Gewrichtsaandoeningen, symptomen

Gewrichten zorgen voor mobiliteit en beweging tussen twee of meerdere beenstukken (botten). Gewrichtsaandoeningen hebben als gevolg dat het gewricht gezwollen is, rood wordt, pijnlijk is en de beweging beperkt. Er zijn verschillende gewrichtsaandoeningen. Deze kunnen aangeboren of verworven zijn tijdens de jeugd, maar ook later ontstaan. Artritis, jicht en chronische gewrichtsontstekingen ontstaan vaak op volwassen leeftijd. Een verstuiking of verzwikking ontstaat vaak door sport.

Artropathieën

Gewrichtsaandoeningen of artropathieën zijn aandoeningen aan één of meerdere gewrichten. Een gewricht is een verbinding tussen twee of meer beenstukken (botten) of kraakbeenstukken. Gewrichten maken beweging tussen deze beenstukken mogelijk. Er bestaan ook gewrichten die geen bewegingsmogelijkheid hebben, bijvoorbeeld de gewrichten van de wervellichamen. Deze gewrichten bevatten vezelrijk kraakbeen.

Een gewrichtsaandoening veroorzaakt vaak stijfheid, pijn en zwelling. Het gewrichtskapsel is aangedaan, maar ook de omgevende delen kunnen aangedaan zijn. In sommige gevallen zal er vocht rondom het gewricht ontstaan, maar ook etter kan ontstaan. Gewrichtsaandoeningen genezen soms uit zichzelf maar kunnen ook blijvend zijn. Niet altijd is behandeling mogelijk.

Oorzaak

De oorzaak voor een gewrichtsaandoening is erg verschillende. Zo kan een infectie door een virus of bacterie een oorzaak zijn. Chronische gewrichtsaandoeningen ontstaan vaak ook door kristalafzetting in de gewrichten. Onderliggende ziekten als diabetes(suikerziekte) kunnen ook voor gewrichtsaandoeningen zorgen. Zelden is een ontsteking aan de dikke darm de oorzaak. Slechts 5 procent van de gevallen ontstaat er bij een ontsteking van de darmen ook een ontsteking van de gewrichten. Ook een neurologische afwijking kan een gewrichtsaandoening als gevolg hebben.

Aangeboren gewrichtsafwijking

Gewrichtsafwijkingen kunnen aangeboren of vroeg in de jeugd verworven zijn. Zo is de aangeboren heupontwrichting (HD) hier een bekend voorbeeld van. In de eerste maanden na de geboorte raakt de heup ontwricht. Het komt relatief vaak voor: bij 1 op de 60 baby's. Ook komt hert gemiddeld 7 keer vaker voor bij meisjes dan bij jongens. Eén been is vaak duidelijk korter dan de ander.

Aseptische beennecrosen is het versterf van beenweefsel tijdens de groei. Rachitis oftewel Engelse ziekte ontstaat ook in de kinderjaren, en is het gevolg van een gebrek aan vitamine D en calcium. Bij beiden ziekten zien we een verkromming van de ledematen, O-benen, gebrekkige beweging, verkromming van de ruggengraat etc.

Artritis

Een gewrichtsontsteking wordt artritis genoemd. Ze kunnen tijdelijk zijn en volledig herstellen, maar ook ernstige gevolgen hebben. Dit is het geval wanneer er een etterige ontsteking optreedt. We spreken dan van reumatische artritis. Er ontstaat pijn, roodheid van de huid en koorts. De pijn treedt vooral op bij beweging van het aangedane gewricht. Reumatische artritis kan bij meerdere gewrichten tegelijk ontstaan. Andere vormen van artritis ontstaan vaak na een ongeval of trauma, maar ook door een infectie met een bacterie.

Chronische gewrichtsontsteking

Een chronische gewrichtsontsteking ontstaat bij chronisch reuma (reumatische artritis), maar ook als gevolg van bijvoorbeeld tuberculose. De symptomen zijn hetzelfde als bij artritis, alleen blijven de klachten aan houden en verdwijnen niet vanzelf. Behandeling is vaak moeilijk en langdurig. Als gevolg van de chronische ontsteking ontstaat er stijfheid aan de spieren en pezen, met nog meer pijn als gevolg.

Jicht

Bij jicht is er sprake van een ontsteking aan het gewricht, met als oorzaak een teveel aan urinezuur. Uit urinezuur kunnen blaasstenen of nierstenen ontstaan, maar soms ook jicht. Symptomen zijn een zwelling boven of op het ontstoken gewricht (jichtknobbel), pijn aan het gewricht en roodheid. Wanneer de jichtknobbel kapot gaat komen er kleine witte kristallen uit: de urinezuurkristallen.

Ontwrichting

Door letsel/ trauma kan er een ontwrichting ontstaan. Ook kan een ontwrichting ontstaan door een te slappe spierspanning. Een ontwrichting is pijnlijk en het is niet tot nauwelijks mogelijk om het ontwrichte lichaamsdeel te bewegen. Sms staat het lichaamsdeel in een vreemde stand. Het hypermobiliteitssyndroom is een ziekte waarbij de gewrichten zo soepel zijn geworden, dat ze vaker spontaan ontwrichten.

Verstuiking en verzwikking

Er kan een verstuiking of verzwikking ontstaan door teveel druk of een verkeerde druk op het gewricht. Vaak komt dit voor bij de enkel, de pols, de knie of de schouder. Oorzaken zijn een val, slag of stoot of ongeval. Sport is een veel voorkomende oorzaak. Het gewricht is pijnlijk, vooral wanneer deze belast wordt. Er kan zwelling ontstaan en roodheid. Een verstuiking of verzwikking gaat vaak vanzelf weer over, waarbij rust en koeling de belangrijkste behandelmethoden zijn. Soms is inzwachtelen aan te raden.