Muziek en de hersenen

Muziek is leuk en ontspannend om naar te luisteren. Maar uit onderzoek blijkt dat het ook helpt bij leren en concentreren, bij ADHD, de ziekte van Parkinson, dementie en epilepsie.

Invloed van muziek

Als mensen naar muziek luisteren, daalt hun bloeddruk. Ook wordt er door de hersenen het hormoon dopamine meer aangemaakt. Dopamine is een hormoon die invloed heeft op verschillende aandoeningen.

ADHD

Mensen met ADHD hebben meer dopaminetransporters dan mensen zonder ADHD. Hierdoor wordt de dopamine te snel weggevoerd. Mensen met ADHD hebben door het te kort aan dopamine last van concentratieproblemen.
Door muziek wordt de dopamine-aanmaak verhoogd, waardoor de concentratie beter wordt. De muziek hoeft niet klassieke muziek te zijn. Wel belangrijk is dat de muziek op de achtergrond gedraaid wordt, dus niet hinderlijk hard staat. Muziek naar eigen keuze helpt dan beter concentreren.

Parkinson

Bij patiënten met de ziekte van Parkinson gaat een bepaald gebiedje in de hersenen kapot (de Substantie Nigra). De cellen van dit gebiedje maken dopamine aan. Als er teveel cellen afsterven, hebben patiënten een ernstig tekort aan dopamine. Hierdoor wordt het voor de hersenen moeilijker om de spieren goede commando's te geven, waardoor patiënten bewegingsproblemen hebben en trillen. Ook hebben patiënten vaak last van geheugenproblemen.
Omdat door muziek meer dopamine wordt aangemaakt, worden deze problemen verminderd.

Dementie

Er bestaan vele vormen van dementie. Bij een specifieke vorm, de Lewis-Body Dementie, sterven de cellen die dopamine aanmaken af (de cellen in de substantie nigra). Patiënten met deze vorm van dementie hebben te weinig dopamine. Door muziek wordt extra dopamine aangemaakt, waardoor de klachten worden verminderd.

Epilepsie

Bij een epileptische aanval geven hersencellen op een bepaald moment te veel elektrische prikkels af. Hierdoor krijgen patiënten een aanval. De prikkels van de hersencellen ontstaan door abnormaal functioneren van dopamine. Door naar muziek te luisteren worden de aanvallen minder heftig. Door vaker naar muziek te luisteren, nemen de aanvallen ook op de lange termijn af.

Het Mozart-effect

Ook bij mensen zonder een dopamine-aandoening heeft muziek effect. Uit een onderzoek bleek dat mensen door tien minuten te luisteren naar muziek, 8 tot 9 punten beter scoren op IQ-testen. In dit onderzoek werd gebruik gemaakt van muziek van Mozart, vandaar het "Mozart-effect". Het effect houdt niet lang aan, ongeveer 10 minuten.