Syndroom van Sheehan

Syndroom van Sheehan Bij bevallingen komt bloedverlies voor. Soms ontstaat er shock. Dit kan ervoor zorgen dat er geen melkproductie op gang komt en de menstruatie achterwege blijft. Er kan sprake zijn van het syndroom van Sheehan.

Syndroom van Sheehan

Door shock/hypotensie na de bevalling produceert de hypofyse minder hormonen.

Ontstaan

Bij veel bloedverlies na de bevalling, die gepaard gaat met hypotensie en shock, kan de hypofyse te weinig bloed ontvangen, wat kan leiden tot necrose/verval van de hypofyse. Met name de hypofyse is in die periode kwetsbaar voor een grote bloeddrukdaling omdat deze dan vergroot is onder invloed van oestrogenen, maar de bloedtoevoer is niet toegenomen. Tijdens de zwangerschap wordt de hypofyse twee maal zo groot, hoofdzakelijk door vermeerdering van chromofobe cellen, die belangrijk zijn voor de productie van prolactine, een hormoon dat zorgt voor melk uitscheiding/productie.

Symptomen

Kort na het incident/shock zijn er vaak geen symptomen. De melkproductie komt echter niet op gang en daarna volgen symptomen van een onvoldoende werkende hypofyse, zoals de menstruatie die wegblijft. Er kunnen problemen met de schildklier en/of bijschildklier ontstaan. In zeldzame gevallen, bij langdurige shock, kan de hele hypofyse uitvallen.

Behandeling

De behandeling bestaat uit vervanging van de ontbrekende hormonen. Mocht men zwanger willen worden, dan zullen de eierstokken/ovaria met gonadotrofinen gestimuleerd moeten worden.

Hypofyse

De hypofyse ligt in de sella turcica, een uitholling in de schedel. Via de hypofysesteel is het met de hypothalamus van de hersenen verbonden. De hypofyse bestaat uit de adenohypofyse en de neurohypofyse.

De adenohypofyse is onder te verdelen in drie segmenten, de hypofysevoorkwab, ook wel pars anterior of pars distalis genoemd, de pars tuberalis, die bij de hypofysesteel ligt, en de hypofysetussenkwab, de pars intermedia. De neurohypofyse bestaat uit de hypofysesteel en de hypofyseachterkwab (pars posterior of pars nervosa).

De hypofysevoorkwab van de adenohypofyse produceert groeihormoon (GH) (een nadere benaming is somatotroop hormoon/STH), prolactine (PRL), follikelstimulerend hormoon (FSH), luteïniserend hormoon (LH), thyreoïdstimulerend hormoon (TSH), en pro-opiomelanocortine (POMC), Uit POMC kunnen zich adrenocorticotroop hormoon (ACTH) en lipotroop hormoon (LPH, β-lipotropine) afsplitsen. Adrenocorticotroop hormoon wordt ook wel corticotropine genoemd. De pars tuberalis (bij de hypofysesteel) produceert LH en FSH, de pars intermedia (hypofysetussenkwab) maakt pro-opiomelanocortine waaruit melanocytenstimulerend hormoon (MSH, intermedine) kan worden afgesplitst.

De neurohypofyse is opgebouwd uit de hypofyseachterkwab (pars nervosa) en de hypofysesteel. De hypofysesteel bestaat uit het infundibulum en de eminentia mediana. De neurohypofyse produceert vasopressine ( = antidiuretisch hormoon= ADH), en oxytocine.

Doelorganen en invloed van de hypofyse hormonen:

HormoonDoelorgaanInvloed op/effect
ACTHbijnierschorscorticosteron
TSHschildklierT3,T4
FSHovarium
testis
oestrogeen
spermatogenese
LHovulatie/ovarium
testis
progesteron
androgeen
GH/Groeihormoon/TSHmamma/borsten
vetweefsel
spier
PRL/prolactine
vrije vetzuren
(meer) glucose in het bloed
Groeihormoon via somatomedinegroeischijf v.h. botGroei
ADHnierminder vocht uitscheiden
Oxytocineuterus/baarmoedercontractie glad spierweefsel tijdens coïtus en
bij de bevalling

Hypofyse tumor
Tumoren zijn de meest voorkomende oorzaak voor uitval van de hele hypofyse. Andere symptomen, behalve door uitval van de hypofyse, kunnen dan worden veroorzaakt door verdrukking van omgevende structuren, zoals het optisch chiasma en de hypothalamus. Het optisch chiasma is het gebied waar de zenuwbanen van de ogen elkaar kruisen. Verdrukking hiervan kan leiden tot problemen met het zien (de visus).

Lees verder

© 2014 - 2024 Sleurholts, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Sheehan-syndroom: Onvoldoende werking hypofyseSheehan-syndroom: Onvoldoende werking hypofyseDe hypofyse is een hormoonproducerende klier onderaan de hersenen die voor tal van lichaamsfunctie erg belangrijk is. He…
Syndroom van Sheehan: menstruatiestop en geen borstvoedingSyndroom van Sheehan: menstruatiestop en geen borstvoedingIndien de hypofyse afsterft, krijgt het lichaam onvoldoende hormonen waardoor het syndroom van Sheehan ontstaat. Het zor…
Het PCO-syndroomHet PCO-syndroomHet PCO-syndroom is de afkorting van het polycysteus ovariumsyndroom. Verschillende symptomen kunnen op dit syndroom wij…
Foetaal alcohol syndroom (FAS)Foetaal alcohol syndroom (FAS)Alcohol drinken tijdens de zwangerschap kan het foetaal alcohol syndroom (FAS) tot gevolg hebben. Het foetaal alcohol sy…

Kaakgewrichtspijn: ik kan lastig kauwen en heb veel kaakpijnKaakgewrichtspijn: ik kan lastig kauwen en heb veel kaakpijnDoor strak staande kaakspieren en -pijn kan het voorkomen dat u de mond niet goed kunt openen. Het heeft invloed op uw s…
Moedervlek of kanker: verschil goede en slechte huidvlekken!Moedervlek of kanker: verschil goede en slechte huidvlekken!Het hebben van vlekken op de huid is vrij standaard. Velen van ons hebben verschillende moedervlekken, waarbij de kleur…
Bronnen en referenties
  • 1. Heineman M.J. , Bleker O.P. , Evers J.L.H. , Heintz A.P.M. , Obstetrie en gynaecologie, vijfde druk, Elzevier gezondheidszorg, Maarssen.
  • 2. Souhami R.L. , Moxham J. , Textbook of medicine, churchill livingstone, third edition.
  • 3. Junqueira L.C. , Carneiro J. , E.Wisse E. , Nieuwenhuis P. , Ginsel L.A., Funtionele histologie, tiende druk, Elsevier gezondheidszorg.
  • 4. Hijdra A., Koudstaal P.J. , Roos R.A.C. , Neurologie, tweede druk, Maarssen, Elsevier/Bunge.
Sleurholts (12 artikelen)
Laatste update: 13-10-2018
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 4
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.