Witte aanslag op de tong: oorzaken en symptomen witte tong

Een witte aanslag op de tong, ook wel 'wit beslag' genoemd, kan duiden op velerlei aandoeningen. Het kan wijzen op een verminderde weerstand of algemene lichamelijke conditie. Een witte aanslag op de tong komt ook voor bij mensen die veel roken of drinken en bij mensen met een slechte gebitsverzorging. Als je te weinig drinkt kun je ook een witte tongaanslag krijgen (bij uitdroging of dehydratie). Ook sommige medicijnen, vooral bepaalde soorten antibiotica, kunnen een wit beslag op de tong veroorzaken. Ook als je koorts hebt, kun je een wit beslag op de tong krijgen. Dit geldt voor peuters, kleuters, kinderen en volwassenen. Er zijn een aantal maatregelen die je kunt nemen om de kans op het krijgen van een witte tong te verkleinen.

• Oorzaken witte aanslag op de tong
• Meerdere factoren
• Aandoeningen
• Landkaarttong
• Tongaanslag door leukoplakie
• Orale lichen planus
• Candidose van het mondslijmvlies
• Mondschimmel
• Spruw
• Roodvonk
• Syfilis
• Behandeling van witte aanslag op tong
• Behandeling van leukoplakie
• Behandeling van orale lichen planus
• Spruw behandelen
• Candidose van het mondslijmvlies behandelen
• Wat te doen bij een landkaarttong?
• Witte tong voorkomen en zelfzorg
• Goede mondhygiëne
• Tong schrapen bij witte aanslag
• Zuiveringszout
• Probiotica

Oorzaken witte aanslag op de tong

Meerdere factoren

Mogelijke oorzaken van witte aanslag op de tong zijn onder meer:

• uitdroging (dehydratie);
• droge mond / droge tong;
• overmatig alcoholgebruik;
• koorts;
• roken;
• slechte gebitsverzorging;
• door je mond ademen;
• veel zacht voedsel eten;
• irritatie, zoals bij scherpe randen op je tanden;
• bepaalde medicijnen, zoals antibiotica.

Aandoeningen

Aandoeningen die een witte aanslag op de tong kunnen veroorzaken zijn onder meer:

• landkaarttong;
• leukoplakie;
• orale lichen planus;
• candidose van het mondslijmvlies;
• roodvonk.

Landkaarttong

Landkaarttong (lingua geographica) is een goedaardige, niet-besmettelijke aandoening van de tong, waarbij verandering van het tongoppervlak optreedt welke voortdurend van aspect verandert. Karakteristiek zijn de wisselende gladde plekken met ringvormige witgrijze randen. De precieze oorzaak is (nog) niet bekend. De aandoening kan niet genezen worden, maar wel kunnen er periodes zijn waarbij de afwijking op de achtergrond treedt en minder duidelijk aanwezig is. Er bestaan geen bewezen werkzame behandelingen. Het blijkt dat stoppen met roken of het verminderen van alcohol- of koffiegebruik, geen merkbare invloed heeft op het beloop van de aandoening.

Tongaanslag door leukoplakie

Leukoplakie van het mondslijmvlies verwijst naar een witte aandoening van het mondslijmvlies. Chronische irritatie, vooral in de vorm van tabaksrook door dagelijks roken, is de belangrijkste oorzaak van deze aandoening. Maar het komt geregeld voor dat er geen aanwijsbare oorzaak aanwezig is. Leukoplakie kan overal in de mond optreden, soms op meerdere plaatsen tegelijk. Het kan gepaard gaan met een schrijnend, branderig gevoel in de mond. De aandoening wordt zelden kwaadaardig. In slechts een klein percentage van de gevallen kan leukoplakie overgaan in mondkanker.

Orale lichen planus

Lichen planus is een niet-besmettelijke, chronische ontstekingsreactie van de huid en de slijmvliezen, waarbij je last kunt krijgen van een jeukende uitslag op de huid of in de mond. Orale Lichen Planus veroorzaakt meestal witte maar soms ook rode afwijking van het mondslijmvlies. De oorzaak van lichen planus is tot op heden onbekend. Er is nog geen genezing voor orale lichen planus, maar er zijn medicijnen die de ontstekingsreactie kunnen remmen.

Candidose van het mondslijmvlies

Mondschimmel

Bij grofweg veertig procent van de mensen kan de schimmel candida albicans worden aangetoond in de mond, welke onder normale omstandigheden geen klachten veroorzaakt. Als de schimmel groeit en de overhand krijgt, wordt gesproken over candidose. Dit is niet besmettelijk. Candidose van het mondslijmvlies uit zich door witte of rode slijmvliesveranderingen, maar soms zijn er alleen maar gladde slijmvliesveranderingen waarneembaar. Deze slijmvliesveranderingen kunnen gepaard gaan met een pijnlijk, branderig gevoel. Er zijn een aantal factoren die de groei van de schimmel kunnen bevorderen, zoals langdurige irritatie door bijvoorbeeld door een slecht passende gebitsprothese, slechte mondhygiëne, (veelvuldig) roken, droge mond en lokaal gebruik van corticosteroïden. Afweerstoornissen, hormonale stoornissen (bijvoorbeeld diabetes) en gebruik van geneesmiddelen (bijvoorbeeld antibiotica en corticosteroïden), kunnen candidose van het mondslijmvlies in de hand werken.

Spruw

Bij kinderen wordt een candidainfectie van de mond ook wel spruw genoemd. Bij baby's komt het vaak voor. Het komt bij ongeveer 4% van de zuigelingen voor, meestal bij baby's jonger dan 6 weken. Spruw is een veel geziene schimmelinfectie die voorkomt in de mond van de baby, wat zich vooral kenmerkt door witte uitslag op de tong en blaasje op de binnenkant van de wangen en lippen.

