Varicocele - Zakaderbreuk; symptomen en behandeling

Varicocele, ook zakaderbreuk genoemd, is een groepje zwakke aders in het scrotum waarin zich bloed ophoopt. Behalve symptomen als zeurderige pijnklachten en zwelling kan varicocele ook vermindering van de vruchtbaarheid of onvruchtbaarheid veroorzaken, doordat de temperatuur in de teelballen hoger wordt door het teruglopende bloed uit het lichaam. Behandeling is mogelijk, maar de aandoening kan helaas altijd weer opnieuw optreden. Het dragen van stevig ondergoed of een suspensoir kan het zware gevoel en pijn verminderen.

Varicocele

• Algemene informatie over scrotum, teelballen en bijbal
• Varicocele
• Symptomen varicocele
• Diagnose
• Behandeling
• Prognose

Algemene informatie over scrotum, teelballen en bijbal

Het scrotum, met daarin gelegen de teelballen en de bijbal, bevindt zich buiten het lichaam van de man en maakt onderdeel uit van de manlijke voortplantingsorganen. De teelballen hangen in het scrotum aan de zaadstreng, waarin zich de bloedvaten, zenuwen, spieren en de vas deferens (buis die sperma vervoerd) bevinden.

De teelballen produceren vanaf de puberteit sperma. Het sperma wordt opgeslagen in de bijbal. De lichaamstemperatuur is te hoog voor een goede productie van deze cellen, om deze reden hangen de teelballen in het scrotum buiten het lichaam.

Varicocele

Varicocele of zakaderbreuk is een groep spataders in het scrotum. In een normale situatie zorgen kleppen in de aderen ervoor dat het bloed maar één kant op kan stromen. Als deze kleppen beschadigd zijn kan het bloed terugstromen richting de teelballen en daar in verwijde aderen achterblijven. De aandoening komt over het algemeen meer voor aan de linkerkant, doordat de afvoer van bloed aan die zijde minder gemakkelijk verloopt.

Een varicocele hoeft geen merkbare klachten te geven, maar kan wel een oorzaak zijn van onvruchtbaarheid. Dit komt door een verhoging van de temperatuur in de teelballen door het uit het lichaam terugstromende bloed. De aandoening heeft verder geen negatief effect op de prestaties in bed.

Symptomen varicocele

Het scrotum zal veelal een zwelling vertonen, die ervoor kan zorgen dat de aangedane kant van het scrotum lager komt te hangen. Verder kan het een zeurderige pijn en een zwaar gevoel in het scrotum veroorzaken. De zwelling van het scrotum verdwijnt als een liggende houding wordt aangenomen, doordat het bloed dan gemakkelijk kan wegstromen uit de aderen.

Diagnose

Als u met klachten bij de huisarts komt, dan zal hij/zij een lichamelijk onderzoek verrichten, waarbij de balzak bevoelt zal worden in zowel staande als liggende houding. Als de zwelling wegtrekt in liggende houding is er waarschijnlijk sprake van een varicocele. Als er verder weinig klachten zijn en er geen sprake is van onvruchtbaarheid, dan is er geen verdere actie noodzakelijk. Aanvullend onderzoek is het maken van een echo van de bloedvaten.

Behandeling

Behandeling van varicocele hoeft niet plaats te vinden als er geen hinder van wordt ondervonden. Als de pijn of de zwelling echter te vervelend is, of als er sprake is van verminderde vruchtbaarheid of onvruchtbaarheid, dan kan er behandeling plaatsvinden.

Behandeling kan bestaan uit:

• Het afbinden van de ader via een klein sneetje in de onderbuik, lies of het scrotum.
• Het inbrengen van een spiraaltje in de ader, die de ader afsluit.

Als er geen behandeling noodzakelijk of gewenst is dan kan het dragen van stevig ondergoed of een suspensoir helpen om het ‘zware’ gevoel weg te nemen.

Prognose

Helaas kan een vericocele na behandeling weer opnieuw optreden.