Botox, het wondermiddel

Iedereen kent botulisme, een ziekte die zich installeert bij een voedselvergiftiging en tot de dood kan leiden door verlamming en ontregeling van het hartritme. Grote aanstoker is de giftige stof Botuline toxine. Deze wordt al een tijdje in kleine doses in de geneeskunde gebruikt om een aantal kwalen te genezen. Recent heeft ook de cosmetische industrie de stof ontdekt onder de naam Botox.

Wat is Botuline?

Botuline toxine type A is een natuurlijk gezuiverd eiwit dat geproduceerd wordt door de bacterie clostridium botulinum. De andere bestanddelen zijn albumine en een zoutoplossing. Het is een stof die een verlammende uitwerking op de spieren heeft, omdat het de prikkels van de zenuwen naar de spieren blokkeert. Een alternatief voor het bekende Botox is het Engelse dysport.

Geschiedenis

In de jaren vijftig van vorige eeuw ontdekten onderzoekers reeds dat de injectie van kleine hoeveelheden Botuline toxine de spieractiviteit aanzienlijk verminderde, waardoor de spier 3 a 6 maanden niet meer kon samentrekken.

Het was de Amerikaanse oftalmoloog Alan Scott die in 1980 de stof in heel kleine hoeveelheden voor het eerst gebruikte bij de behandeling van strabisme en blepharospasme (zie verder). Voor de goedkeuring van het medicijn ging hij een zakelijke verbintenis aan met de farmaceutische firma Allergan Incorporated, gespecialiseerd in oogmedicatie en ooglenzen. Hierna was het hek van de dam en werden de toepassingen van de stof steeds groter.

Toepassingen

Botuline toxine wordt zowel op medisch als cosmetisch vlak gebruikt. In de geneeskunde is het vooral nuttig bij het behandelen van neurologische spierziekten en de gevolgen van een hersenbloeding, allerlei vormen van spasmen zoals spasticiteit na een beroerte, aangeboren spasticiteit als hemifacialisspasme (trekking van een deel van het gelaat), dystonie waarbij een arm of een been in een onnatuurlijke stand staat, torticollis of scheefstand van het hoofd, blepharospasme (het dichtknijpen en knipperen van de ogen), achalasia (spasmen van de slokdarm), strabisme of scheefzien, ook bij ruggenmergbeschadigingen ten gevolge van Multiple Sclerose of een trauma en urinaire incontinentie. Ook overmatig zweten kan hiermee behandeld worden waarbij de inspuitingen inwerken op de zweetkliertjes van de oksels, de handpalmen of de voetzolen.

Momenteel experimenteert men ook bij pijnsyndromen in de nek of de rug en bij migraine en andere chronische hoofdpijnvormen.

Rimpeldief

Het meest bekend is Botox uiteraard voor het wegnemen van rimpels in het gelaat. Hierbij denken we vooral aan de horizontale rimpels op het voorhoofd, de verticale rimpeltjes tussen de wenkbrauwen, de kraaienpootjes langs de ogen en de kleine rimpeltjes aan de zijkant van de neus. Door de uitschakeling van de onderliggende gelaatsspieren krijgt het gelaat een ontspannend uitzicht en wordt de huid weer mooi glad.

Om de mimiek van het gelaat niet fundamenteel te veranderen worden Botoxinspuitingen niet gedaan in de wangen of rond de mond. Rimpels ten gevolge van de zon worden evenmin behandeld en kunnen worden gecamoufleerd via andere technieken als opvullen, peeling of mesolift.

Botox wordt zowel door mannen (25%) als vrouwen (75%) gebruikt in de leeftijdscategorie tussen 35 en 70 jaar, maar steeds jongere mensen hebben de stof ook ontdekt en laten deze nu preventief inspuiten.

Voorzorgsmaatregelen

Na de injecties wordt er aangeraden de behandelde gelaatsdelen gedurende twee uur te laten rusten en zeker niet te masseren. Ook mag men gedurende deze tijd niet plat gaan liggen om de beperkte risico’s die er toch zijn, precies zoveel mogelijk uit te sluiten.

Veilig en vrijwel pijnloos

Botox ziet eruit als een wit poeder in een injectieflacon. Voor het ingespoten, wordt wordt het opgelost in een steriele zoutoplossing. De injectie gebeurt met een zeer fijn naaldje zodat de behandeling vrijwel pijnloos verloopt. Vaak zijn verschillende injecties meteen na elkaar nodig.

Nevenwerking zijn er bijna nooit op een pijnlijk blauw plekje na en in heel uitzonderlijke gevallen kan een dichtvallend oog (ptosis) voorkomen wat zich na een tijdje vanzelf oplost. Uitzonderlijk is ook sprake van lichte griepsysmptomen die eveneens snel verdwijnen.

Af te raden

Voor bepaalde categorieën mensen valt een behandeling met Botox af te raden:

• zwangere vrouwen
• personen allergisch aan botuline toxine
• personen met een infectie op de in te spuiten plaatsen
• personen met een zeldzame spierziekte of een zeldzame zenuwaandoening