Problemen ontlasting bij het kind: oorzaken en wat te doen

Bij verstopping is er een verandering in het ontlastingspatroon van het kind. Het komt vooral voor bij kinderen die jonger zijn dan vier jaar en meestal duurt het een maand voordat alles weer normaal is. Ieder kind heeft zijn eigen ontlastingspatroon. Sommige kinderen hebben drie keer per dag ontlasting, maar er zijn ook kinderen die maar een keer in de drie dagen hoeven. Zodra er een afwijking is van het normale patroon, is er sprake van een probleem. Problemen met de ontlasting kunnen vele oorzaken hebben. Diarree kan ook een teken zijn van verstopping.

Wat verstopping inhoudt

Vooral kinderen voor hun vierde levensjaar hebben wel eens last van verstopping. Het wordt ook wel obstipatie of constipatie genoemd. Ieder persoon heeft zijn eigen ontlastingspatroon, dat kan variëren van drie keer per dag tot één keer in de drie dagen. Zodra er een verandering is in het ontlastingspatroon, is er sprake van een probleem. Wanneer je kind elke dag één tot twee keer naar de wc moet en ineens drie dagen niet is geweest, is er een duidelijke verandering. Het kind heeft moeite met naar de wc gaan en de ontlasting is harder en donkerder van kleur.

De verschijnselen

Obstipatie kan verschillende klachten geven. Het kind poept minder dan drie keer per week, de ontlasting is hard en droog. Het kind heeft pijn bij het poepen en omdat de ontlasting zich ophoopt in de darmen, kan het kind last hebben van buikpijn en darmkrampen. Er kan diarree in de onderbroek zitten, dat langs de harde verstopping in de darmen is gelekt. Ook kan er ineens heel veel ontlasting vrij komen. Door de dikke harde ontlasting kunnen er scheurtjes ontstaan in de anus, waardoor het poepen pijn doet. Er kan zelfs een beetje bloed meekomen. Het kind kan een angst ontwikkelen om te gaan poepen en gaat niet meer naar het toilet wanneer er aandrang is. Er kunnen ook periodes zijn dat de ontlasting normaal is.

Oorzaken

In de meeste gevallen is er geen sprake van een ernstige afwijking en is de verstopping binnen vier weken weer verdwenen. Het is vervelend en pijnlijk voor het kind, maar meestal is behandeling niet nodig. Wanneer de verstopping na een maand nog niet over is, dan kan behandeling nodig zijn. Er is niet altijd een duidelijk oorzaak te vinden. Problemen met de ontlasting kunnen verschillende oorzaken hebben:

Pijn bij de anus

Er kan een wondje aan de anus ontstaan, wat erg pijnlijk is. Dit kan ontstaan als gevolg van het harde persen. Een baby kan onrustig worden en de neiging hebben zich te willen strekken. Kinderen proberen door de pijn de ontlasting zo lang mogelijk op te houden. Hierdoor wordt de ontlasting nog harder waardoor het extra pijn doet. Dit kan de verstopping doen toenemen.

Niet naar het toilet gaan wanneer er aandrang is

Het is beter om naar het toilet te gaan zodra er aandrang is. Kinderen kunnen dit signaal negneren omdat ze geen zin hebben om naar de wc te gaan omdat ze nog lekker spelen. Er zijn ook kinderen die liever niet op school naar de wc gaan en het proberen op te houden totdat ze weer thuis zijn. Kinderen kunnen aandrang krijgen tijdens bijvoorbeeld tijdens het winkelen, waardoor ze het moeten ophouden. Wanneer dit herhaaldelijk gebeurt, kan dit leiden tot verstopping.

Diarree

Het klinkt misschien vreemd, maar diarree kan een teken zijn verstopping. Dit wordt ook wel overloopdiarree genoemd. Als de darm vol zit met harde ontlasting, kan de nieuw gevormde ontlasting er bijna niet meer langs. De nieuwe ontlasting wordt niet meer ingedikt omdat de darmfunctie is verminderd. Deze blijft vloeibaar en lekt langs de verstopping heen.

Psychische klachten

Verstopping kan veroorzaakt worden doordat het kind niet lekker in zijn vel zit. Er kan bijvoorbeeld sprake zijn van een spannende gebeurtenis zoals een verhuizing, een scheiding of de komst van een broertje of zusje. Als een kind zich niet lekker in zijn vel voelt, heeft dat soms invloed op het ontlastingspatroon. Dat komt omdat kinderen zich op andere wijze moeilijk kunnen uiten.

Voeding

Wanneer een kind te weinig vezels binnen krijgt, kan dat leiden tot een harde ontlasting. Vooral wanneer er te weinig bij wordt gedronken. Oudere kinderen kun je volkorenproducten, fruit en groenten geven zodat ze vezels binnen krijgen. Jonge kinderen kun je een groente- of fruithapje geven. Een baby kun je een paar lepels sinaasappelsap geven. Geef het kind extra water, lauw water lijkt het beste te werken.

Poeptraining

Als het gaat om een kind dat al zindelijk is, kan een poeptraining zinvol zijn. Oefen regelmatig door met het kind naar de wc te gaan. Laat het kind drie keer per dag vijf minuten op de wc zitten, ook al is er geen aandrang. Dit kun je bijvoorbeeld doen na het eten. Neem de tijd en zorg dat het kind zich op zijn gemak voelt. Met een kinderbril en voetenbankje kan het kind beter ontspannen. Als het poepen lukt, complimenteer het kind of geef hem een leuke sticker. Lukt het niet, probeer het na de volgende maaltijd weer. Houd eventueel een poepdagboek bij, waarin je aangeeft hoe vaak er ontlasting is, hoe het eruit ziet en welke klachten het kind heeft.

Wat kun je zelf doen?

Zelf kun je ook proberen het ontlastingspatroon van het kind weer op gang te krijgen. Vaak zit in een kind in een vicieuze cirkel die doorbroken moet worden. Zo kun je bijvoorbeeld de pijn aan de anus wegnemen door het in te smeren met een pijnstillende zalf. Dit is gewoon verkrijgbaar bij een apotheek zonder recept. Wanneer het om een baby gaat met flesvoeding, kun je nagaan of er niet teveel poeder in de voeding zit. Zorg dat het kind genoeg beweging krijgt en vertel je kind dat hij moet aangeven wanneer hij aandrang heeft.

Medicijnen

Bij een langdurige verstopping kan er een laxeermiddel worden voorgeschreven zodat het kind makkelijker kan poepen. Deze middelen maken de ontlasting dunner en zachter en de darmen functioneren beter. De behandeling duurt meestal twee tot drie maanden, maar kan in sommige gevallen langer dan een jaar worden voorgeschreven. De darmen zullen hierdoor niet lui worden, dus het is niet schadelijk. In sommige gevallen krijgt het kind een micro-klysma om de ontlasting weer op gang te brengen.

.

Lees verder

• Angst om te plassen (paruresis)
• Braken bij baby's: pylorusstenose (vernauwde maaguitgang)
• Cafeïne en de invloed op kinderen
• Darmparasiet: Blastocystis hominis
• Darmparasiet: Dientamoeba fragilis