Bacterie, virus of weefselcellen op kweek

Soms is het nodig om bij bepaalde ziekten een kweek te nemen. Dit kan een bacteriekweek zijn, een viruskweek of een weefselcellenkweek. Op deze manier kan bepaald worden welke bacterie of virus, gist of schimmel verantwoordelijk is voor een ziekte, zodat de behandeling gericht kan plaatsvinden.

Waarom een kweek maken?

Soms ontstaan er klachten die niet verklaard kunnen worden. De arts zal altijd vragen stellen en een lichamelijk onderzoek instellen. Wanneer onduidelijk blijft waar de klachten vandaan komen, kan er nader onderzoek nodig zijn. Bij sommige ziekten wordt deze veroorzaakt door een bacterie, virus, gist of schimmel. Door het afnemen va een kweek, kan bekeken worden of dit daadwerkelijk het geval is, en welke bacterie of virus hier verantwoordelijk voor is. Op deze manier kan er gerichte behandeling plaatsvinden.

Verloop van het maken van een kweek

In de meeste gevallen wordt er een kweek gemaakt van urine of van ontlasting. denk hierbij aan een blaasontsteking of darmproblemen. Het volstaat dan om op het toilet wat urine of ontlasting in een potje op te vangen en dit af te geven aan de arts of assistent. Het potje dient droog en schoon te zijn en moet worden afgesloten. Veelal krijgt de patiënt een potje van de arts mee. Wanneer er geen potje wordt meegegeven, kan deze ook bij de apotheek gehaald worden. In andere gevallen kan er ook een potje van thuis gebruikt worden, bijvoorbeeld een jampot. Belangrijk is wel dat deze zeer goed schoon is en ook droog. Het laboratorium geeft de voorkeur aan de speciale potjes die uitgegeven worden door ziekenhuis, huisarts en apotheek.

Ook kan er vocht nodig zijn uit de vagina, hersenvocht, bloed, etter of wondvocht. In het geval van vloed wordt er een bloedafname gedaan middels een injectienaald. Soms volstaat één buisje bloed, maar meestal worden er meerdere buisjes bloed afgenomen. Let op: na afname van het bloed kan de patiënt zich even duizelig voelen. Vocht uit de vagina wordt afgenomen door middel van een uitstrijkje. De vagina wordt breder gemaakt middels een eendenbek. Door te ontspannen, is het afnemen van het vocht snel gebeurt. Met een wattenstokje wordt aan de ingang van de vagina vocht afgenomen. Wondvocht wordt rechtstreeks uit de wond afgenomen. Met een wattenstok wordt wondvocht zo diep mogelijk uit de wond weggenomen. Het afnemen van hersenvocht is minder eenvoudig. Hiervoor is een lumbaal punctie nodig. Dit wordt ook wel een ruggenprik genoemd. Met een dunne hole naald wordt tussen de lendenwervels door in de liquorruimte geprikt. Vervolgens wordt er wat hersenvocht afgetapt.
Een kweek kan alleen gemaakt worden voordat er antibiotica is toegediend. antibiotica beïnvloedt de aanwezigheid van bacteriën, waardoor de uitslag van de kweek onbetrouwbaar wordt.

Hoe lang duurt een kweek?

Het lichaamsvocht wordt op een kweek gezet: de bacteriën, virussen, schimmels of gisten laat men groeien en vermenigvuldigen door deze op een goede voedingsbodem te zetten. Vaak is na twee tot drie dagen al bekend welke bacterie of virus de boosdoener is. Soms is hier langer voor nodig: tot wel zeven dagen. In een enkel geval kan een kweek zelfs zes weken duren.

Nadat de uitslag bekend is, krijgt de patiënt hier bericht van via de arts. Nu kan bekeken worden welk medicijn toegediend gaat worden. Dit medicijn is afgestemd op het type bacterie, virus, gist of schimmel. Doordat er gerichter behandeld kan worden, zal het probleem beter aangepakt kunnen worden. Zonder kweek is deze gerichte behandeling soms helemaal niet mogelijk, omdat artsen niet altijd weten waardoor een ziekte veroorzaakt wordt. Wanneer de patiënt een kweek weigert, zal de arts niet kunnen behandelen en kan een ziekte verergeren.

Vergoeding door de zorgverzekeraar

Een kweek die nodig is voor de behandeling van een ziekte zal vanuit de standaard verzekering vergoed worden. Voorwaarde is dat de kweek is aangevraagd door de huisarts of een specialist. Een kweek die door de patiënt zelf is aangevraagd, zal soms niet vergoed worden, tenzij de arts er toestemming voor geeft en deze aanvraagt.

Wat veel mensen niet weten, is dat een Hiv-test, waarbij bloed op kweek wordt gezet, wel door de zorgverzekeraar vergoed wordt. Zelfs wanneer deze test door de patiënt zelf wordt aangevraagd. Mensen die niet verzekerd zijn, krijgen de test ook vergoed via het GGD. Een Hiv-test kan afgenomen worden via de huisarts, ziekenhuis of GGD. Overige kweken kunnen veelal via de huisarts of de specialist gedaan worden.