Diverticulitis: een ontsteking in de darmen

Aan de buitenkant van de dikke darm kunnen uitstulpingen ontstaan die divertikels worden genoemd. Als deze uitstulpingen ontstoken raken, noemen we dat diverticulitis. Vrijwel iedereen heeft ze in bepaalde mate en ze ontstaan naarmate we ouder worden. Soms kunnen deze leiden tot chronische klachten die zich uiten in pijn, obstipatie of diarree. Mensen met een vezelarm dieet lopen meer risico om divertikels te ontwikkelen. Hoe ontstaat diverticulitis, wat is het precies en wat moet je eraan doen?

Wat het is?

Divertikels zijn uitstulpingen aan de buitenkant van de dikke darm. Ze ontstaan op zwakke plekken van de darm. Het is een onschuldige aandoening. Ze kunnen ook op de dunne darm ontstaan, maar meestal komen ze voor bij het laatste deel van de dikke darm. Dit deel bevindt zich links in de buik. Meestal ontstaan klachten pas na de vijftig jaar en is het een gevolg van het ouderdomsproces. Als de uitstulpingen ontstoken raken, wordt het diverticulitis genoemd. Een ontsteking ontstaat meestal omdat er ontlasting achter blijft in de uitstulping. Bij een vezelarm dieet moet de darm harder werken, waardoor de kans op het ontstaan van divertikels groter is.

Klachten

Vrijwel iedereen krijgt in een zekere mate divertikels. Meestal leidt dit niet tot klachten. Soms kunnen divertikels leiden tot chronische klachten, waarbij er pijn links onderin de buik ontstaan. Daarnaast kan er verstopping of juist diarree ontstaan. Een ontsteking gaat gepaard met pijn, buikpijn en het ontlasten kost moeite. Een ernstige complicatie is als een divertikel gaat bloeden. Dan kan de patiënt een hoop bloed verliezen via de anus. Als de ontsteking heel hevig is, kan het zijn dat een opname in het ziekenhuis noodzakelijk is. In de meeste gevallen genezen ze vanzelf door middel van rust.

Samenvattend zijn de volgende symptomen van toepassing bij diverticulitis:

• Pijn, meestal in de linkeronderbuik
• Vage krampen in de buik
• Opgezette buik
• Pijn gepaard gaande met obstipatie of diarree
• Soms bloedverlies via de anus
• Misselijkheid, soms met braken
• Komt weinig voor bij mensen onder de vijftig

Wat je zelf kunt doen

Zolang divertikels geen klachten geven, hoeven ze ook niet behandeld te worden omdat het nu eenmaal hoort bij het ouder worden. Ook speelt onze westerse leefstijl waarbij we te weinig vezels eten hierbij een rol. Mochten er wel klachten ontstaan van ongecompliceerde pijn, dan kun je proberen een vezelrijk dieet te volgen. Deze bevat onder andere veel groente, fruit en volkorenproducten. Hierdoor zal de darm minder hoeven samenknijpen, waardoor de klachten kunnen verminderen. Soms biedt een volume vergrotend laxeermiddel een uitkomst. Ook regelmatig eten en voldoende bewegen stimuleert de darmen. Neem de tijd om naar het toilet te gaan en probeer de ontlasting niet te lang op te houden.

Aanpassen voedsel

Als je probeert je ontlasting zo soepel mogelijk te houden, is de kans kleiner dat er resten achterblijven in de divertikels en dat de druk op de darmen minder groot wordt. Om je darm rust te geven als er een ontsteking is, kun je beter licht verteerbaar voedsel eten. Hoe je het dieet moet aanpassen hangt af van de mate van de ontsteking. Probeer slecht verteerbare vezels zoals pitjes, zaden en vellen te vermijden. De voedingsproducten die veel vezels bevatten en worden aangeraden zijn bijvoorbeeld: lichtbruin brood, ontbijtgranen, rijpe fruitsoorten, gekookte aardappelen. Drink daarbij veel water, minstens 2 liter vocht per dag. Als de darm weer tot rust is gekomen, kun je meer vezels toevoegen aan het dieet.

Naar de dokter

Is er sprake van een ontsteking, neem dan contact op met je huisarts. Meestal wordt er dan rust geadviseerd waarbij je een vloeibaar dieet krijgt voorgeschreven. Dit geeft vaak al verbetering. Mocht je bloed verliezen via de anus, moet je zo snel mogelijk naar de huisarts. Als de ontsteking erg hevig wordt met hevige buikpijn en koorts, dan moet je opgenomen worden in het ziekenhuis. Soms moet er een operatie plaatsvinden waarbij het noodzakelijk kan zijn om het stuk darm dat door de diverticulitis is aangetast te verwijderen.