Koortslip: wat kun je er zelf tegen doen?

Er zijn veel mensen die af en toe last hebben van een koortslip. Dit wordt ook wel koortsuitslag genoemd. Meestal begint het met een brandend, jeukend plekje waarop vervolgens blaasjes ontstaan die kapot gaan. Dan komen er korstjes die na ruim een week weer zijn genezen. Een koortslip is een virus dat je met je mee blijft dragen als je het eenmaal hebt. In geval van verminderde weerstand komt het virus tot uiting. Wat houdt een koortslip precies in en wat kun je er zelf tegen doen?

Wat een koortslip is

Een koortslip is een infectie die wordt veroorzaakt door het herpesvirus. Meestal voel je een koortslip aankomen als een brandend, jeukend en tintelend plekje. Dit plekje zwelt op, wordt rood en vervolgens ontstaan er kleine blaasjes, die na enkele dagen opengaan. Dit droogt uit en er ontstaan korstjes die na ruim een week meestal weer zijn verdwenen. Er ontstaan geen littekens. Het is een infectie die zeer besmettelijk is en het komt bij een groot deel van de bevolking voor. Een koortslip wordt ook wel koortsuitslag genoemd.

Besmettelijk

Veel mensen raken op een jonge leeftijd al met dit virus besmet. Het virus wordt overgebracht als de koortslip actief is door lichamelijk contact zoals zoenen of knuffelen. Als de huid weer is genezen, kan het niet worden overgedragen. De aandoening is besmettelijk vanaf een paar dagen voor het ontstaan van de blaasjes tot het moment dat de blaasjes genezen zijn. Het virus blijft altijd aanwezig in het lichaam, waardoor het weer opnieuw actief kan worden. Een koortslip is vervelend en ziet er niet mooi uit, maar het is in principe niet gevaarlijk. Bij baby’s is het dit virus wel gevaarlijk. Het is daarom erg belangrijk om contact met baby’s en jonge kinderen te vermijden gedurende de infectie periode.

Hoe het tot uiting komt

In een niet-actieve fase geeft het virus geen klachten. Omdat het virus altijd aanwezig is, kan het door bepaalde omstandigheden weer actief worden. Meestal komt het door een verlaagde weerstand, ziekte, verbranding door de zon, harde wind, menstruatie of door stress. Meestal ontstaat het op de lip en vaak is er sprake van koorts, vandaar dat deze aandoening de naam koortslip heeft gekregen. Het virus kan ook in het oog of op de geslachtsorganen (vaginaslijmvlies, eikel of voorhuid) terechtkomen en op die plek blaasjes veroorzaken.

Wat kun je zelf doen?

Om te beginnen kun je de kans dat je een koortslip krijgt verkleinen. Houd je weerstand op peil door gezond te eten, voldoende te bewegen en voldoende nachtrust te krijgen. Houd rekening met omstandigheden die een koortslip kunnen veroorzaken, zoals felle zon of harde wind. Gebruik als je buiten bent een lippenstift of balsem, met een beschermende factor tegen de zon. Probeer zon en harde wind te vermijden. Als het virus tot uiting komt en je hebt open blaasjes, dan is een goede hygiëne belangrijk. Anders kunnen er zweertjes ontstaan. Raak de blaasjes niet aan. Doe je dit toch per ongeluk, was dan je handen. Probeer ook te voorkomen dat je het virus op anderen overdraagt. Vermijd zoveel mogelijk lichamelijk contact, vooral zoenen.

De middelen die je kunt gebruiken

In de eerste plaats kun je proberen de symptomen enigszins te verzachten, bijvoorbeeld via een eenvoudige lippencrème. Deze moet je niet met anderen delen. Middelen zoals zinkolie of zinkzalf hebben naast een vettende ook een ietwat uitdrogende werking op de koortslip. Cosmetisch zijn deze middelen niet zo prettig en daarom wordt het vaak ’s nachts aangebracht. Zink is ook toepasbaar als zinksulfaat. Zinksulfaatvaselinecrème is eigenlijk bedoeld voor jeuk bij aambeien, maar kan ook gebruikt worden bij een koortslip. Een gel met 1% zinksulfaat heeft als voordeel dat die cosmetisch mooier is en tevens een uitdrogende werking heeft. Nadeel is dat de lippen mogelijk te droog worden.

Virusdodende middelen

Daarnaast zijn er ook producten met virusdodende middelen. Het probleem is dat ze alleen helpen als begonnen wordt met opsmeren op het moment dat men de koortslip voelt aankomen. Dit kan soms moeilijk zijn in de praktijk omdat je al gauw te laat bent. Als de blaasjes er eenmaal zijn, heeft het smeren van virusdodende middelen geen enkel effect meer. Je kunt dan beter een van de andere lippencrèmes gebruiken.

Alternatieve middelen

Er worden allerlei alternatieve middelen aanbevolen voor de behandeling van een koortslip. Zo zijn er bijvoorbeeld allerlei plantenextracten en etherische oliën zoals goudsbloem en theebloemolie te verkrijgen. Sommige zalven hebben mogelijk net als een lippenbalsem een verzachtend effect, maar van de overige bestanddelen is de toegevoegde waarde niet aangetoond. Het is evenmin niet aangetoond dat de blaasjes sneller genezen als er een speciaal gelpleistertje op wordt aangebracht. Toch kunnen sommige mensen baat hebben bij een alternatieve behandeling.

Wanneer naar de huisarts?

Hoewel een koortslip vervelend en pijnlijk is en nogal aanwezig is in het gezicht, is de infectie in principe niet gevaarlijk. Alleen bij baby’s is dit herpes virus wel gevaarlijk en kan zelfs dodelijk zijn. In de meeste gevallen geneest een koortslip vanzelf. Als de koortslip langer dan twee weken duurt, of de ontsteking wordt groter, is het raadzaam om contact op te nemen met de huisarts. Ook wanneer je een verminderde afweer hebt of een besmetting bij een pasgeborene vermoedt, moet je de huisarts waarschuwen.