Hemolyse: versnelde afbraak rode bloedlichaampjes, anemie

Bloedarmoede geeft vaak vermoeidheidsklachten, waarnaast teveel bloedafbraakstoffen aanwezig zijn. Bij de aandoening hemolyse is de rode bloedcel relatief broos, waardoor hemoglobine eerder door de wand barst. Het zorgt ervoor dat cellen eerder worden afgebroken, waardoor men anemie heeft. Wat houdt hemolyse in en hoe kan het een vergrote pijnlijke levensbedreigende milt veroorzaken?

Hemolyse

• Invloed van rode bloedlichaampjes
• Hoe lang gaan bloedlichaampjes mee?
• Wat gebeurt er bij hemolyse?
• Bijkomstige problemen
• Invloed op milt en lever

Invloed van rode bloedlichaampjes

Om goed te kunnen functioneren heeft het complete lichaam zuurstofrijk bloed nodig. Rode bloedlichaampjes bevatten hemoglobine, waarbij met ijzer en magnesium zuurstof kan worden ingesloten. Met die basis kan via de alveoli oftewel longblaasjes gassen worden uitgewisseld. Zuurstof wordt opgenomen en kooldioxide wordt afgestaan. Met die basis kan het lichaam krachtig blijven functioneren, waarbij we niet snel uitgeput raken. Door toedoen van bloedaandoeningen kan de transportcapaciteit van het bloed worden aangetast, waardoor verschillende delen van het lichaam onvoldoende zuurstof krijgen. Wat houdt hemolyse in en wat zijn de gevolgen?

Hoe lang gaan bloedlichaampjes mee?

Gezond bloed wordt normaal aangemaakt in het beenmerg, zodat het zuurstof kan vervoeren. Rode bloedlichaampjes kunnen in het lichaam normaal ongeveer honderd tot honderdtwintig dagen meegaan, waarna de oude bloedlichaampjes worden afgebroken. In dat geval wordt hemoglobine afgebroken tot bilirubine en wordt via de lever en galblaas afgevoerd. Het geeft de ontlasting een typisch bruine kleur. Bij hemolyse gaan rode bloedlichaampjes veel korter mee. Denk aan een periode van zestig tot tachtig dagen. Omdat het beenmerg slechts een bepaalde hoeveelheid cellen per dag kan aanmaken, zal een tekort ontstaan. Daardoor wordt anemie oftewel bloedarmoede veroorzaakt.

Wat gebeurt er bij hemolyse?

Belangrijk onderdeel van rode bloedlichaampjes is de stof hemoglobine. Omdat de hardheid van de cel minder dan normaal is (broosheid bloedcel), kan het sneller worden afgebroken. Oftewel hemoglobine zal eerder de cel verlaten en worden afgebroken. Doordat de houdbaarheid van de rode bloedcellen beperkt is, dient het beenmerg harder te werken om voldoende gezonde cellen aan te maken. Vaak zal het leiden tot bloedarmoede met alle gevolgen van dien. De persoon is snel vermoeid, lichaamsprocessen lopen minder effectief, waarnaast het ook invloed op de milt en lever heeft.

Bijkomstige problemen

Omdat er veel meer bilirubine wordt aangemaakt, dienen er meer afvalstoffen aan de ontlasting te worden meegegeven. Oftewel de keutel kan zeer donker zijn. Ook kunnen er daarbij problemen aan de galwegen voordoen, waarbij bijvoorbeeld galstenen worden veroorzaakt. Dit kan bijvoorbeeld een blokkade veroorzaken, waardoor bilirubine via de plas moet worden afgevoerd. De plas is dan extra donker (paroxysmale nachtelijke hemoglobinurie). Daarnaast kan het lichaam teveel bilirubine bevatten, waardoor de persoon er geel uitziet (geelzucht). Zowel de ogen als huid kunnen een ongewone gele kleur krijgen. Uiteraard wordt het uithoudingsvermogen hierbij ook aangetast.

Invloed op milt en lever

Omdat er veel meer bloed afvalstoffen worden aangemaakt, dienen de zuiveraars van het lichaam ook extra hard te werken. Dit kan eveneens variëren met hoeveel bloedcellen worden aangemaakt, aanzien de aanmaak- en afbraaksnelheid met de tijd veranderen. Het kan een overactiviteit van de organen betekenen, waardoor de milt gaat opzetten en pijnlijk is. Indien door de aandoening de milt sterk is vergroot, dan kan het tot de verwijdering van de milt leiden. In dat geval zal de gezondheid van de patiënt snel verbetering laten zien.

Algehele malaise, vermoeidheid, er geel uitzien zijn altijd aanleiding om verder onderzoek uit te voeren. Hemolyse kan grote gevolgen met zich meebrengen. De aanmaak van rode bloedlichaampjes moet via medicatie vaak levenslang worden gestimuleerd. Is er sprake van een pijnlijke milt dan kan er een acuut levensbedreigende omstandigheid van toepassing zijn, waarop altijd snel medisch of chirurgisch moet worden gereageerd.

Lees verder

• Teveel rode bloedcellen: polycythemia vera, stamcelstoornis
• Tekort rode bloedlichaampjes HB: wat kunnen de redenen zijn?
• Tips om bloedarmoede aan te pakken
• Eet varkenslever bij bloedarmoede als stimulans voor bloed
• Plasmaferese: bloedzuivering bij ernstig zieke patiënten