Golfersbenen: rode vlekken op onderbenen door wandelbenen

Golfersbenen: rode vlekken op onderbenen door wandelbenen Bij golfersbenen, ook bekend als wandelbenen, ontstaan rode vlekken op de onderbenen. Ga naar een meerdaags wandelevenement in de zomer, zoals de Nijmeegse Vierdaagse, en je zal er mensen aantreffen die tijdens en na het wandelen veelal boven de soklijn warme, jeukende, (donker)rode vlekken op de (onder)benen krijgen. De plekken kunnen enigszins verheven zijn. Dit fenomeen wordt golfersbenen of golfers vasculitis genoemd. Het kan geen kwaad en na enkele dagen trekt het vanzelf weer weg. Enkele maatregelen bespoedigen het herstel, zoals je benen hoog leggen en het dragen van elastische compressiekousen. Het dragen van speciale loopkousen helpt ook om klachten van golfersbenen of wandelbenen tegen te gaan en te voorkomen.
Lange wandeling / Bron: Hermann, PixabayLange wandeling / Bron: Hermann, Pixabay

Wat zijn golfersbenen?

Bij golfersbenen ontstaan rode tot donkerrode, vlekkerige plekken op de (onder)benen, die vlak maar ook enigszins verheven kunnen zijn. De vlekken trekken veelal binnen binnen twee tot drie dagen weg, maar kunnen onder bepaalde omstandigheden ook steeds weer terugkomen. De klachten treden vooral op na meerdere lange wandelingen, zoals een meerdaags wandelevenement in de zomer, zoals de Nijmeegse Vierdaagse en langdurig golfen. Mensen met golfbenen zijn doorgaans ouder dan 50 jaar.

Synoniemen

Golfersbenen staan ook bekend als:
  • wandelbenen
  • door inspanning geïnduceerde vasculitis
  • inspanningsgeïnduceerde vasculitis
  • golfers vasculitis
  • Disney-uitslag

Wie krijgen het?

Golfersbenen of wandelbenen treft voornamelijk vrouwen die ouder zijn dan 50 jaar. Ze zijn meestal gezond en actief. Veel voorkomende activiteiten die golfersbenen kunnen veroorzaken zijn:
  • joggen en hardlopen, met name lopen van lange afstanden
  • wandelen, trektochten maken en klimmen
  • step-aerobics
  • golfen
  • zwemmen

Vermoedelijk is er ook een genetische of familiaire factor die de gevoeligheid voor golfersbenen veroorzaakt.

Symptomen: rode vlekken op onderbenen

Voorkeursplekken

Te zien is een rode tot donkerrode vlekkerige uitslag aan de (onder)benen. Aanvankelijk zijn de vlekken in de meeste gevallen helderrood, maar binnen 24 uur verkleuren ze naar rood-paars. Voorkeurslocaties zijn:
  • rond de enkels; en
  • aan de scheenbenen.

Verschijnselen

Golfersbenen of wandelbenen treft voornamelijk een of beide onderbenen, met enkele of meerdere episodes van uitslag met de volgende kenmerken:
  • Betrokkenheid van blootgestelde huid met uitzondering van huid die beschermd is door sokken of kousen.
  • Rode vlekken, urticariale laesies en purpura (paarse vlekken).
  • Oedeem (zwelling) van de aangedane ledema(a)t(en).
  • Intensieve jeuk, stekend gevoel, pijn of brandend gevoel.

Je hebt verder geen klachten, zoals zonder koorts of malaise.

Andere klachten

De huid van de bovenbenen is er soms ook bij betrokken. Vaak manifesteren de vlekken zich boven de soklijn en daar waar er sprake is van 'tegendruk' van de sokken blijven de rode plekken vaak weg. Incidenteel kunnen golfersbenen gepaard gaan met een zwelling van de enkels (oedeem). Iemand met golfersbenen heeft vaak ook last van milde jeuk (jeukende onderbenen), een branderig gevoel of prikkeling van de huid. Maar het kan ook zijn dat je afgezien van de vlekken helemaal nergens last van hebt. Dit duurt een dag of twee, drie en dan trekt het weer weg. Soms duurt het wat langer.

Het spelen van golf / Bron: Pexels, PixabayHet spelen van golf / Bron: Pexels, Pixabay

Oorzaken van golfersbenen

Ontsteking van de kleine bloedvaten

Onderzoekers interviewden een aantal mensen met deze uitslag en ontdekten dat een aantal hunner uitgebreide allergietesten ondergingen, omdat ze meenden dat de huiduitslag een allergische reactie was.¹ Maar het was gewoon een irritatie van de bloedvaten na een langdurige inspanning bij warm weer, zoals het deelnemen aan flinke (meerdaagse) wandelingen of het langdurig spelen van golf. Een biopsie van de uitslag in de actieve fase toonde aan dat er sprake was van leukocytoclastische vasculitis, een ontsteking van de kleine bloedvaten.

