoor het haarzakje geïrriteerd kan raken en kan gaan ontsteken (folliculitis). Daarnaast loopt de huid (microscopische) beschadigingen op doordat het scheermesje over de huid heen schraapt. Hierdoor krijgen bacteriën, schimmels en gisten vrij spel om de huid binnen te dringen en kunnen ze vervolgens een ontsteking veroorzaken. Gebruik geen scheermes in combinatie met scheerschuim maar neem bij voorkeur een scheerapparaat, hierdoor raakt de huid minder beschadigt.
Ook kan er na het scheren irritatie ontstaan door ingegroeide of scheef groeiende haartjes, de medische term hiervoor luidt pseudofolliculitis barbae (PFB). Tijdens het scheren wordt het uiteinde van een haartje namelijk zeer scherp en kan het tijdens het groeien met gemak door de huid heen prikken waardoor er zich een rood bultje met een etterpuntje ontwikkelt. PFB ziet men vaak bij mannen in de baardstreek die sterk krullend haar hebben, dames hebben er regelmatig last van na het scheren van de oksels, onderbenen en bikinilijn. PFB is zeer moeilijk te voorkomen, het wil wel helpen om niet dagelijks maar om de dag te scheren. Tevens moet men er op letten dat wanneer men scheert, men niet te glad scheert, probeer een lengte aan te houden van een halve tot een hele millimeter. Ook hier wordt het gebruik van een mesje en scheerschuim sterk afgeraden. Het gebruik van een soft peeling kan enigszins helpen om klachten te voorkomen.

Hormonen

Net als bij pubers kunnen ook volwassen puistjes ontwikkelen door hormoonschommelingen. Vooral vrouwen hebben hier vaak mee te maken, rond de menstruatieperiode ontwikkelen ze onder invloed van hormonen regelmatig puistjes. Bij heftige hormoonschommelingen en bijbehorende puisten kan het gebruik van een anticonceptiepil verlichting bieden, "de pil" is op recept via de huisarts te verkrijgen.
Tijdens zwangerschap zorgen "zwangerschapshormonen" ervoor dat er (meestal) in de eerste drie maanden, in het gezicht, borst en rug puistjes ontstaan. Tijdens deze periode is het raadzaam om de huid goed schoon te houden met speciale gezichtsreinigers, de schoonheidsspecialist of apotheek kan hierover gespecialiseerd advies geven. Puistjes die ontstaan tijdens zwangerschap zijn van tijdelijke aard en verdwijnen vanzelf weer na enkele maanden of na de zwangerschap.
(Onderliggende) ziektes kunnen eveneens voor hormoonschommelingen en daardoor voor een (vette) onzuivere huid zorgen, meestal zijn dit aandoeningen die (in)direct invloed uitoefenen op hormoon producerende organen. Een voorbeeld hiervan is het polycysteus ovarium syndroom, één van de symptomen bij deze aandoening is het ontwikkelen van acne.
Mannen kunnen eveneens onder invloed van hormonen puisten ontwikkelen, vooral testosteron kan voor een sterk verhoogde talgproductie zorgen.

Voeding

Bij een slechte huid is het belangrijk om gezond te eten, eet altijd voldoende fruit en groente en probeer zoveel mogelijk eenzijdige voeding en vette producten te vermijden. Daarnaast is het zeer belangrijk om voldoende water te drinken, zodat afvalstoffen goed afgevoerd kunnen worden.
Of bepaalde voedingsmiddelen wel of geen puisten kunnen veroorzaken, blijft een lastig standpunt. Er zijn tot op heden nog steeds geen harde bewijzen gevonden dat door het eten van bepaalde producten men puisten krijgt. Toch zijn er heel veel mensen die na het eten van bijvoorbeeld chocolade, patat en/of varkensvlees ineens (veel meer) puistjes krijgen. Om er achter te komen of men gevoelig is voor bepaalde voedingsmiddelen, is het raadzaam om gedurende vier weken, een soort van lijstje bij te houden welke producten er zijn genuttigd en of er na één tot drie dagen meer puisten bij zijn gekomen. Men kan dan voor zichzelf bepalen welke voedingsmiddelen het beste vermeden kunnen worden.
Enkele producten die mogelijk puisten kunnen veroorzaken zijn:

• Chocolade
• Varkensvlees
• Patat
• Snacks
• Chips
• Mayonaise
• Koemelk
• Suiker
• Witbrood

