TIA: oorzaken, symptomen van een voorbijgaande beroerte

Transient ischemic attack, beter bekend onder de afkorting TIA. Het gaat om een kortdurende beroerte veroorzaakt door een tijdelijke stoornis in de bloedtoevoer naar de hersenen. Wat zijn de oorzaken en de symptomen, verschijnselen? Hoe is de behandeling en wat valt er te zeggen over de prognose bij een TIA?

Inhoud artikel

• Transient ischemic attack/TIA
• Oorzaken TIA
• Symptomen TIA
• Diagnose TIA
• Behandeling TIA
• Prognose TIA

Transient ischemic attack/TIA

Bij een transient ischemic attack of TIA, houdt een deel van de hersenen acuut korte tijd op met werken. Er komt geen zuurstof bij dit deel omdat de toevoer van bloed geblokkeerd is. De duur van een TIA is een meestal een paar seconden tot een paar minuten maar kan ook enkele uren duren en de symptomen zullen daarna weer helemaal verdwijnen. Als de medische hulp er is en de verschijnselen zijn nog steeds aanwezig dan wordt het een beroerte of CVA (cerebrovasculair accident) genoemd. Een TIA komt meer voor bij mannen dan bij vrouwen en bij mensen ouder dan vijfenveertig jaar. Het komt ook in sommige families meer voor. Risicofactoren: een hoge bloeddruk, roken, een te hoog lichaamsgewicht en vet voedsel. Wordt er niet behandeld dan krijgt circa een derde van de personen later een beroerte of CVA. Bij een TIA moet je dus altijd actie ondernemen!

Oorzaken TIA

Afsluiting van een slagader naar de hersenen kan twee redenen hebben:

1. Er ontstaat een bloedstolsel in de slagader zelf.
2. Een bloedstolsel kan ook afkomstig zijn van een groter stolsel ergens anders in het lichaam en kan in de hersenen een slagader afsluiten. Een stolsel dat voor een TIA zorgt komt meestal uit het hart, de halsslagaders of de aorta.

Een stolsel ontstaat vaak in vaten die vernauwd zijn door afzetting van vet in de vaatwanden: atherosclerose. Mensen die roken en mensen met een hoog lichaamsgewicht hebben meer kans op atherosclerose (en dus ook meer kans op TIA's). De kans op een TIA is ook groter als bij iemand het cholesterol verhoogd is (erfelijk of niet erfelijk), een te hoge bloeddruk of diabetes mellitus. Je loopt meer kans op een stolsel in het hart na een hartinfarct, beschadiging van hartkleppen, vervangen hartkleppen, sommige vormen van onregelmatige hartslag. Zo'n stolsel kan met het bloed worden meegenomen en zorgen voor afsluiting van een slagader in de hersenen.

Symptomen TIA

De symptomen ontwikkelen zich meestal snel en duren maar korte tijd. Wat de verschijnselen zijn, hangt af van welk hersendeel te kort zuurstof krijgt. De symptomen verdwijnen snel maar er kunnen meer TIA’s volgen. Iemand kan een aantal aanvallen op één dag hebben. Er kunnen ook jaren verstrijken tussen de aanvallen.

• Verlammingen in het gezicht: de mond kan bijvoorbeeld scheef hangen;
• Het zicht kan wegvallen uit één of beide ogen of aan één kant in beide ogen;
• Iemand kan dubbelzien;
• Onduidelijk spreken of vreemde dingen zeggen (het kan lijken of iemand dronken is);
• Geen gevoel meer hebben aan een kant van het lichaam;
• Spierzwakte of spierverlamming aan één kant van het lichaam (bijvoorbeeld arm of been niet meer kunnen optillen);
• Verlies van evenwicht;
• Tintelingen;
• Problemen ervaren met het vinden van de juiste woorden of het uitspreken van woorden (afasie);
• Gesproken of geschreven taal niet meer zo goed kunnen begrijpen.

Diagnose TIA

De verschijnselen die optreden bij een TIA kunnen doen denken aan epilepsie, hersentumor, migraine. De huisarts zal lichamelijk onderzoek verrichten, de bloeddruk zal worden gemeten, de hartslag en de neurologische functies zullen gecontroleerd worden. Als gedacht wordt aan een TIA dan zal er doorverwezen naar een neuroloog voor verder onderzoek. Er kan worden gekeken of er sprake is van diabetes, een verhoogd cholesterol, hoge bloeddruk, boezemfibrilleren. De volgende onderzoeken kunnen worden gedaan: CT-scan, MRI van de hersenen, dopplerechogram van de slagaders. Als er bij het laatste onderzoek wordt aangetoond dat er vernauwingen zijn in de halsslagaders dan kan er vervolgens een MR-angiogram worden gedaan om te kijken hoe erg de vernauwingen zijn. Bij het vermoeden van een afwijking van het hart kan er echocardiografie worden uitgevoerd.

Behandeling TIA

Als het om een TIA gaat dan is het belangrijk om de kans op herhaling te verkleinen. Stoppen met roken, minder vet eten, behandelen van diabetes als daar sprake van is. Heeft iemand een hoge bloeddruk of een hartslag die onregelmatig is, dan zal er medicatie worden gegeven. Verder medicatie tegen de stolling van het bloed en vaak medicijnen die het gehalte aan cholesterol verlagen. Zijn de halsslagaders erg vernauwd dan kan de afsluiting middels een operatie worden verholpen. Er kan ook voorgesteld worden om te dotteren.

Prognose TIA

Iemand kan last houden van TIA's gedurende een lange tijd, met onderbrekingen. Maar het kan ook zijn dat iemand er helemaal geen last meer van heeft. Hoe meer TIA's iemand doormaakt, hoe meer kans is er op een CVA. Veranderingen doorvoeren in de wijze van leven zijn zeer belangrijk: stoppen met roken, gezond eten, actief blijven, voldoende beweging.

Lees verder

• De Katwijkse ziekte leidt tot hersenbloedingen