Roodvonk

Roodvonk is een kinderziekte met vlekjes, welke vaak gepaard gaat met symptomen als koorts, keelpijn en een rode, ruwe huiduitslag. Op de tong verschijnt eerst een witte aanslag, die binnen enkele dagen wegtrekt, waarna de kenmerkende aardbeien- of frambozentong verschijnt.

Syfilis

Syfilis is een ernstige seksueel overdraagbare aandoening (soa). De oorzaak ervan is een bacterie. Als je er vroeg bij bent, is het goed te genezen. Wanneer deze soa niet tijdig wordt behandeld, verschijnen er witte plekken op de tong en zweren in de mond.

Behandeling van witte aanslag op tong

Een witte tong hoeft niet altijd te worden behandeld. Dit symptoom gaat vaak vanzelf weg, bijvoorbeeld als de koorts geweken is of als de antibioticakuur voorbij is. Je kunt de witte coating van je tong verwijderen door deze zachtjes met een zachte tandenborstel te poetsen. Je kunt ook met een tongschraper over je tong gaan. Het drinken van veel water kan ook helpen om ongewenste micro-organismen uit je mond te spoelen.

Aandoeningen worden als volgt behandeld:

Behandeling van leukoplakie

Leukoplakie hoeft niet te worden behandeld. Je moet echter wel voor regelmatige controles naar de tandarts, zodat gecontroleerd kan worden dat het niet erger wordt. Om de witte vlekken weg te krijgen, doe je er verstandig aan om te stoppen met roken en minder te drinken.

Behandeling van orale lichen planus

Orale lichen planus hoeft ook niet te worden behandeld. Het is verder ontzettend belangrijk de gezondheid van je mond goed te onderhouden. Reinig je tanden of implantaten en het tandvlees goed met tandpasta en mondwater.

Spruw behandelen

Spruw wordt behandeld met antischimmelmedicijnen in de vorm van een gel of vloeistof die je in je mond aanbrengt of in de vorm van een pil die je slikt.

Candidose van het mondslijmvlies behandelen

Het is zaak dat eerst naar eventuele lokale en algemene oorzakelijke factoren wordt gezocht. Desgewenst kan ook een anti-schimmelmiddel voorgeschreven worden. Als je een gebitsprothese draagt, moet je deze tijdens de behandeling reinigen en desinfecteren.

Wat te doen bij een landkaarttong?

Er zijn geen echt werkzame behandelingen bekend. Spoelen met een vloeistof of het aanbrengen van een gel dat een desinfecterend of verdovend middel bevat kan eventueel aanwezige klachten enigszins doen afnemen.

Witte tong voorkomen en zelfzorg

Het is niet altijd mogelijk om een witte tong te voorkomen. Er zijn echter een paar dingen die je kunt doen om de kans te verminderen op witte tongaanslag. Goede mondhygiëne is hierbij belangrijk.

Goede mondhygiëne

Neem de volgende maatregelen in acht:

• Gebruik een zachte tandenborstel;
  Gezonde voeding / Bron: Oleksandra Naumenko/Shutterstock
• Gebruik tandpasta met fluoride;
• Je tanden twee keer per dag poetsen;
• Dagelijks een fluoride mondspoeling gebruiken;
• Minstens een keer per dag flossen;
• Ga ieder half jaar op controle bij de tandarts, waarbij je gebit ook meteen wordt gereinigd;
• Vermijd tabaksproducten, en drink geen of weinig alcohol;
• Eet gevarieerd en gezond met veel verse groenten en fruit.

Tong schrapen bij witte aanslag

Een tongschraper is een musthave voor iedereen die waarde hecht aan een frisse adem en een schone tong. Er wordt aanbevolen om met een speciale tongschraper voorzichtig je tong van achteren naar voren te schrapen. Hierdoor is het mogelijk om opgehoopte bacteriën en viezigheid in de mond te verminderen en te verwijderen.

Zuiveringszout

Zuiveringszout of baking soda is de beste remedie om een witte tong te behandelen. De grove aard van zout werkt als een natuurlijke tongschraper om vuil en dode cellen te verwijderen. Bovendien zal de antiseptische eigenschap ervan bacteriën helpen doden die een slechte adem kunnen veroorzaken. Meng wat zuiveringszout met water, en breng deze pasta aan op een tandenborstel. Daarna gedurende een minuut voorzichtig je tong ermee scrubben. Spoel vervolgens grondig je mond met lauw water. Herhaal dit procedé twee keer per dag en je krijgt zeker de resultaten die je wilt in een week. Je kunt ook theelepel zout in een glas warm water mengen. Hiermee grondig je mond spoelen, waarna je het uitspuugt. Herhaal dit meerdere keren per dag totdat je tevreden bent met de resultaten.

Probiotica

Probiotica helpen goed bij een witte tong die is bedekt door de groei van candida-schimmel. Probiotica die L. acidophilus en B. lactis-culturen bevatten, kunnen de groei van bacteriën en schimmels in de mond helpen beheersen. Meng het poeder van een probiotica-capsule met een beetje water. Poets je tanden zoals gewoonlijk en gebruik de oplossing vervolgens als een mondspoeling. Drink dan een glas water. Doe dit tweemaal daags gedurende een week. Als alternatief, neem dagelijks probiotische supplementen (volgens voorschrift).

Lees verder

• Gele, rode, zwarte en witte tong: oorzaken en symptomen
• Tongaandoeningen: symptomen, oorzaak en behandeling
• Bultjes op de tong: oorzaken van witte of rode tongbultjes
• Mond-tong aandoeningen: aften/zweertjes/ontsteking en pijn
• Witte tong: oorzaken en behandeling van wit beslagen tong