Metoprolol tegen hartritmestoornissen en hoge bloeddruk

Metoprolol is een bètablokker en vertraagt de hartslag, verlaagt de bloeddruk en ontlast de hartspier. De cardioloog schrijft dit geneesmiddel voor bij tal van hartaandoeningen. In geval van boezemfibrilleren en boezemflutter zorgt metoprolol er mede voor dat tijdens het atriumfibrilleren de ventriculaire tachycardie (voelbaar als een snelle, onregelmatige polsslag) 'beheersbaar' blijft. Metoprolol blijkt ook een probaat middel tegen hoge bloeddruk (hypertensie), maar heeft nogal wat bijwerkingen en kan invloed hebben op de werking van andere medicijnen. Sommige artsen schrijven metoprolol ook voor ter preventie van migraine.

Inhoud

• Metoprolol en boezemfibrilleren
• Wat is metoprolol?
• Aandoeningen
• Gunstig effect
• Contra-indicaties van metoprolol
• Bijwerkingen
• Andere risico's van metoprolol
• Metoprolol en zwangerschap
• Metoprolol – een effectief geneesmiddel

Metoprolol en boezemfibrilleren

Metoprolol (metoprololsuccinaat of -tartraat) is een bètablokker en wordt onder andere door de fabrikanten Sandoz en Mylan op de markt gebracht. Het geneesmiddel, al dan niet met vertraagde afgifte (retard), wordt vaak voorgeschreven bij patiënten met boezemfibrilleren en boezemflutter. Bij de eerstgenoemde hartritmestoornis contraheren/depolariseren de boezems (voorkamers of atria) op chaotische wijze.

Sinusknoop
De sinusknoop, die de normale hartcontractie aanstuurt, wordt bij boezemfibrilleren als het ware gegijzeld door tal van hartcel-prikkels die met een hoge frequentie door de voorkamers jagen (fibrilleren). De AV-knoop laat slechts enkele van die impulsen door naar de hartkamers, waardoor de polsslag (hartkameractie) onregelmatig, soms snel of zeer traag wordt.

Boezemflutter
Bij boezemflutter is de polsslag regelmatiger, minder chaotisch, veelal door een 1:2 of 1:3 AV-blok. In veel gevallen wordt bij deze hartritmestoornissen metoprolol voorgeschreven, doorgaans in combinatie met antistolling en een natriumkanaalblokker, zoals flecaïnide. Metoprolol vertraagt de hartslag en zorgt er mede voor dat de tachycardie (te snel hartritme) tijdens een aanval van boezemfibrilleren binnen de perken blijft en geen ernstige vormen aanneemt.

Wat is metoprolol?

Metoprolol is een selectieve bètablokker die inwerkt op het bèta-gedeelte (receptoren) van het vegetatieve zenuwstelsel, waardoor de hartspier minder prikkelbaar wordt. Metoprololsuccinaat is sinds 1975 onder veel merknamen op de markt gebracht, zoals Selokeen, Selokomb en Lopressor, waarvan de werkzame stof metoprolol is. Metoprolol beïnvloedt bepaalde zenuwsignalen van het hart met als gevolg dat de bloeddruk verlaagt en de cardiale pompfuctie verbetert.

Aandoeningen

Metoprolol wordt bij tal van aandoeningen voorgeschreven, hoewel voornamelijk bij hartproblemen. De vijf belangrijkste indicaties zijn:

1. Slechte doorbloeding van de coronaire vaten (kransslagaderen) met klachten die onder de noemer angina pectoris vallen.
2. Hoge bloeddruk (hypertensie), waarbij metoprolol meestal in combinatie met plasmiddelen (diuretica) wordt voorgeschreven.
3. Hartritmestoornissen, zoals boezemfibrilleren en boezemflutter, ofwel de zogenaamde supraventriculaire ritmestoornissen.
4. Hartfalen (milde tot matige en stabiele vorm) door verzwakking van de hartkamers, met name de linkerhartkamer, en als gevolg daarvan een slechte pompfunctie, ofwel decompensatio cordis. Meestal is metoprolol een aanvulling op het reguliere medicinale beleid.
5. Metoprolol wordt preventief en door middel van een onderhoudsdosis voorgeschreven om het risico op een hartinfarct (veelal recidief) te verkleinen, vaak in combinatie met een cholesterolverlager, zoals gemfibrozil en/of atorvastatine.

