Warmtebultjes, zweetbultjes: jeukende pukkeltjes op lichaam

Last van jeukende pukkeltjes op het lichaam, bijvoorbeeld op borst, rug, schouders? Misschien heb je last van warmtebultjes, zweetbultjes of zweetpukkeltjes. Warmtebultje of zweetbultjes zijn wat medisch 'miliaria' genoemd wordt. Als je meer dan normaal zweet, kan deze huidaandoening optreden. Miliaria is een huiduitslag die flink wat jeuk kan veroorzaken. Miliaria wordt veroorzaakt door een verstopping van de zweetklieren, waardoor het vocht doorsijpelt in de omringende huidcellen. De belangrijkste behandeling van warmtebultjes is het koel en droog houden van je huid.

Warmtebultjes, zweetbultjes

• Wat zijn warmtebultjes?
• Wat veroorzaakt warmtebultjes?
• Wie krijgt warmtebultjes?
• Hoe ziet miliaria er uit en wat zijn de symptomen?
• Miliaria crystallina
• Miliaria rubra
• Miliaria profunda
• Welke behandeling is mogelijk bij miliaria of warmtebultjes?

Wat zijn warmtebultjes?

Miliaria is een huidaandoening die uitgaat van de eccriene zweetklieren en welke kan optreden als je meer zweet dan normaal. De huiduitslag wordt ook wel 'warmtebultjes' of 'zweetbultjes' genoemd. De uitslag is meestal niet ernstig, maar het wel flinke jeuk veroorzaken en veel ongemak.

Wat veroorzaakt warmtebultjes?

Een mens heeft duizenden zweetkliertjes die vlak onder de huid liggen. Door een blokkade van de zweetklieren, sijpelt het zweet in de omringende huid. Dit kan leiden tot kleine ontstekingen die zorgen voor de huiduitslag. Vooral in warme, vochtige omstandigheden treedt miliaria op, vooral op plaatsen waar huidgebieden elkaar raken of wanneer er druk op de huid wordt uitgeoefend door bijvoorbeeld (te) strakke kleding of op de billen en rug door lange afstanden te rijden in een warme auto. Bij een baby treedt de huiduitslag vaak op als gevolg van een te warme omgeving, zoals de slaapkamer. Verder speelt vermoedelijk de bacterie Staphylococcus epidermidis een rol. Een onschuldige huidbacterie die een kleverige stof aanmaakt en dat samen met zweet en dode huidcellen voor de blokkade en afsluiting van de zweetklier kan zorgen. Mensen met miliaria schijnen drie keer zoveel van deze bacteriën op hun huid te hebben.

Wie krijgt warmtebultjes?

Miliaria of warmtebultjes kan iedereen op elke leeftijd ontwikkelen. Het komt echter het meest voor bij baby's (zie afbeelding bovenaan het artikel) en kinderen, omdat hun zweetklieren nog niet voldoende ontwikkeld zijn en daarom gevoeliger zijn voor een blokkade. Het komt vooral vaak voor bij pasgeboren baby's, maar daarna verdwijnt het vaak weer snel. Bij een baby komen deze vervelende bultjes vooral op het gezicht, de nek, en het bovenste deel van de romp (borst, rug, schouders) voor.

Een andere veel voorkomende aanleiding om last te krijgen van miliaria, is wanneer je reist naar een warmer klimaat en meer zweet dan normaal. De uitslag treedt vaak binnen een paar dagen na aankomst in het warmere land op. De aandoening kan ook optreden in een koeler klimaat zoals Nederland en dan vooral als je veel zweet en de huid afgesloten is.

Hoe ziet miliaria er uit en wat zijn de symptomen?

Er worden grofweg drie soorten miliaria onderscheiden:

Miliaria crystallina

Dit is de lichtste vorm van miliaria, waarbij vooral de zweetklieren dicht aan de oppervlakte van de huid zijn betrokken. Er ontstaan kleine heldere blaasjes, die in groepjes op de huid aanwezig zijn en in veel gevallen na enkele uren of dagen verdwijnen. Het gaat vaak gepaard met jeuk.

Miliaria rubra

Dit is de meest courante vorm, wat veroorzaakt wordt door een blokkade van de wat dieper gelegen zweetklieren. Bij deze vorm zie je groepjes van kleine rode puntjes, die ieder een paar millimeter groot lijken. De puntje hebben wel wat weg van een blaasje. Het kan gepaard gaan met roodheid. De aangedane huid zweet minder of zelfs helemaal niet. Je kan je moe en lamlendig voelen. Wanneer je blijft zweten en je kan de warmte niet goed kwijt omdat de huiduitslag over een groot deel van je lichaam aanwezig is, dan kan je last krijgen van hoge koorts en uitputting ontstaan. Het lichaam kan dan immers de warmte niet meer kwijt.

Miliaria profunda

Deze variant treedt zelden op. Typisch zijn de minuscule bultjes en met vocht gevulde (vleeskleurige) blaasjes. Deze zijn het gevolg van de ophoping van vocht bij de openingen van eccriene zweetklieren. Hierbij is het risico van koorts en uitputting als gevolg van oververhitting vrij groot. Dit komt doordat een groter deel van de huid is bedekt.

Welke behandeling is mogelijk bij miliaria of warmtebultjes?

Normaal gesproken verdwijnt de huiduitslag zonder behandeling. Het gaat vanzelf over, ofschoon ernstige gevallen wel weken kunnen duren. De huisarts kan zo nodig een geneesmiddel voorschrijven om de klachten te verlichten. Met een corticosteroïde crème kan je bijvoorbeeld de verschijnselen onderdrukken en antihistaminica kunnen helpen tegen jeuk. De behandeling bestaat verder uit het voorkomen van factoren die de uitslag uitlokken. Daar kun je hier meer over lezen.

Lees verder

• Zweetpuistjes behandelen: zweetuitslag op rug, borst & benen
• Warmtebultjes, warmte-uitslag benen, armen en rug behandelen
• Zonneallergie: symptomen, voorkomen, behandeling, medicijnen
• Warmte-uitslag: behandelen warmte-uitslag op rug en borst
• Jeukende uitslag in nek en hals: symptomen en oorzaken