Proteïnurie: waarom worden eiwitten via de urine afgevoerd?

Door nieraandoeningen kan het voorkomen dat gif- en afvalstoffen in het lichaam opbouwen, terwijl gunstig werkende eiwitten juist worden uitgeplast. De nieren werken in toenemende mate minder goed, waardoor hoge concentraties ongewenste stoffen in het lichaam gaan accumuleren en huishouden. Wat is proteïnurie, hoe gaat het altijd gecombineerd met het nefrotisch syndroom en wat zijn de consequenties?

Proteïnurie

• Werking nieren
• Nefrotisch syndroom
• Nieraandoeningen
• Gevolgen van proteïnurie en te weinig eiwitten

Werking nieren

In ons lichaam zitten in de onderrugspieren twee nieren. Deze filteren per dag veel bloed, waarbij het kapsel van Bowman bloedcellen tegenhoudt. De resterende vloeistof is voorurine bestaande uit bloedplasma met gunstige stoffen en afvalstoffen. Deze vloeistof gaat daarna door de afdalende nierleiding, de lis van Henle en opstijgende nierleiding. Hier vindt het recyclen van bloedplasma en de gunstige stoffen plaats. Denk aan natrium, kalium en water. Afvalstoffen verlaten in een relatief hoge concentratie met de urine het lichaam. Dit principe vormt de zuiveraar van ongewenste stoffen uit het bloed, zodat het via de plas wordt afgevoerd. Indien er echter problemen aan de nieren voordoen, kan het leiden tot afvoer van goede stoffen en opbouw van afvalstoffen.

Nefrotisch syndroom

Door nieraandoeningen ontstaat er over het algemeen een combinatie van klachten. Eén daarvan betreft proteïnurie, waarbij de persoon overmatige hoeveelheden eiwit uitplast. Hiervan is sprake mits er meer dan drieënhalf gram binnen een etmaal het lichaam verlaat (lit.1). Aanvullend gaat het gepaard met andere problemen. Er is sprake van een tekort aan albumine in het bloed. Deze stof is verantwoordelijk voor het vasthouden van vocht binnen de bloedbanen. Daalt dit aandeel dan zal in weefsels buiten de aderen vocht gaan opbouwen. Meest typerende is dan ook dat men oedemen oftewel extracellulair vocht in weefsels (lit.2) heeft. Dit komt dan vaak in de voeten en benen voor, omdat het vocht afzakt. Anderzijds is er sprake van veel vet- en LDL-cholesterol in het bloed, waardoor aderverkalking versneld kan optreden. Veel eiwitten plassen kan door een aantal aandoeningen worden veroorzaakt.

Nieraandoeningen

De nieren vormen de zuiveraar van het lichaam, zodat afvalstoffen via de urine worden afgescheiden. Is er een probleem met de afscheiding van afvalstoffen, dan bouwen die in het lichaam op. Denk aan ammoniak, waardoor uiteenlopende klachten ontstaan. Maar ook teveel afvoer van natrium, kalium, eiwitten zoals albumine zorgt ervoor dat het lichaam geleidelijk aan verder verzwakt. De balans in het lichaam is ontregeld, waardoor afvalstoffen achterblijven en gunstige stoffen verdwijnen. Let wel ook andere aandoeningen en ziekten kunnen het veroorzaken. Denk aan nierontsteking of nierkanker.

Nierlijden

Het niet goed werken van de nieren valt meestal onder de noemer nierlijden, waardoor het nefrotisch syndroom wordt veroorzaakt. De filter van het lichaam werkt niet optimaal meer en dat vertaalt zich naar problemen. Nierlijden kan in verschillende gradaties voordoen. Het kan inhouden dat de nier deels niet werkt. Deze omstandigheid kan stabiel zijn, maar kan ook verslechteren tot er compleet nierfalen ontstaat. Men heeft dan een complete nieuwe nier nodig.

Syndroom van Alport

Bij deze genetische bepaalde afwijking wordt de werking van membranen in het lichaam aangetast. Overal in het lichaam komen membranen voor in organen en dus zal een aantasting vergaande gevolgen hebben. Het syndroom concentreert zich meestal in een drietal membranen. Enerzijds gaat het om de membranen in de ogen en oren. Oftewel het zicht (conusoog) en gehoor wordt aangetast. Aanvullend worden de filtermembranen in de nieren benadeeld en kunnen inwendige adertjes scheuren. Dit kan reeds vanaf jonge leeftijd leiden tot bloed in de urine, waarnaast ook minder effectief eiwitten worden gerecycled. Bij mannen kan dit syndroom tot nierfalen leiden.

Gevolgen van proteïnurie en te weinig eiwitten

Eiwitten zijn noodzakelijk voor ons lichaam. Van eiwitten maakt het lichaam aminozuren, waarmee enkele honderden processen worden gestimuleerd. Dit zijn dus essentiële eiwitten. Ook voorgenoemde eiwit albumine is van groot belang voor het lichaam. Men kan dus uiteenlopende vage klachten hebben, welke qua ernst verergeren. Omdat de nieren vaak minder goed gaan werken, neemt de afvoer van eiwitten progressief toe. Men kan lichaamszwakte hebben of zenuwen die minder goed gaan functioneren door natriumtekort. Het kan ook duizeligheid, moe zijn, verwardheid en spierpijn veroorzaken oftewel een algehele verminderde werking van het lichaam. Omdat de concentraties afvalstoffen hoog is en gunstige stoffen ontbreken, kan men een kritisch punt bereiken waarna het niet meer gaat. Men moet aan de dialyse of er dient een nier te worden getransplanteerd.

Is geconstateerd dat er sprake is van overmatige afvoer van eiwitten, dan is het een teken dat er iets niet goed is met de nieren. Laat u goed informeren hoe uw omstandigheid kan worden verholpen.

Lees verder

• Amyloïdose: eiwitstapelingsziekte en ernstige impact organen
• Ziekte von Willebrand: bloedstollingsfactor eiwitstoornis
• Paroxysmale nachtelijke hemoglobinurie: bruin stinkende plas
• Ongewild moeten plassen, wat zijn de veroorzakers?