Gunstig effect

Metoprolol versterkt de hartkracht, verlaagt de bloeddruk en vertraagt de hartslag. Dat heeft een gunstig effect bij hartritmestoornissen, chronisch hartfalen (decompensatio cordis), de behandeling van een dreigend hartinfarct (angina pectoris) of ter preventie van een recidiverend infarct. Het is met andere woorden een belangrijk geneesmiddel geworden in de behandeling van hart- en vaatziekten.

Contra-indicaties van metoprolol

Er zijn aandoeningen waarbij metoprolol niet mag worden voorgeschreven. Lees als patiënt de bijsluiter goed door en bespreek eventuele twijfels met uw behandelend arts (cardioloog) of uw huisarts. Geef ook altijd door welke andere medicijnen u slikt, voorgeschreven door andere specialisten (of de huisarts). Metoprolol heeft immers een wisselwerking met veel geneesmiddelen die de werking van metoprolol versterken of juist verzwakken.

NSAID's
Een voorbeeld daarvan zijn de NSAID's (pijnstillers), waaronder diclofenac en ibuprofen. Ze kunnen de metoprolol-spiegel in het bloed verhogen. Paracetamol is in dat opzicht een beter alternatief.

Bijwerkingen

Raadpleeg de bijsluiter eveneens inzake de vele bijwerkingen, zodat u weet wat u eventueel kunt verwachten. Enkele mogelijke bijwerkingen van metoprolol zijn:

• Misselijkheid.
• Kortademigheid bij geringe inspanning.
• Visusstoornissen, zoals dubbelzien.
• Huiduitslag.
• Spierkrampen.
• Lichtgevoeligheid.
• Maag-darmklachten.
• Leverfunctiestoornissen.
• Slaapstoornissen.
• Duizeligheid.
• Vermoeidheid.
• Vertraagd reactievermogen.
• Koude handen en voeten bij hoge doses metoprolol als gevolg van een verminderde bloedstroom naar de extremiteiten. Dit effect wordt nog eens versterkt door roken.

Andere risico's van metoprolol

De cardioloog schrijft metoprolol voor na een grondig cardiologisch onderzoek en baseert het medisch beleid op de voorhanden zijnde informatie die hij/zij over u heeft. Zelf 'dokteren' met metoprolol, nadat een bepaalde dosis is voorgeschreven, is dan ook uit den boze. Ook mag niet abrupt gestopt worden met dit geneesmiddel. Er geldt een overgangsperiode van minstens twee weken, omdat plotseling stoppen het risico op een hartinfarct vergroot en het hartfalen kan verergeren. Waarschuw uw cardioloog meteen bij de volgende klachten (tijdens gebruik van metoprolol):

• Pijn op de borst.
• Kortademigheid (benauwdheid).
• Geel oogwit of een gelige verkleuring van de huid (optredende leverfunctiestoornissen). De dosering van metropolol moet dan worden aangepast.

Metoprolol en zwangerschap

Metoprolol kan schadelijke gevolgen hebben voor de zwangerschap en de ongeboren vrucht. Het middel mag alleen strikt op voorschrift van de cardioloog – en onder streng toezicht – worden gebruikt. Ook wordt metropolol in geringe concentraties uitgescheiden in de moedermelk.

Metoprolol – een effectief geneesmiddel

Metropolol is een probaat geneesmiddel bij hartritmestoornissen, chronisch hartfalen en heeft een gunstig effect op de bloeddruk. Bovendien wordt het middel soms voorgeschreven ter voorkoming van ernstige migraineaanvallen. Door de werking ervan op de hartactie heeft de hartspier minder zuurstof nodig, wat vooral ook soelaas biedt aan patiënten met angina pectoris (dreigend hartinfarct).

Lees verder

• Hartritmestoornissen – tachycardie (snelle hartslag)
• Boezemfibrilleren en flecaïnide
• Hartritmestoornissen – onregelmatige hartslag
• Perindopril – bij chronisch hartfalen en hoge bloeddruk
• Medicijnen voor hart en bloedvaten – bètablokkers