Cosmetica, wasmiddelen en overige chemicaliën

Wasmiddelen en cosmetica kunnen (chemische) bestanddelen bevatten waar sommige mensen overgevoelig voor zijn, ze kunnen na huidcontact puistjes ontwikkelen. Een bekend voorbeeld zijn stylingsproducten voor het haar. Haar wat vaak "in het gezicht hangt" kan voor huidirritatie zorgen. Vette stylingsproducten, zoals wax, mousse en gel, kunnen de huid nog vetter maken met mee-eters en puistjes tot gevolg. Overstappen op een ander product en/of merk kan veel huidproblemen doen voorkomen. Wasmiddelen en wasverzachters kunnen na (veelvuldig) huidcontact op de zelfde manier voor pukkeltjes zorgen. Door het dragen van ondergoed kan er op schouders, rug, borstkas en billen acne ontstaan. Maar ook beddengoed en dan met name een kussensloop, kan voor huidirritatie zorgen. In sommige gevallen komen puistjes alleen voor op een linker of op een rechter wang, omdat men vaak "op die kant slaapt". Door een ander wasmiddel te gebruiken, eventueel hypoallergeen, zullen puistjes snel verdwijnen.
Cosmetica en producten voor gezichtsverzorging zoals crème en foundation kunnen gelijkerwijs bij volwassen puistjes veroorzaken. Ook hier kan men door over te stappen op een ander merk of een gelijkwaardig product, vaak snel van de puisten af komen.

Medicatie

Bepaalde medicijnen kunnen voor puistjes zorgen, dit is meestal van tijdelijke aard en ze verdwijnen weer op het moment dat men met de medicatie stopt. Soms kan "de pil" de oorzaak zijn van toenemende puistjes terwijl "de pil" in sommige gevallen ook voorgeschreven kan worden om juist puistjes te bestrijden. Prednison (= corticosteroïde = bijnierschosrhormoon) heeft naast veel andere bijwerkingen ook invloed op het ontwikkelen van acne. Zo zijn er meer medicijnen die een negatieve invloed op de huid hebben. Raadpleeg de bijsluiter of behandelend arts voor meer informatie over bijwerkingen van bepaalde medicijnen.
Anabolen die vaak door bodybuilders gebruikt worden kunnen voor ernstige acne op rug, schouders en op de borst zorgen. (Top)sporters die doping gebruiken, kunnen eveneens last van puistjes krijgen.

Stress

Tijdens stress wordt er meer testosteron geproduceerd dan onder "normale" omstandigheden. Testosteron zorgt onder andere voor een verhoogde talgproductie wat uiteindelijk zal resulteren in een vette(re) huid en verstopte poriën met mee-eters en puistjes tot gevolg.

Douchen

(Te) heet douchen kan zorgen voor een verhoogde talg productie, waardoor er op schouders, rug en achterwerk puisten kunnen ontstaan. Gebruik daarom tijdens het douchen warm water en wees zuinig met douchegel en/of badschuim om irritatie van de huid te voorkomen wat ook kan resulteren in kleine ontstekingen.

Slaapgebrek

Huidproblemen kunnen ontstaan door slaapgebrek, onze huid herstelt zich tijdens onze nachtrust. Om goed te kunnen herstellen heeft de huid minimaal zes uur slaap nodig.

Overige oorzaken

• Erfelijkheid
• Verkeerde huidverzorgingsproducten
• Teveel huidverzorgingsproducten
• Alcohol misbruik
• Roken
• Ongezonde levensstijl

Enkele tips

• Indien men erg veel last van puistjes heeft, is het belangrijk om de huid goed schoon te houden. Dit kan door gebruik van lotions, peelings en crèmes.
• Krab puistjes niet open en knijp "onrijpe" puistjes niet uit, de kans dat het een ernstige ontsteking wordt, is erg groot.
• Verwijder mee-eters en "rijpe" puistjes bij voorkeur na een peeling en een warme douche, dode huidcellen zijn dan verwijderd en de poriën staan open. Oefen met een schone tissue, vervolgens voorzichtig wat druk uit op de mee-eters en/of puistjes. Smeer de huid aansluitend in met een ontstekingsremmende crème of een rustgevende crème.
• Bezoek regelmatig een schoonheidsspecialist voor een diepe reiniging van de huid.

Tot slot

Raadpleeg bij aanhoudende en/of hardnekkige klachten een huisarts of dermatoloog, men kan te maken hebben met een huidziekte die veel op acne lijkt.