Voedselallergie en huidklachten

Een voedselallergie kan zich op verschillende manieren presenteren. Als er een reactie op een bepaald voedingsmiddel is, kunnen er verschillende orgaansystemen bij betrokken zijn. De huid is het grootste orgaan van het lichaam en kan erg reageren op een voedselallergie. De meest vervelende klacht die kan ontstaan is jeuk. Wat betekent het als je voedselallergie zich uit via de huid en daardoor huidklachten veroorzaakt?

Presentatie allergie

Een voedselallergie kan zich op heel diverse manieren presenteren. Dit betekent de manier waarop de aandoening zich uit in je lichaam. Bij reacties op voedingsmiddelen zijn meestal de volgende belangrijke orgaansystemen betrokken:

• De huid, bijvoorbeeld in de vorm van eczeem of netelroos
• Het spijsverteringsstel, bijvoorbeeld in de vorm van misselijkheid, een maag die van streek is, diarree
• Het ademhalingsstelsel, bijvoorbeeld in de vorm van rhinitis (niesen, loopneus) en moeite met ademen (astma)
• Het hart- en vaatstelsel, dat bij ernstige reacties soms ook heftig reageert

Diagnose is lastig

Soms blijft een allergische reactie beperkt tot één enkel orgaansysteem. Dan krijg je bijvoorbeeld alleen netelroos (galbulten). Maar tijdens andere reacties kunnen meer systemen betrokken zijn, zoals soms gebeurt in een anafylactische reactie bij bijvoorbeeld de levensbedreigende allergische reactie op pinda’s. Een anafylactische reactie is een overdreven allergische reactie op een lichaamsvreemde stof. Doordat een voedselallergie zich op zoveel manieren kan manifesteren, is ook zo moeilijk om een diagnose te stellen. De kans is groot dat de voedselallergie zich presenteert in de huid.

Allergische reactie huid

De voedselallergie kan letterlijk in de huid gaan zitten. Huidreacties zijn de meest voorkomende uitingen van een voedselallergie. Symptomen zoals netelroos kunnen acuut opduiken, maar kunnen ook chronisch aanwezig zijn. Meestal is de acute vorm ernstiger. De meest voorkomende reacties in de huid worden hierna genoemd.

Eczeem (atopisch dermatitis)

Eczeem (atopisch dermatitis) is een chronische huidaandoening die wordt gekenmerkt door een extreem droge huid en veel jeuk. Het begint vaak al op zuigelingen leeftijd waarbij de baby last heeft van natte en ontstoken plekken. Op eenjarige leeftijd bereikt het vaak een hoogtepunt. Het opsporen van een voedselallergie bij eczeem, kost een arts heel wat speurwerk. De redenen hiervoor kunnen zijn dat eczeem soms niets te maken heeft met een voedselallergie waardoor de arts niet denkt aan een voedselovergevoeligheid als oorzaak voor de jeuk.

Andere factoren die een rol kunnen spelen bij eczeem zijn:

• Een genetisch bepaalde gevoeligheid
• Warmte
• Vochtigheid
• Bepaalde kledingsoorten
• Zeep of oplosmiddelen

Eczeem als gevolg van voedselallergie

Voedselreacties die tot eczeem leiden vinden meestal plaats zonder dat je er erg in hebt en dat zijn daardoor moeilijk te identificeren. Een reactie kan pas soms na enkele uren pas op gang komen. De symptomen kunnen met het verstrijken van de tijd verergeren, maar ook weer verbeteren. Dit is afhankelijk van de invloed van de temperatuur, vochtigheid en irriterende stoffen in de omgeving. Voedingsmiddelen die vaak leiden tot eczeem meestal heel gewone voedingsmiddelen die heel regelmatig worden gegeten. Als je en paar keer per dag melk drinkt of tarweproducten eet, is het soms bijna onmogelijk om een duidelijk relatie op het spoor te komen tussen een specifiek voedingsmiddel en je eczeem.

