Traanbuisverstopping: hoe te behandelen?

De traanbuis zorgt ervoor dat het vocht dat in het oog wordt geproduceerd, wordt afgevoerd. Deze buis loopt vanuit de ooghoek aan de binnenzijde van het oog naar de neusholte. Als deze buis verstopt raakt, kan het leiden tot vervelende klachten, zoals een tranend oog of een zwelling onder het oog. De oorzaak van een verstopte traanbuis kan aangeboren zijn, maar het kan ook ontstaan door bijvoorbeeld een ontsteking. In sommige gevallen is een operatie nodig om de traanbuis weer te laten functioneren. Welke oplossingen zijn er allemaal voor een traanbuisverstopping?

De traanbuis

De traanbuis vormt de verbinding tussen puntje van het oog aan de neuskant en de neusholte. Het oog maakt traanvocht aan via de traanklier om vuil te verwijderen en het oog soepel te houden. Dit vocht wordt normaal gesproken voornamelijk afgevoerd via de traanpunten op het onderste ooglid en komt dan via de traankanaaltjes in de traanzak terecht waarna het wordt afgevoerd naar het neusslijmvlies. Daarom zul je als je huilt, snotterig worden.

Verstopping

Als deze buis verstopt raakt of de traanpunten ernstig vernauwt, kunnen er klachten ontstaan zoals tranende ogen of een zwelling onder het oog. De verstopping kan ontstaan door bijvoorbeeld een ontsteking, maar het kan ook aangeboren zijn. Als het bij volwassenen ontstaat, gaat het meestal om een infectie. Het overmaat aan oogvocht kan niet meer op de normale wijze worden afgevoerd en zal in de vorm van tranen het oog verlaten. Het is ook mogelijk dat de traanpunten niet meer goed tegen het oog aanliggen, waardoor het vocht niet meer in de traanbuisjes terecht komt. De oogspecialist zal moeten ingrijpen om de traanbuis weer toegankelijk te maken.

Een ingreep nodig?

Of een tranend oog geopereerd moet worden, zal de oogarts bepalen. De traanbuisverstopping kan verschillende oorzaken hebben. Daarom is de soort ingreep afhankelijk van de oorzaak. In sommige gevallen is een kleine ingreep onder plaatselijke verdoving nodig, maar een grotere ingreep waarbij de patiënt onder narcose moet, kan ook tot de mogelijkheden behoren. Er zijn ook mensen die traanklachten hebben, zonder dat er een oorzaak gevonden kan worden.

Een bypass

Bij deze operatie die onder narcose plaatsvindt, wordt er een snee gemaakt in de huid van de neus tot aan de ooghoek. Er wordt vervolgens een opening in het bot tussen de traanzak en de neus gemaakt. Dan worden de slijmvliezen van de traanzak en van de neus aan elkaar gemaakt, waardoor er een soort bypass ontstaat. De tranen kunnen door deze gecreëerde verbinding naar de neus vloeien.

Dotteren

Als de traanbuis niet volledig verstopt is, kan dit worden opgerekt met een dotterkatheter. De katheter is zo dun dat het via de traanbuis via het ooglid kan worden ingebracht. Er wordt een ballonnetje opgeblazen met een staafje van ongeveer 1 millimeter dik. Deze behandelmethode is nog vrij nieuw, waardoor resultaat op lange termijn nog niet aan te geven is. Het vindt plaats onder plaatselijke verdoving.

Een traanwegprothese

In sommige gevallen is de enige mogelijkheid hier wat aan te doen het laten plaatsen van een traanwegprothese. Er wordt een klein glazen buisje tussen het oogpunt en de neus geplaatst. Het buisje is ongeveer 15 millimeter lang en 3 millimeter dik. Meestal werkt deze oplossing prima, zolang de prothese maar op zijn plek blijft zitten. Net na het plaatsen, heeft de prothese de neiging te verschuiven. Vrijwel altijd na plaatsing, zal er binnen het eerste jaar nog een kleine operatie nodig zijn om de prothese weer op de juiste plaats te laten zetten.

Problemen bij het traanpunt

Als het traanpunt verstopt raakt, zijn er meestal meerdere verstoppingen aanwezig in de traanwegen. Afwijkingen aan het traanpunt (meestal bij het onderste ooglid) zijn te verhelpen met een kleine ingreep onder plaatselijke verdoving. Als het traanpunt niet meer goed tegen het oog aan ligt, kan er ook met een kleine operatie onder plaatselijke verdoving worden ingegrepen. Hierbij wordt de positie van het traanpunt hersteld. Zo kan een slap ooglid worden gecorrigeerd.

Stoornis in traanpomp

Ook kan er een stoornis ontstaan in de functie van de traanpomp. Deze pomp wordt aangedreven door het knipperen van de ogen. Het zorgt ervoor dat het traanvocht in de traanbuis wordt gepompt. Het functioneren kan verstoord worden door bijvoorbeeld een te slap ooglid, littekenweefsel of aantasting van de spieren in het ooglid. Als er sprake is van een verlamde gelaatszenuw, kan het tranende oog alleen verholpen worden door een traanwegprothese.

Pseudo-tranen

Dit is een bijzondere afwijking waarbij het oog traant omdat het eigenlijk te droog is. Normaal gesproken hechten tranen zich aan het hoornvlies van de oogbol waardoor er zo min mogelijk vocht verdampt. Als er iets mis gaat in dit proces, kan het hoornvlies droog worden. Als het hoornvlies uitdroogt, wordt er door de zenuwen een boodschap afgegeven aan de hersenen, waardoor de traanklier aangestuurd wordt om meer vocht te produceren. Er kan een overproductie optreden waarbij de kwaliteit van het traanvocht slecht is. In tegenstelling totdat je misschien zou verwachten, moeten er kunsttranen worden gebruikt, zodat de traanklachten verminderen.

Lees verder

• Oogaandoening: hoornvliesontsteking
• Stofje in het oog: wat kun je het beste doen?
• Oogklachten door stress: oorzaken en behandeling
• Oogaandoening: syndroom van Wagner
• Oogbeschadiging door contactlenzen