Reizigersdiarree – oorzaken, behandeling en preventie

Reizigersdiarree komt vaak voor bij toeristen en zakenlui die naar het buitenland reizen. De klachten variëren van diarree tot misselijkheid, buikkrampen en in sommige gevallen ook verhoging. Soms zijn simpelweg alleen sterk gekruide gerechten de boosdoener. Dikwijls speelt echter ook een infectie een rol. Reizigersdiarree is meestal een ‘onschuldige’ kwaal, die in bepaalde omstandigheden ernstige gevolgen kan hebben, zoals hoge koorts en een gevaarlijke uitdroging. Ook bij dit ongemak geldt dat voorkomen beter is dan genezen.

Inhoud

• Reizigersdiarree komt altijd ongelegen...
• ... en kan heftig zijn
• Symptomen
• Amoebedysenterie
• Voorkomen is beter dan genezen
• Algemene hygiëneregels
• Behandeling van reizigersdiarree
• Enkele huismiddeltjes
• Naar de huisarts...

Reizigersdiarree komt altijd ongelegen...

Deze vervelende diarree, die gepaard kan gaan met heftige buikkrampen, speelt vaak op de meest ongelegen momenten op en is te wijten aan een voedselvergiftiging. Kort na aankomst in de (sub)tropen is reizigersdiarree een typisch verschijnsel waar nogal wat mensen last van krijgen. Hoewel de kwaal niet geografisch beperkt is, zijn Mexico, India, het Midden-Oosten, maar ook het Middellandse-Zeegebied en veel Afrikaanse landen berucht. Reizigersdiarree duurt drie tot vijf dagen en is vooral te wijten aan besmet voedsel en water, waar de inheemse bevolking een zekere weerstand tegen heeft opgebouwd.

Slechte hygiëne
Doorgaans betreft het een infectie met de Escherichia coli, daarvan afgeleide toxische coli-stammen of andere bacteriën. Slechte hygiënische omstandigheden zijn er vrijwel altijd debet aan. Indien naast verbeterde hygiëne bovendien iedereen regelmatig de handen zou wassen, zeker na toiletgebruik, zou wereldwijd in dat opzicht een groot deel van die ellende voorkomen kunnen worden. Toch mag men niet onderschatten dat pittige, gepeperde gerechten met allerlei kruiden die men niet gewend is vaak eveneens de oorzaak zijn van reizigersdiarree.

... en kan heftig zijn

Reizigersdiarree is een hinderlijke kwaal en komt vooral voor bij toeristen, vertegenwoordigers en zakenlui, en gaat meestal vanzelf over. De diarree (doorgaans een milde vorm van dunne ontlasting) kan een weekje aanhouden, maar kan ook heftig zijn, waarbij de pechvogel soms wel vijf keer per dag of nog vaker naar het toilet moet.

Symptomen

De meest voorkomende verschijnselen zijn:

• Waterige, brijïge en soms slijmerige ontlasting.
• Buikkrampen.
• Misselijkheid.
• Vermoeidheid.
• Soms ook lichte koorts (verhoging).

Amoebedysenterie

Ernstige reizigersdiarree, die langer dan een week duurt, komt zelden voor. Mocht dat bij u het geval zijn, dan is het raadzaam naar de plaatselijke dokter te gaan. Meestal is er iets anders aan de hand dan alleen een simpele reizigersdiarree. Hebt u bovendien bloed bij de ontlasting? Ga dan meteen naar het regionale ziekenhuis of een hulppost. Mogelijk hebt u een amoebedysenterie opgelopen. En die moet zo snel mogelijk behandeld worden.

