Syndroom van Sjögren: droge ogen, mond door klierontsteking

Syndroom van Sjögren: droge ogen, mond door klierontsteking Voor een goede oogfunctie en vochtige mond dienen de traan- en speekselklieren voldoende vocht of slijm aan te maken. Die functie kan door het syndroom van Sjögren dermate worden aangetast, dat er algehele droogte wordt veroorzaakt. De aandoening valt onder de auto-immuunziekten en kan soms gepaard gaan met andere aan de afweer gerelateerde aandoeningen. Wat houdt dit syndroom in, wat zijn de symptomen en waarom is een medische check van belang bij opgezette klieren?

Syndroom van Sjögren


Symptomen

Door het afweersysteem wordt de werking van klieren zodanig beïnvloed, dat onvoldoende kliervocht wordt afgegeven. Het gaat praktisch altijd om de traanklieren en speekselklieren, waardoor droogte optreedt. Oftewel de persoon heeft last van droge, rode, krakelig aanvoelende ogen in combinatie met een gortdroge mond. Het kan zijn dat men het gevoel heeft dat er altijd iets in de ogen zit, waarbij de ogen branderig aanvoelen. Ook voedselinname verloopt wegens het ontbreken van speeksel lastig, waarnaast ook vermoeidheid optreedt. Daarbij heeft men vaak een slecht gebit, doordat tanden onvoldoende door speeksel worden beschermd. Soms kan het gepaard gaan met een grieperig gevoel, tezamen met opgezette klieren. Het komt voornamelijk voor bij de vrouw van veertig jaar en ouder. Er wordt verondersteld dat de aandoening erfelijk is.

Vermoeidheid door speekseltekort

Het klinkt vreemd maar doordat de persoon te weinig speeksel aanmaakt raakt men vermoeid. Dit heeft te maken met de inname van voedsel. Normaal gezien neemt men voedsel in, waarbij het speeksel via kauwen door het eten wordt gemengd. Speeksel zorgt ervoor dat zetmeel direct worden omgezet in glucose, welke via de mond en tong rechtstreeks in het bloed worden opgenomen. Het vormt de eerste toediening van energie. Dit ontbreekt dus! Ten tweede wordt voedsel lastig ingenomen, waarbij de eerste stap van de vertering is overgeslagen. Strikt genomen moet de persoon meer eten om hetzelfde energie-niveau te behalen. Omdat de inname van eten ook lastig verloopt door speekselgebrek zal men minder energie hebben.

Invloed van het afweersysteem

Het immuunsysteem moet ervoor zorgen, dat vijanden van het lichaam worden bestreden. Oftewel het vormen de stoottroepen, waarmee de invloed van virussen en bacteriën wordt tegengegaan. Dit principe kan soms tegen het lichaam zelf gekeerd zijn, waardoor zogeheten auto-immuunziekten voordoen. Het houdt in dat de werking van stoffen, klieren, spieren en organen wordt tegengewerkt, waardoor verschillende lichaamsproblemen kunnen voorkomen.

Soms gecombineerde aandoening

Omdat er sprake is van een auto-immuunsysteem gerelateerd probleem, kan het ook gepaard gaan met andere ernstige auto-immuunziekten. Het syndroom kan opzichzelfstaand voorkomen, maar kan ook een bijgevolg zijn van bijvoorbeeld GPA, reumatische artritis of een andere weerstand gerelateerde aandoening. Naast de aanhoudende klachten aan mond, keel en ogen heeft men dus ook andere pijnlijke klachten. Denk aan ernstige gewrichtspijn bij reuma of ademhalingsproblemen bij verschillende andere ziekten.

Mogelijke directe oorzaken

Tot dusver is het onduidelijk, waardoor deze continu aanhoudende aandoening wordt veroorzaakt. Het is duidelijk dat signalen van de hersenen naar de klieren worden verstoord of dat de klierreceptoren niet werken. Oftewel er moet sprake zijn van aantasting van de werking van zenuwen of klieren. Of het signaal komt niet over (aantasting zenuwen), doordat de axon (zenuwbaan) of de myeline (geleidingsvloeistof) is aangetast. In dit geval kan het syndroom zeker gepaard gaan met bijvoorbeeld Multiple Sclerose. Daarnaast kan de aan de zenuwuiteinde vrijgegeven neurotransmitter acetylcholine worden aangevallen of de klierreceptoren zijn aangetast. Is hier sprake van dan kan het bijvoorbeeld gepaard gaan met Myasthenia Gravis. Het resultaat van alle methoden van aantasting is hetzelfde. Informatie wordt niet goed overgedragen, waardoor de klieren geen opdracht krijgen om voldoende vocht af te scheiden.

Relatie met non-hodgkin lymfoom

Is het syndroom van Sjögren geconstateerd dan heeft 5% van de patiënten kans om non-hodgkin lymfoom te krijgen. Heeft u dus voorgenoemde klachten aan ogen, mond en keel dan kunnen de lymfeklieren ook gaan opspelen. Indien dit het geval is dan moet u altijd aanvullende medische aandacht krijgen. Wees er dus zeker van dat er niets anders aan de hand is en laat uzelf controleren.

Behandeling Syndroom van Sjögren

Omdat er geen directe oorzaak is aan te wijzen, bestaat er geen medicijn om het syndroom tegen te gaan. Oftewel de persoon zal er altijd last van hebben. Toch zijn er middelen waarmee de klieren worden aangemoedigd om speeksel en traan aan te maken. Ook geregeld kauwen op kauwgom schijnt enigszins te helpen. Laat u informeren door de behandelend arts. Daarnaast kunt u ook aanvullend oogdruppels indoen om de overlast te verminderen.

Lees verder

© 2013 - 2024 Geinformeerd, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Oorzaken, symptomen en behandeling van Syndroom van SjögrenOorzaken, symptomen en behandeling van Syndroom van SjögrenHet Syndroom van Sjögren is een auto-immuunziekte die wordt gekenmerkt door droge mond en ogen, verminderde algehele fit…
Syndroom van Sjögren: droge ogen en een droge mondSyndroom van Sjögren: droge ogen en een droge mondHet syndroom van Sjögren is een auto-immuunziekte: het afweersysteem vernietigt de traanklieren en speekselklieren. Ooga…
Syndroom van Sjögren, klachten en behandelingSyndroom van Sjögren, klachten en behandelingHet syndroom van Sjögren kenmerkt zich door een verminderde traan-en speekselproductie. Dit is het gevolg van een ontste…
Syndroom van Reiter: symptomen, diagnose en behandelingSyndroom van Reiter: symptomen, diagnose en behandelingHet syndroom van Reiter is een ontsteking van de gewrichten op plekken waar pezen en banden aan de beenderen vastzitten.…

Vitiligo: als de kleur geleidelijk verdwijnt uit de huidVitiligo: als de kleur geleidelijk verdwijnt uit de huidVitiligo is een aandoening van de huid met witte tot lichtroze plekken. In de plekken is geen huidpigment aanwezig. Pops…
Pijn in gewrichten, pijn en stijfheid heup en knie: artrosePijn in gewrichten, pijn en stijfheid heup en knie: artroseLast van pijn in gewrichten, pijn en stijfheid in de heup(en) en/of in de knie(ën), aan de basis van de duim of aan de e…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Jana koll, Rgbstock
  • http://www.mlds.nl/ziekten/73/sjgren-syndroom-van
Geinformeerd (1.029 artikelen)
Laatste update: 11-05-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 2
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.