Je brein is het beste medicijn bij chronische pijn!

Heel wat mensen hebben te kampen met chronische pijnen zonder aanwijsbare fysieke oorzaak. Mensen die lijden aan migraine, spanningshoofdpijn, fibromyalgie of zenuwpijnen hebben vaak talloze reguliere en alternatieve therapieën uitgeprobeerd, met wisselend succes. Wat velen niet beseffen, is dat de mens zelf zijn chronische pijn enigszins kan besturen door de concentraties van bepaalde stoffen in de hersenen te stimuleren. Dopamine, serotonine en endorfine zijn stoffen die het zelfherstellend vermogen van het lichaam positief beïnvloeden en ook de pijnervaring kunnen doen afnemen. Het fijne is dat wij de aanmaak van deze stoffen door ons gedrag zelf kunnen stimuleren.

Hoe besturen we zelf onze chemische fabriek?

Dopamine is een stof die aangemaakt wordt als we "in vreugdevolle verwachting" verkeren, wanneer we met andere woorden nieuwe, leuke dingen aan het plannen zijn. Deze stof maakt dat we ons gemotiveerd, optimistisch en vol zelfvertrouwen voelen. Tijdens die leuke bezigheden maken we serotonine en endorfine aan. Serotonine zorgt voor een goed gevoel en endorfine voor het roesaspect bij hevige emoties. Wanneer we ons doelen stellen gericht op dingen die we leuk vinden en waar we goed in zijn, kunnen we dus zelf de aanmaak van die “feel good” stofjes op gang brengen. Deze stofjes gaan op zich al de pijnbeleving verminderen. Voor een meer blijvend resultaat, moeten we de oude patronen in onze hersenen, die pijn als een automatisch mechanisme hebben ingesteld, doorbreken.

Is pijn een gewoonte geworden?

Tijdens onze jeugd worden in ons brein tussen de vele hersencellen verbindingen gemaakt. De aanmaak van deze verbindingen hebben we voor een groot deel zelf in de hand en kunnen we ook op volwassen leeftijd nog veranderen. De verbindingen komen namelijk tot stand door de activiteiten die we verrichten en de gedachten die we ons eigen maken. De verbindingen worden versterkt door herhaling van de activiteit of gedachte. Zo gaat dat ook met de beleving van pijn. Als je een keer in een bepaalde situatie pijn hebt ervaren, verwacht je brein dat die pijn zich opnieuw zal voordoen als je je in dezelfde situatie bevindt. Wanneer dat dan ook effectief gebeurt, wordt die overtuiging gesterkt en wordt die verbinding steviger aangelegd. Eenzelfde situatie zal dus telkens opnieuw die pijn oproepen. Uiteindelijk wordt de pijn een verwachting, een gewoonte die meer en meer opduikt en heb je te kampen met chronische pijn. Het komt er op aan zoveel mogelijk van die verbindingen die in je hersenen gemaakt zijn richting pijn, om te buigen in een nieuwe, positieve ervaring. Krijg je bijvoorbeeld steevast hoofdpijn wanneer je gaat winkelen, beleef het winkelen dan op een ander manier. Zorg ervoor dat je niet gehaast bent, kies een rustig moment waarop er niet teveel volk is in de winkel, ga eens met de fiets, drink nadien iets op een gezellig terrasje. Kortom, maak er een leuke activiteit van!

De rol van beweging in de strijd tegen pijn

Net als voor zoveel andere dingen, is sporten ook voor pijn een uitstekend medicijn. De aanmaak van nieuwe cellen en verbindingen in onze hersenen wordt bevorderd door het reeds eerder genoemde serotonine. Deze stof komt vrij bij het prettige ervaringen en in nog hogere mate als we daarbij ook bewegen. Belangrijk is hier wel dat je jezelf geen onbereikbare doelen stelt en te allen tijde luistert naar je lichaam. Sporten moet vooral fijn zijn, iets waar je naar uitkijkt. Het hoeft trouwens helemaal niet intensief te zijn, een wandeling in het park tijdens de middagpauze is even effectief. Drie dingen zijn hier belangrijk, namelijk het je erop verheugen, het genieten van het moment en de beweging op zich. Leg de lat niet te hoog, anders creëer je stress.

Een stresskonijn heeft meer kans op chronische pijn

Je karakter bepaalt voor een groot stuk of je vatbaar bent voor chronische pijn. Ben je overdreven plichtsbewust of extreem perfectionistisch, dan produceert je lichaam langdurig meer cortisol, het stresshormoon, dat mee verantwoordelijk is voor chronische pijn. Optimisten en “je-m’en-foutisten” worden minder vaak en minder lang blootgesteld aan cortisol en maken meer serotonine en endorfine aan. Ze voelen zich over het algemeen beter en zijn minder gevoelig voor stressoren die pijn kunnen veroorzaken.
Je karakter is deels aangeboren, deels aangeleerd. Wat je aanleert, kan je mits de nodige inzet ook weer afleren. Je kan hiervoor een beroep doen op een therapeut of je kan je omringen met zoveel mogelijk positivo’s. Positivisme werkt aanstekelijk!