Voedselallergie bij kinderen

Bij circa 40% van alle kinderen met matige of ernstige vormen van eczeem blijkt een voedselallergie het onderliggende probleem te zijn. Dat is gebleken uit talloze onderzoeken. Dit houdt in dat er bij meer dan de helft van de kinderen die eczeem hebben, geen sprake is van een voedselallergie. Bij de rest van de kinderen kunnen de symptomen trouwens aanmerkelijk verbeteren, wanneer ten minste de onderliggende voedselallergie wordt opgespoord en vervolgens de allergene voedingsmiddelen worden gemeden. En omdat eczeem nu eenmaal een buitengewoon irritante aandoening is doordat het zo enorm veel jeuk veroorzaakt, is alles wat ervoor zorgt dat je letterlijk wat beter in je vel komt te zitten van het grootste belang. Melk en ei blijken bij kinderen tot 4 jaar het vaakst de boosdoener te zijn.

Verdachte voedingsmiddelen

Als een voedselallergie de oorzaak is van eczeem, dan zijn de hoofdverdachten de meest vijf voorkomende voedselallergenen: ei, melk, pinda, soja en tarwe. Dat wil niet zeggen dat andere voedingsmiddelen geen boosdoeners kunnen zijn, maar deze staan vaak in deze topvijf. Sterker nog: wanneer een kind met eczeem tijdens een huid- of bloedtest negatief reageert op genoemde vijf voedingsmiddelen, dan is het uiterst onwaarschijnlijk dat eczeem iets met eten te maken heeft.

Netelroos (galbulten)

Netelroos (ook wel galbulten of urticaria genoemd) zijn jeukende, iets verdikte plekjes op de huid. Ze jeuken wel 20 keer zo erg als een muggenbeet, ze kunnen je gek maken en het gevoel geven dat je al je kleren wilt uittrekken en daarna je huid. De eerste keer dat mensen netelroos krijgen, denken ze vaak dat het komt door iets wat ze hebben gegeten, maar meestal komt het door andere oorzaken. Dit zijn bijvoorbeeld:

• Virale infecties
• Opwinding (nerveuze opwinding)
• Warmte of kou
• Chemische reactie

Als je bultjes krijgt, maar je hebt in uren daarvoor niets gegeten wat ook maar enigszins verdacht is, dan mag je ervan uitgaan dat die uitslag niets te maken heeft met een voedselallergie. Erachter zien te komen wat zo'n plotselinge uitbraak van netelroos wel veroorzaakt, is meestal geen doen.

Als de netelroos opduikt wanneer je iets nieuws hebt gegeten, dan kan het wel degelijk om een voedselallergie gaan. Dat geldt vooral wanneer je net iets hebt gegeten waarvan bekend is dat het vaak tot allergieën leidt. Netelroos is op zich niet ernstig, maar het kan erop wijzen dat er iets ernstigers aan de hand is of dat het in de toekomst erger kan worden. Als je huiduitslag krijgt en daarbij ook andere symptomen vertoont zoals braken of een belemmerende ademhaling krijgt, dan kan het betekenen dat zich een ernstige reactie ontwikkelt. Hoe meer verschillende delen van je lichaam betrokken zijn bij een reactie op iets wat je gegeten hebt, des te gevaarlijker die reactie kan worden.

Een milde uitbraak van galbulten kan inhouden dat je in de toekomst een ernstigere allergische zult krijgen. Dat wil niet zeggen dat je volgende reactie ernstiger zal zijn, maar je kunt er beter toch op voorbereid zijn.

Angioedeem

Angioedeem betekent "zwelling", en hoewel zwellingen op zichzelf kunnen staan, gaan ze toch meestal samen met galbulten. Er zijn zelfs artsen die stellen dat angioedeem galbulten zijn, zij het nogal uit de hand gelopen galbulten. Tijdens een reactie kan angioedeem een reeks van symptomen veroorzaken:

• Striemen en heel plaatselijke zwellingen, vaak in het gezicht en rond de ogen
• Opgezwollen lippen
• Zwelling van de darmen, waardoor vaak heftige maagpijn ontstaat
• Moeilijke ademhaling als gevolg van opzwellen luchtpijp

Lees verder

• De invloed van schadelijke stoffen op je hersenen
• Omgaan met jeuk bij eczeem
• Tips om je immuunsysteem te versterken