Alvleesklier of pancreas: functie

Alvleesklier of pancreas: functie De alvleesklier, pancreas of buikspeekselklier is een orgaan dat zich in de buikholte bevindt. Vaak horen we praten over de alvleesklier, denk maar bijvoorbeeld aan alvleesklierkanker of aandoeningen aan de alvleesklier. Waar vinden we de alvleesklier, wat is de functie en welke ziekten kunnen de alvleesklier treffen?

Waar bevindt zich de alvleesklier?

Dat de alvleesklier zich in de buikholte bevindt, weten de meesten wel. Maar waar ligt deze dan precies? Dit is vrij simpel uit te leggen door het lichaam te verkennen. Vanuit de mond en keelholte loopt de slokdarm naar de maag. De maag staat in verbinding met de dunne darm. Het eerste stuk van de dunne darm is de twaalfvingerige darm. De twaalfvingerige darm ligt om de kop van de alvleesklier heen gekruld. De alvleesklier is ontstaan vanuit de twaalfvingerige darm en staat via kanaaltjes in direct contact hiermee.

Functie van de alvleesklier

Voedsel dat vanuit de maag afkomstig is, is zeer zuur door de maagsappen (maagzuur). De darmen zijn niet goed bestand tegen dit zuur. De pH-waarde moet dus weer omhoog worden gebracht. Dit gebeurt door het produceren van waterstofcarbonaat (bicarbonaat) via de alvleesklier. Dit is een base die, vermengd met de zure voedselbrij, de pH-waarde omhoog brengt. De alvleesklier heeft waterstofcarbonaat af via de kanaaltjes aan de twaalfvingerige darm.

Daarnaast heeft de alvleesklier nog een andere functie: het produceren van hormonen (insuline) die nodig zijn voor de koolhydratenstofwisseling. Koolhydraten zijn afkomstig uit voeding en zorgen voor de eerste energiebehoefte van onder andere de spieren. Koolhydraten wordt omgezet in glucose, en insuline zorgt ervoor dat glucose in de cellen terecht komt. De alvleesklier geeft deze hormonen rechtstreeks af aan het bloed dus niet via de kanaaltjes die in verbinding staan met de twaalfvingerige darm.

Aandoeningen en ziekten

Een ontsteking van de alvleesklier (pancreatitis) ontstaat in de meeste gevallen door galstenen of door het gebruik van alcohol. Maar ook teveel vetten of calcium in het bloed en erfelijkheid zijn een veroorzaker, zij het in mindere mate. Symptomen zijn vaak buikpijn, koorts, diarree, bloedarmoede en ondervoeding (doordat voedingsstoffen niet voldoende worden opgenomen). Er kan ook suikerziekte (diabetes) ontstaan. Soms zijn er geen symptomen, waardoor de ontsteking langere tijd kan blijven bestaan. Een niet behandelde alvleesklierontsteking kan buikvliesontsteking of een shock veroorzaken. Beiden kunnen levensbedreigend zijn. De ontsteking kan chronisch zijn, vooral bij alcoholgebruik, maar kan ook plots ontstaan. Wanneer de ontsteking plots is ontstaan dan zal men vaak vocht toedienen via een infuus en soms medicatie om de ontsteking te remmen, naast pijnstillers. Bij een chronische ontsteking zullen veelal de gevolgen van de ontsteking behandeld worden met daarnaast pijnstillers.

Bij alvleesklierkanker is er sprake van een of meerdere tumoren aan de alvleesklier. Tumoren aan de alvleesklier komen in verschillende vormen voor. Zo is er de insulinoom, een tumor die insuline produceert waardoor er teveel insuline in het bloed komt. Over het algemenen zijn de vooruitzichten bij dit soort tumoren goed: veelal zijn ze goedaardig. De tumor wordt bij voorkeur verwijderd. Een gastrinoom is een tumor die veel gastrine (een hormoon) produceert. Verder is er nog een pancreaskopcarcinoom, cystadenocarcinoom en glucagenoom. In alle gevallen wordt de tumor verwijderd. Daarnaast bestaat de behandeling veelal uit bestraling of chemotherapie.

Een echo van de alvleesklier wordt gemaakt wanneer er verdenking bestaat op een ontsteking van de alvleesklier. Ook bij verdenking op een tumor wordt een echo genomen. Daarnaast wordt een echo gebruikt wanneer er een stuk weefsel voor onderzoek moet worden weggehaald. Via geluidsgolven wordt een beeld gevormd van de echo. Geluidsgolven zijn onschadelijk en het onderzoek doet geen pijn. De enige pijn die gevoeld kan worden is wanneer er tijdens de echo op de buik gedrukt wordt. Bij een ontstoken alvleesklier kan dit pijnklachten veroorzaken. Toch is een echo vaak noodzakelijk in het belang van het onderzoek. Soms is het voor de arts moeilijk om de alvleesklier goed in beeld te krijgen door aanwezige darmgassen. Er kan besloten worden op een later tijdstip opnieuw een echo te maken.

Kan je leven zonder de alvleesklier?

Bij een tumor wordt de tumor en soms een gedeelte van het omliggend weefsel weggenomen. De gehele alvleesklier verwijderen is een vrij weinig voorkomende operatie. Mensen kunnen leven zonder alvleesklier, maar worden wel altijd diabetici (suikerziekte-patiënt) en blijven klachten houden met de spijsvertering en stofwisseling. Hierdoor zal men een leven lang medicijnen/insuline/enzymen moeten blijven innemen/injecteren. Daarnaast kan er veel last ontstaan met de ontlasting: deze blijft meestal dun (diarree). Ouderen en te zwakke personen zijn vaak niet voldoende in staat om te leven zonder alvleesklier. Bij hun wordt vaak bekeken of een andere behandeling of palliatieve behandeling (bij kanker) mogelijk is.
© 2013 - 2024 Bibiana, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Pijn aan alvleesklier of pancreas: oorzaken, symptomen, tipsPijn aan alvleesklier of pancreas: oorzaken, symptomen, tipsHeb je last van een zeurende, trekkende pijn in de bovenbuik, die soms overgaat naar de linkerzij? Dan kan een probleem…
AlvleesklierkankerAlvleesklierkankerIn Nederland krijgen er ongeveer 1500 mensen per jaar te maken met alvleesklierkankerpatiënten. Deze vorm van kanker tre…
Alvleesklierkanker: symptomen, diagnose en behandelingAlvleesklierkanker: symptomen, diagnose en behandelingAlvleesklierkanker is een zeer ernstige vorm van kanker. Jaarlijks worden ongeveer 2.200 mensen getroffen door deze ziek…

Ammoniak inademen: giftig?Ammoniak inademen: giftig?Ammoniak inademen, opsnuiven en inslikken: is dit giftig? Ammoniak is een verbinding van stikstof en waterstof. Het lich…
Snel of traag werkende schildklier: symptomen, behandelingSnel of traag werkende schildklier: symptomen, behandelingDe schildklier, een orgaan in de vorm van een vlinder, bevindt zich onderin de hals. De schildklier maakt hormonen die b…
Bronnen en referenties
  • http://www.geolution.nl/science/anatomie-alvleesklier.htm
Bibiana (1.560 artikelen)
Gepubliceerd: 03-03-2013
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 1
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.