Voorkomen is beter dan genezen

Dat is makkelijker gezegd dan gedaan. In veel gevallen, als de hygiënische omstandigheden simpelweg beroerd zijn, ontkomt u niet aan een ontregelde spijsvertering en kunnen de darmen flink gaan opspelen. Tref in elk geval adequate hygiënische maatregelen. Was regelmatig uw handen, natuurlijk na toiletgebruik, maar ook vóórdat u aan tafel gaat. Als u veel handen schudt, geldt hetzelfde advies, natuurlijk zonder te overdrijven... het moet geen smetvrees worden. In de huidige coronapandemie is handenschudden sowieso taboe, wat in dit opzicht voordelen heeft.

Algemene hygiëneregels

• Was vaak uw handen.
• Eet bij voorkeur gekookt of gebakken voedsel. Mijd rauwe ingrediënten, salades, ijsjes, koud buffet. Loop geen lokale restaurantjes binnen waar het vergeven is van de vliegen en waar allerlei ander ongedierte (zoals kakkerlakken) hun territorium hebben. Een hapje bij een eetkraampje kan eveneens funest zijn, ook al is de sfeer er nog zo ‘romantisch’. Nou moet gezegd zijn dat zelfs de beste hotels in dat opzicht geen garantie zijn om uw vakantie of zakenreis zonder spijsverteringsproblemen door te komen.
• Drink alleen fleswater en andere gebottelde drankjes (vruchtensap). Breng kraanwater en verse melk eerst aan de kook.
• Eet geen ongekookte groenten, consumeer alleen door uzelf geschild fruit.
• Laat u vóórdat u naar ‘dubieuze’ landen afreist eerst informeren (eventueel door uw huisarts) en neem de adviezen ter harte.
• Drink voldoende. Vooral jonge kinderen en ouderen zijn gevoeliger voor uitdroging, met alle vervelende gevolgen van dien. Neem voldoende zakjes ORS (oral rehydration solution) mee op reis. Dit middel bevat een speciale oplossing om de suikers en zouten in het lichaam weer aan te vullen. Lees eerst de bijsluiter.

Behandeling van reizigersdiarree

In de meeste gevallen verloopt reizigersdiarree mild. Het gaat na een paar dagen vanzelf over. Als u last krijgt van uw darmen en maag, beperk u dan tot een licht verteerbaar dieet. Mijd pittige en sterk gekruide gerechten, hoewel dat best moeilijk kan zijn omdat er in veel landen en streken sprake is van een ‘kruidige culinaire traditie’.

Voorkom uitdroging

• Licht verteerbaar dieet.
• Voorkomen of bestrijden van uitdrogingsverschijnselen.
• Hoewel medicamenteuze behandeling zelden nodig is, zijn een aantal middelen effectief tegen reizigersdiarree, zoals Immodium (loperamine). Dit middel remt de darmperistaltiek. Gebruik het niet als u lijdt aan een salmonella- of shigella-infectie! Slik het ook niet als u zwanger bent of borstvoeding geeft. In alle gevallen, vooral als u ook andere medicijnen gebruikt, is het beter eerst advies te vragen aan de huisarts indien u van plan bent af te reizen naar een ‘risicogebied’.

Enkele huismiddeltjes

• Rijstwater (water van gekookte rijst).
• Een banaan eten wil ook wel eens helpen...
• ... net als cola drinken.
• Probeer eens een eetlepel kaneel met een beetje water.
• Sommigen zijn gebaat bij bosbessensap.

Naar de huisarts...

Zoals gezegd is reizigersdiarree in de meeste gevallen een voorbijgaand kwaaltje. Vraag raad aan de plaatselijke arts als de klachten blijven aanhouden. Dat is ook van belang als u weer thuis bent en vage darmklachten houdt met eventueel bloed bij de ontlasting. De huisarts is de aangewezen persoon om u er weer bovenop te helpen.

Lees verder

• Amoebedysenterie – oorzaken, symptomen, behandeling
• Voorkom voedselvergiftiging – thuis en op reis
• Pas op voor de malariamug!
• De dodelijke cholera – oorzaak, symptomen en behandeling
• Ontlasting – wat kun je eraan aflezen?