Verstandskiezen trekken

Verstandskiezen trekken is soms nodig. Verstandskiezen kunnen getrokken worden, maar ook eruit gesneden worden. Een verstandskies is vaak een bron van ellende doordat ze niet goed doorkomen of onbereikbaar zijn om schoon te maken. In beiden gevallen kan er een infectie optreden en wordt de verstandskies verwijderd. Sommige tandartsen verwijderen de verstandskiezen preventief.

Wat is een verstandskies?

De benaming verstandskies heeft niks met het veraf staan van de kies te maken (ver-stand dus verre stand). Vroeger werd een verstandskies ook wel een wijsheidskies genoemd. Het verstand komt met de jaren, de verstandskies ook. De benaming is dus afgeleid van het feit dat verstandskiezen later doorkomen. Gemiddeld komen deze kiezen door op een leeftijd tussen de 17 en 21 jaar. Bij sommige mensen komen ze nooit door.

De verstandskiezen komen uit de tijd van onze voorouders, toen we nog bladeren aten. De verstandskiezen waren nodig groenvoer te vermalen. Door jarenlange evolutie is ons voedingspatroon veranderd, waardoor de kaak kleiner is geworden. De verstandskiezen hebben hierdoor weinig ruimte in de kaak, maar komen bij 85 procent van de mensen toch nog door. Verstandskiezen zijn volkomen nutteloos geworden.

Verstandskiezen brengen infecties met zich mee

Door de te smalle kaak kunnen verstandskiezen niet goed doorkomen. Vaak blijft er dan een randje tandvlees overheen steken, dat voor infecties kan zorgen. Ook zitten de verstandskiezen helemaal achterin de mond. Door de smallere kaak komen we nauwelijks bij de verstandskiezen. Schoonhouden van dezen is dan lastig, met infecties als gevolg. Verstandskiezen brengen vaak meer kwaad dan goed, want om te eten hebben we ze niet nodig.

Een ander probleem die verstandskiezen kunnen geven, is het kapot bijten van de wang of het tandvlees. Veel verstandskiezen komen door de te krappe ruimte niet mooi recht door. De kans is dan groter dat de wang of een stuk tandvlees klem komt te zitten tussen verstandskies en tegenoverliggende kies. Er ontstaan daardoor wondjes die moeilijk genezen en kunnen gaan infecteren. Een infectie kan uiteindelijk gevaar opleveren voor de naastliggende kiezen die verloren kunnen gaan.

Verwijderen van de verstandskiezen: preventief of niet?

Er zijn tandartsen die preventief de verstandskiezen willen (laten) verwijderen. Dit omdat verstandskiezen vaak veel problemen kunnen veroorzaken. Het is echter niet aan te raden om dit te laten doen. Wanneer verstandskiezen mooi recht doorkomen en goed te onderhouden zijn, zullen ze geen problemen veroorzaken en kunnen dan ook blijven zitten. Daarnaast is het soms ook nuttig: soms gaat er een kies verloren. Er is hierdoor ruimte ontstaan voor de verstandskies.

Anderzijds wordt het preventief verwijderen van de verstandskiezen aangeraden om latere problemen te voorkomen zoals gaatjes, tandvleesontsteking, cyste of zelfs een tumor. De patiënt moet voor zichzelf afwegen wat zwaarder weegt. Door middel van een röntgenfoto bij jeugdigen kan de tandarts bekijken of de verstandskies al doorkomt en in hoeverre deze recht of juist scheef door gaat komen. Wanneer besloten wordt de verstandskiezen te laten zitten, zal er regelmatig een röntgenfoto gemaakt moeten worden om de ontwikkelingen in de gaten te houden. Tegenwoordig wordt bij bijna iedere tandarts standaard om de aantal jaren een röntgenfoto gemaakt.

Verstandskies trekken

Er zijn twee manieren ome en verstandskies te verwijderen: middels trekken en middels eruit snijden. De eerste optie, het trekken, kan alleen gedaan worden wanneer de verstandskies door is gekomen. Het trekken van de kies geniet de voorkeur omdat de wond minder groot is en het herstel sneller gaat. Ook wat pijn betreft is deze veel minder. Het trekken van de kies gebeurt onder plaatselijke verdoving. Het kan een vervelende ingreep zijn, vooral wat betreft het trekkerige gevoel aan de kies en het kraken waarmee dit gepaard gaat. Over het algemeen herstellen de meeste patiënten daarna snel en valt de napijn wel mee.

Het uitsnijden van de kies

Verstandskiezen worden ook wel eruit genezen wanneer ze nog niet zijn doorgekomen. Deze ingreep is veel zwaarder dan bij het trekken en wordt meestal door een kaakchirurg uitgevoerd. Aangeraden wordt om dit vóór het 25e levensjaar te doen in verband met herstel van het kaakbot en het tandvlees. Patiënten ouder dan 25 jaar herstellen vaak veel moeizamer en soms verloopt het herstelproces niet zoals gewenst. Het uitsnijden gebeurt ook onder plaatselijke, vaak een veel zwaardere verdoving. De kaakchirurg moet in het bot boren om de verstandskies te verwijderen. Na de ingreep kan er gevoelloosheid ontstaan die tijdelijk is. De wang kan aardig opzwellen en de napijn kan drie dagen aan blijven houden. Ook het bloedverlies is groter dan bij het trekken van de kies.

Wanneer er na de ingreep koorts optreedt, een stank uit de mond of pijn die steeds meer toeneemt evenals een hevige nabloeding die niet te stelpen is, neem dan contact op met de kaakchirurg of tandarts.

Lees verder

• Wortelpuntontsteking: oorzaak en behandeling
• Tandcyste: oorzaak en behandeling