Gevoelloze, stekende benen of armen: wervelkanaalvernauwing

Naarmate de persoon ouder wordt neemt de kans op lichamelijke klachten toe. Een veel voorkomende aandoening is het hebben van een vaag gevoel in de benen of armen. Het lijkt alsof de ledematen tintelen, duf aanvoelen, pijn doen of geen gevoel meer hebben. Zeker dit laatste zorgt ervoor dat de persoon lastig kan voortbewegen, omdat er onzekerheid aangaande de loopbeweging ontstaat. Indien de conditie aanhoudt dan kan het tot het uitvallen van de motoriek komen, oftewel men loopt kans om deels invalide te worden. Wat houdt wervelkanaalvernauwing of -stenose in en hoe kan het worden behandeld?

Wervelkanaalvernauwing

• Wat houdt de ruggengraat in?
• Symptomen van wervelkanaalvernauwing
• Wat houdt de aandoening in?
• Waar komt het primair voor?
• Botsing met ernstige gevolgen
• Behandeling van de nek
• Ingrepen in de lende
• Tijdige medische check

Wat houdt de ruggengraat in?

Van onderkant hoofd tot het stuitje wordt de wervelkolom genoemd en is van levensbelang voor iedere persoon. Het is opgebouwd uit zeven wervels in de nek, twaalf rugwervels en vijf lendewervels. Het totaal eindigt in het zogeheten heiligenbeen, welke via de heupen aan de benen is gekoppeld. Tussen de wervels zitten schijven gemaakt van kraakbeen. Het heeft enige vervormbaarheid, waardoor de rug beweeglijkheid heeft. In combinatie met de rugspieren en de stand van de heupen kan de rug, daardoor in verschillende houdingen worden gezet. De ruggengraat is de snelweg voor zenuwbanen, welke via het inwendige van het wervelkanaal naar alle delen van het lichaam lopen.

Symptomen van wervelkanaalvernauwing

Omdat zenuwen in de verdrukking komen door afnemende ruimte kan het resulteren in vreemd aanvoelende ledematen. Meest voorkomende klacht is het verdwijnen van het gevoel in de benen, een doof gevoel of juist tintelingen en pijn. Meest kenmerkende is wel dat het in beide ledematen tegelijk voorkomt. Het heeft effect op de beweeglijkheid van de persoon, omdat men meer onzeker voortbeweegt. Indien de aandoening voorkomt in de onderrug (lendewervels) dan heeft het invloed op de benen. Komt het echter voor in de nek dan kan het handen en benen betreffen. Beweegt de persoon aanvullend veel de nek dan kunnen de klachten verergeren. Vaak zijn de klachten ernstig bij inspanning of als men loopt, echter nemen de klachten af in een rustende houding of in de zittende houding fietst.

Wat houdt de aandoening in?

Wordt men ouder dan neemt de doorsnede van het wervelkanaal af, doordat het botaandeel toeneemt. Het houdt in dat zenuwen minder ruimte ter beschikking hebben, waardoor deze in de verdrukking komen. Degeneratie van de ruggengraat ondergaat iedereen, echter de mate waarop verschilt van persoon tot persoon. De aandoening bestaat uit twee facetten. Enerzijds gaat het om een verdikking van de ligamenten om de zenuwbanen heen en anderzijds een verbreding van tussenwervelgewrichtjes. De combinatie zorgt ervoor dat de discus vernauwt, waardoor het tussenwervelgat verkleint.

Waar komt het primair voor?

Ondanks dat de ruggenwervel van de nek doorloopt tot het stuitje en over de complete lengte de aandoening kan voorkomen, komt het voornamelijk voor in de nek en onderrug. De degeneratie van de tussengelegen rugwervels verloopt trager en dus treedt het eerder in de uiterste wervels op. Doordat de ruimte in het wervelkanaal in omvang afneemt komen de zenuwen in de verdrukking, waarnaast de zenuwuitgang ook qua omvang afneemt. Daardoor kunnen problemen aan de ledematen voordoen. Aanvullende problemen zoals dislocatie van een tussenschijf kan daarbij aanvullende hernia-achtige klachten opleveren, waardoor de conditie van de ledematen en rug verder verslechteren.

Botsing met ernstige gevolgen

Het kan voorkomen dat men betrokken raakt bij een kleine botsing, waardoor de druk plaatselijk op het kanaal te groot wordt. Bij de zogeheten nauwe halswervelkanaal (ook voorkomend bij de relatief jongere groep tot vijftig jaar) kan het resulteren in ruggenmergletsel of eventueel een dwarslaesie. Wordt geconstateerd dat men een nauwe halswervelkanaal heeft dan kan er preventief worden geopereerd, zodat de ruggengraat wordt verstevigd. Het kan bij een onverhoopt ongeluk veel ellende besparen.

Behandeling van de nek

Komt de aandoening in de nek voor dan is het de essentie bij een chirurgische ingreep om de beweeglijkheid weer terug te krijgen. Daartoe wordt een deel van tussenwervelschijf verwijderd, zodat het ruggenmerg en de zenuwen meer ruimte krijgen. Daarna wordt een reconstructie van de wervels uitgevoerd, middels het plaatsen van inwendige beugels, plaatjes en schroeven. Een andere mogelijkheid is het verwijderen van de wervelbogen, waarbij het ruggenmerg vrij komt te liggen. Als de omstandigheid is hersteld zitten de dikke nekspieren hier weer omheen ter bescherming. Let wel dat de eerste dagen na de operatie één en ander pijn kan doen.

Ingrepen in de lende

De behandeling in de onderrug is praktisch gezien hetzelfde als in de nek. De wervelbogen worden verwijderd, echter aanvullend dienen ook kleine tussenwervelgewrichtjes deels of geheel te worden verwijderd. Hoeveel feitelijk wordt verwijderd hangt van de ernst van de vernauwing af. Meer degeneratie betekent uiteraard dat er verder moet worden ingegrepen om zenuwbanen en ruggenmerg voldoende ruimte te geven. Ook hier dienen de lende wervels middels plaatjes en schroefjes vastgezet te worden om instabiliteit te vermijden.

Tijdige medische check

Om klachten te verminderen zijn er geen alternatieve methoden, waarmee de aandoening kan worden verholpen. Omdat het progressief van aard is dient er ingegrepen te worden, voordat zenuwen uitvallen en mogelijk afsterven. In dat geval kan men blijvend gevoelloosheid hebben of men heeft niet meer de mogelijkheid om te bewegen. Heb je vage tintelingen in beide ledematen of treedt er een doof gevoel op, dan doe je er verstandig aan om één en ander medisch te laten checken. Dit geldt zeker als je de veertig bent gepasseerd.

Lees verder

• Wakker liggen door rusteloze benen RLS, wat te doen?
• Pijn in de lies, benen en rug door overbelast SI gewricht
• Waardoor wordt een tintelend been veroorzaakt?