Vollemaansgezicht: rol van cortisone bij gezichtsverdikking

Soms valt het je wel eens op dat mensen opeens een dikker gezicht hebben gekregen, zonder dat hun lichaamsgewicht gestegen is. Dan kan er sprake zijn van een gezichtsverdikking: een opstapeling van vetweefsel in het gelaat waarbij vooral de wangen dikker worden. Het fenomeen van gezichtsverdikking wordt ook wel aangeduid als vollemaansgezicht of hamsterwangetjes. De oorzaak van deze gezichtsverdikking is het langdurig gebruik van het medicijn cortisone. Cortisone is een zeer effectief geneesmiddel tegen ontstekingen maar kan behoorlijk wat neveneffecten hebben. Wat is de rol van cortisone bij het ontstaan van dit vollemaansgezicht?

Wat is een vollemaansgezicht?

Verdikken gezicht

Je hebt het misschien al eens aan den lijve ondervonden: het verdikken van je gezicht omwille van medicijngebruik. Bij een vollemaansgezicht gaat er zich vetweefsel in je gezicht opstapelen waardoor je wangen gaan opzwellen. Je gezicht gaat dikker worden, geleidelijk zwellen en ronder worden. Hierdoor krijgt het gezicht de vorm van een volle maan. Om die reden heeft men het over een vollemaansgezicht of "moonface".

"Cushing"

Het vollemaansgezicht is een van de symptomen van het syndroom van "Cushing", waarbij het gehalte aan cortisol in het bloed uitermate hoog is (bv. door langdurig gebruik van cortisone medicijnen). Doordat je wangen op extreme manier verdikken spreekt men ook wel van "hamsterwangetjes". Soms is dit extra vervelend wanneer patiënten door een chronische darmziekte veel gewicht verliezen, maar tegelijkertijd toch "dikker" lijken geworden in hun gezicht. Uit hun omgeving horen ze dan uitspraken als "Je ziet er toch goed uit", terwijl ze in feite behoorlijk ziek zijn.

Ontstaan vollemaansgezicht

De oorzaak van een vollemaansgezicht is het gebruik van bepaalde medicijnen, zoals sommige antidepressiva en cortisone. Cortisone is een sterk ontstekingsremmend medicijn dat veel neveneffecten met zich mee kan brengen, zeker na langdurig gebruik. De soorten corticosteroïden die onder meer kunnen leiden tot een vollemaansgezicht zijn Medrol en Prednison. Voor sommige patiënten is dit een dermate storend neveneffect dat ze stoppen met het gebruik van het geneesmiddel dat dit veroorzaakt en dit terwijl je met cortisone niet bruusk mag stoppen. Integendeel, je moet de hoeveelheid van de pillen die je neemt nauwkeurig afbouwen. Een vollemaansgezicht komt vaak voor bij patiënten met chronische darmziekten (bv. ziekte van Crohn, colitis ulcerosa) die Medrol of Prednison over een lange termijn moeten innemen.

Gezichtsverdikking: rol van cortisone

Tegen ontstekingen

Cortisone wordt in feite al op natuurlijke wijze geproduceerd door je lichaam, meer bepaald door de bijnierschors. Dit bijnierschorshormoon zorgt voor het bestrijden van ontstekingen in je lichaam en is belangrijk voor je immuunsysteem. Als je lichaam niet voldoende op natuurlijke wijze de ontsteking kan bestrijden, dan schrijft je arts (medicinale) cortisone voor om het lichaam een extra steuntje te geven.

Gezwollen wangen

De toediening van een cortisone medicijn kan je ziekte effectief bestrijden maar zorgt ook voor een overproductie van het bijnierschorshormoon. Hierdoor gaat zich vetweefsel verspreiden over je lichaam, waardoor je abnormaal dikke wangen kan krijgen. Je gezicht kan er rond, gezwollen en pafferig gaan uitzien. Vandaar dus de naam: vollemaansgezicht.

Langdurig cortisonegebruik

Een zwelling van het gelaat door cortisonegebruik zal niet meteen optreden na het nemen van het eerste pilletje. Neen, het is vooral een bijwerking die geleidelijk ontstaat na langdurige inname. Ook om andere neveneffecten te vermijden, proberen dokters alleen een langdurige behandeling met cortisone voor te schrijven als er geen andere keuze is. Er zijn immers nog veel nadelen aan dit geneesmiddel verbonden, zoals bijvoorbeeld het brozer worden van de beenderen en afname van het spiervolume.

Vollemaansgezicht: tips

Op zich kan je niet zoveel doen tegen een opgezwollen gezicht door cortisonegebruik. Je kan eventueel je kapsel aanpassen om minder dik te lijken, maar dat is het ook zo ongeveer. Je kan de moed erin houden door je vast te houden aan de wetenschap dat het vollemaansgezicht (geleidelijk) zal verdwijnen na stopzetting van de behandeling. Onthoud wel dat een behandeling met cortisone niet plots mag stopgezet worden, maar via een geleidelijke verlaging van de dosis. Dit komt omdat de bijnierschors het op die manier makkelijker heeft om stilaan weer opnieuw helemaal alleen in te staan voor de natuurlijke productie van dit hormoon. Het geleidelijk stopzetten van de behandeling met cortisone wordt doorgaans gedaan via een afbouwschema opgemaakt door de arts.

Lees verder

• Cortisone: gebruik, dosis, bijwerkingen & neveneffecten
• Medrol: gebruik & bijwerkingen van dit cortisone medicijn
• Cortisone injectie: nadelen & bijwerkingen cortisonespuit
• Cortisone medicijn prednison: gebruik, dosis & bijwerkingen