Framboesia – een zeldzame importziekte

Framboesia – een zeldzame importziekte In tropische gebieden komt framboesia veel voor. Met name in West- en Centraal-Afrika. De besmetting vindt veelal plaats door huidcontact (of insecten) en de verwekker is verwant aan de bacterie die syfilis veroorzaakt. De symptomen variëren van zweren tot gewrichtsafwijkingen en sterke eeltvorming. Vooral kinderen zijn het slachtoffer van deze aandoening. Het is een typische importziekte die in Nederland vrijwel niet voorkomt. Door de wereldwijde migratiestromen zou daar echter wel eens verandering in kunnen komen.

Inhoud


Wat is framboesia?

Framboesia is een infectieziekte. De naam is afgeleid van de framboosachtige ‘gezwellen’ die deze besmetting veroorzaakt op de huid. De ziekteverwekker is de Treponema pertenue. Deze spiraalvormige bacterie (spirocheet) is verwant aan de Treponema pallidum – de veroorzaker van syfilis – en er amper van te onderscheiden. De incubatietijd is twee weken tot drie maanden.

Bron: PublicDomainPictures, PixabayBron: PublicDomainPictures, Pixabay

Symptomen van framboesia

De symptomen beginnen met een soort moedervlek, meestal bij de mond, de tepels (zogen) of op de benen, doorgaans op onbedekte huid. Het is de plaats waar de spirocheet het lichaam is binnengedrongen. Deze moedervlek verandert in een granuloom (korrelig gezwel), ofwel een bobbeltje waarin zich de ziekteverwekker bevindt. De knobbel breekt open, gaat pussen en laat een litteken achter. De grotere granulomen verschijnen na twee tot drie maanden op het hele lichaam en bij de gewrichten, maar voornamelijk bij de overgang van slijmvlies naar huid, zoals bij de mond, de neus en de anus. Ook de voetzolen zijn vaak aangetast.

Misvormingen

Het betreft een gegeneraliseerde, jeukende huideruptie met witgele pus. De rubberachtige veranderingen in de huid en botten worden doorgaans jaren later manifest. De uiteindelijke misvormingen in het gezicht en in de gewrichten kunnen aanzienlijk zijn. Er ontstaan infecties en ontstekingsreacties van de botten, de gewrichten en in de voetzolen en handen, die opzwellen door de verspreiding via de bloedbaan. Cardiovasculaire en neurologische afwijkingen zijn echter niet waargenomen.

Waar komt de ziekte voor?

Framboesia komt hoofdzakelijk voor in Zuidoost-Azië, West-Indië, Centraal-Afrika en Zuid-Amerika, maar ook in afgelegen gebieden van India en Thailand. In Nederland wordt de aandoening uiterst zelden gediagnosticeerd. Het is dan ook nog steeds een zeldzame importziekte. De wereld is echter ‘in beweging’. Mensen reizen en migreren. Door de wereldwijd toenemende migratiestromen kan deze besmettelijke ziekte zich ook in Nederland manifesteren.

Oorzaken van framboesia

Feitelijk is framboesia een armoedeziekte. Besmettingen doen zich voor in onhygiënische omstandigheden, door slechte sanitaire voorzieningen en povere behuizing. Vooral kinderen tussen 3 en 16 jaar worden het slachtoffer van framboesia. De ziekte wordt van mens op mens overgedragen door huidcontact met zieke personen bij wie zich inmiddels framboesia-wondjes hebben ontwikkeld. Vliegen en andere insecten, maar bijvoorbeeld ook honden die aangehaald worden, kleding en schoeisel zorgen voor een snelle verspreiding van de bacterie.

Bron: FotoshopTofs, PixabayBron: FotoshopTofs, Pixabay
Infectie
De infectie verspreidt zich daarna via de bloedbaan. Rond de plaats waar de spirocheet de huid is binnengedrongen gaan de lymfklieren opzetten. Vooral de vlieg is een beruchte vector, ofwel een organisme dat ziekten of parasieten overbrengt maar zelf niet de veroorzaker is. Deze insecten gaan op de onbedekte huid zitten, op de slijmvliezen bij de mond en neus en op huidbeschadigingen. Aldus brengen ze de spirocheet over op gezonde personen.

Diagnose

Met behulp van de Wassermann- en Reiter-test (laboratoriumonderzoek), VDRL-testen en serologisch onderzoek is deze infectieziekte makkelijk te diagnosticeren. De uitslag van die onderzoeken bevestigen de diagnose na lichamelijk onderzoek (wondjes). In de huidlaesies is de Treponema pertenue aantoonbaar.

Behandeling van framboesia

Toediening van antibiotica (penicilline) heeft snel succes. Er is echter vrijwel altijd een nabehandeling nodig om recidieven te voorkomen. Soms verlopen de behandeling en genezing zeer traag, vooral als de framboesia in een ‘chronische’ fase verkeert.

Lees verder

© 2013 - 2024 Orion, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Framboesia: Bacteriële infectie met huidproblemenFramboesia: Bacteriële infectie met huidproblemenFramboesia is een chronische infectie, veroorzaakt door de bacterie Treponema pertenue. Deze verwaarloosde tropische aan…
Brucellose: symptomen, diagnose, behandeling en oorzaakBrucellose: symptomen, diagnose, behandeling en oorzaakBrucellose is een infectieziekte die wordt veroorzaakt door de bacterie brucella. Er komen verschillende soorten voor bi…
Tyfus: symptomen, diagnose, behandeling, voorkomenTyfus: symptomen, diagnose, behandeling, voorkomenTyfus is een ziekte die je kunt oplopen in gebieden met slechte hygiëne en slechte sanitaire voorzieningen. Tyfus wordt…
De virusziekte hepatitis A, B en C en behandelingDe virusziekte hepatitis A, B en C en behandelingHepatitis is een virusziekte waarbij de lever ontstoken is. Dit verstoort de galstroom en het vermogen van de lever om g…

Wat mag je wel en niet eten bij poliepen in je darmen?Wat mag je wel en niet eten bij poliepen in je darmen?Poliepen of divertikels zijn meestal kleine uitstulpingen in de wand van je darmen en dan vooral in het laatste gedeelte…
Risicofactoren tandvleesontstekingRisicofactoren tandvleesontstekingTandvleesontsteking komt veel voor in ons land. Het ontstaat doordat bacteriën en voedselresten die cariës veroorzaken e…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Mwooten, Pixabay
  • Codex Medicus, 'Infectieziekten,' A. Bouhuys
  • http://www.medicinfo.nl/%7BF1FEA8C7-8B47-45D7-97C2-346B51ABB156%7D
  • https://nl.wikipedia.org/wiki/Framboesia
  • Afbeelding bron 1: PublicDomainPictures, Pixabay
  • Afbeelding bron 2: FotoshopTofs, Pixabay
Orion (616 artikelen)
Laatste update: 13-09-2021
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 6
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.