Verhoogde schedeldruk: oorzaken en behandeling

De druk in de schedel wordt ook wel intracraniële druk genoemd en als de druk groot wordt, kan dit leiden tot verschillende klachten zoals hoofdpijn, misselijkheid, duizeligheid, oorsuizen en slecht zien. Een verhoogde schedeldruk kan ontstaan als gevolg van een ongeluk, hersenkneuzing, tumor of een hersenabces. Bij baby’s kan er een te hoge schedeldruk ontstaan als de fontanel niet goed is gesloten. Wat houdt deze aandoening precies in en hoe kan dit worden behandeld?

Wat het is

De medische benaming voor de druk in de schedel is intracraniële druk. Door verschillende oorzaken kan de druk in de schedel te hoog worden, waardoor er sprake is van een verhoogde schedeldruk. Bij pasgeboren baby’s is het te zien aan een ingedeukte of juist uitpuilende plek op het hoofdje. Door de druk op de hersenen kunnen de gevolgen ernstig zijn. In de hersenen worden vele vitale functies geregeld zoals de ademhaling, bloeddruk en spijsvertering. Deze processen kunnen verstoord raken.

Oorzaken verhoogde schedeldruk

Zo kan een verhoogde schedeldruk bijvoorbeeld ontstaan door een ongeval. Door de klap kunnen er bloedvaten in de hersenen scheuren, waardoor er een bloeding ontstaat. Het bloed neemt ruimte in waardoor de hersenen in de verdrukking komen omdat de schedel niet zal meerekken. Ook kan er een ophoping van vocht ontstaan door een kneuzing van de hersenen. Door een ontsteking kan er een abces ontstaan, dat is een holte gevuld met pus. Soms is er sprake van een aangeboren aandoening zoals een waterhoofd, of het ontstaat op latere leeftijd door een infectie of hersentumor.

De symptomen

Bij een baby zijn de fontanellen met een leeftijd van 18 maanden meestal gesloten. Als er een verhoogde schedeldruk is, zal de baby als belangrijkste symptomen hoofdpijn en braken hebben. Doordat de hersenen door de toenemende druk in de verdrukking komen, zullen de volgende klachten het meest voorkomen bij een verhoogde schedeldruk:

• Hoofdpijn
• Oorsuizen
• Duizeligheid
• Misselijkheid
• Wazig zien
• Dubbel zien
• Neurologische symptomen

De hoofdpijn zal in de ochtend het ergst zijn en kan toenemen bij het plotseling bewegen van het hoofd, bijvoorbeeld bij hoesten of niezen. De hoofdpijn kan zich op verschillende plaatsen bevinden en als erg hevig worden beschouwd. Door de houding van het hoofd te veranderen, kan er een tijdelijke blindheid ontstaan.

Diagnose

Aan de hand van de klachten van de patiënt, kan door middel van lichamelijk onderzoek en aanvullend onderzoek de diagnose worden gesteld. De verhoogde hersendruk kan door een ruggenprik worden vastgesteld. Bij het onderzoek van de ogen wordt vaak een uitpuilende blinde vlek gezien, die als gevolg van een verhoogde schedeldruk is ontstaan. De blinde vlek is het deel waar de oogzenuw overgaat in het netvlies. Door middel van een CT- of MRI-onderzoek kunnen afwijkingen zoals gezwellen worden vastgesteld.

Behandeling

Afhankelijk van de oorzaak wordt er een behandelplan opgesteld. Soms kan er door middel van het aftappen van hersen- en ruggenmergvloeistof door middel van een ruggenprik druk uit de schedel weggenomen worden. Soms kan vocht worden weggenomen uit het lichaam door plasmiddelen te geven. In sommige gevallen is een operatieve ingreep nodig. Een oplossing kan zijn om een buisje aan te brengen tussen het lagere deel van de wervelkolom en de buikholte om hersen- en ruggenmergvloeistof weg te laten vloeien. Bij slecht zicht kan het noodzakelijk zijn om de blinde vlek achterin het oog in te snijden, om de uitpuiling te verminderen en het zicht weer terug te krijgen. Soms verdwijnt de verhoogde schedeldruk vanzelf en is het niet bekend wat de oorzaak was.

Hersentumor

Een belangrijke oorzaak van een verhoogde schedeldruk is een tumor. Of het nu goed- of kwaadaardig is, het is altijd gevaarlijk vanwege de beperkte ruimte in de schedel. Het kunnen tumoren zijn die in de hersenen zelf ontstaan of een uitzaaiing zijn van een tumor buiten de hersenen. Bij veel patiënten met een hersentumor is hoofdpijn de meest voorkomende klacht. Vooral als er sprake is van een hoofdpijn die steeds erger wordt, kan een reden zijn om te denken aan een hersentumor. Met name als er ook sprake is van andere (neurologische) verschijnselen.