Langdurig wandelen of golven bij warm weer

Hoe golfersbenen precies ontstaan is anno 2024 niet precies bekend, maar het is wel duidelijk dat na langdurig golfen of wandelen bij warm weer de druk op de kleinste bloedvaatjes (in de onderbenen) hoger wordt en de doorlaatbaarheid van de bloedvatwandjes toeneemt. Daar komt bij dat bloedvaten van oudere mensen enigszins kwetsbaarder zijn en gemakkelijker bloedcellen doorlaten als de druk in aders van de onderbenen stijgt. Voorts speelt de duur van de activiteiten een rol. Golfersbenen worden vooral gezien bij meerdaagse wandelevenementen (zoals de Nijmeegse Vierdaagse) en het merendeel van de golfers krijgt pas klachten als ze hole 14 of 15 bereikt hebben.

Onderzoek en diagnose

Vraaggesprek en lichamelijk onderzoek

Het stellen van de diagnose golfersbenen of wandelbenen kan moeilijk zijn. Het is gebaseerd op je medische geschiedenis, een vraaggesprek over je klachten en lichamelijk onderzoek. Sommige mensen kunnen aanvullende onderzoeken ondergaan, zoals:
  • bloedonderzoek
  • beeldvormend onderzoek, zoals een echografie en röntgenfoto
  • huidbiopsie

Deze onderzoeken worden uitgevoerd om twee hoofdredenen. Ten eerste om een andere oorzaak van cutane vasculitis uit te sluiten. Ten tweede om te bepalen of andere organen zijn aangetast, waardoor de diagnose systemische vasculitis wordt gesteld.

Differentiële diagnose

Andere oorzaken van de symptomen moeten worden uitgesloten, zoals andere vormen van cutane of systemische vasculitis.

Behandeling van golfersbenen

De vlekken en mogelijke klachten van golfersbenen of wandelbenen verdwijnen in 80 procent van de gevallen binnen 3 dagen, bij de overige 20 procent is het binnen één week voorbij. Wel kunnen de klachten terugkeren bij nieuwe langdurige inspanningen. Het dragen van therapeutische elastische kousen of compressiekousen (steunkousen) als je gaat golfen of gaat deelnemen aan een (meerdaags) wandelfestijn, gaat het ontstaan van nieuwe plekken tegen.

Direct na de wandeling je voeten en onderbenen koelen in bad of met natte handdoeken, helpt bij golfersbenen. .

Als je last hebt van terugkerende perioden van golfersbenen, dan is het verstandig om bij warm weer lange wandelingen te vermijden. Het hoog leggen van de getroffen ledema(a)t(en) bespoedigt het herstel. Niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID's) en antihistaminica kunnen symptomen van branderigheid en jeuk verminderen.

Prognose van wandelbenen

De vlekken als gevolg van wandelbenen zijn binnen enkele dagen tot één week weggetrokken. Een purperachtig-bruine markering op de huid kan soms wat langer aanhouden.

Preventie

Voordat je een flinke wandeling gaat maken, kun je de volgende voorbereidingen treffen:
  • zorg dat je voldoende water drinkt, zeker als het warm weer is
  • veel wandelaars hebben goede ervaringen met (het vrij verkrijgbare) zonneblaasjesgel
  • zorg ervoor dat je sokken en schoenen niet te strak zitten.
  • zoek af en toe verkoeling of schaduw op
  • vermijd zout voedsel
  • smeer je benen in met zonnebrandcrème en/of hydraterende crème
  • masseer tussendoor af en toe je benen

Stel je lange wandeling uit als hert warm weer is totdat het wat koeler is.

Noot:
  1. Kelly RI, Opie J, Nixon R. Golfer's vasculitis. Australas J Dermatol. 2005 Feb;46(1):11-4.

Lees verder

© 2014 - 2024 Tartuffel, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Golfersbenen (wandelbenen): Ontsteking van kleine bloedvatenGolfersbenen (wandelbenen): Ontsteking van kleine bloedvatenPatiënten met golfersbenen lijden aan een goedaardige aandoening waarbij de kleine bloedvaten van de huid en het onderhu…
Enkele soorten KoiIn de wereld van de Japanse Koi karper zijn er een heleboel variëteiten. Hier kun je een omschrijving van enkele soorten…
Witte vlekjes op de huid: wat kan het zijn?Witte vlekjes op de huid: wat kan het zijn?De huid is het grootste orgaan van de mens. De huid kan gevoelig zijn voor plekken en vlekken. Sommige plekken zijn over…
Huidaandoeningen: Lichen SlerosusLichen sclerosus is een aandoening aan de huid waarbij deze elasticiteit verliest, en wittig verkleurt. Lichen slerosus…

Piep, het piept in mijn oor: de oorzaken van fantoomgeluidenPiep, het piept in mijn oor: de oorzaken van fantoomgeluidenHoe we de realiteit van de wereld ervaren, wordt bepaald door wat we zien, ruiken en horen. Soms kunnen er echter geluid…
Dermatosis papulosa nigra: symptomen, oorzaak en behandelingDermatosis papulosa nigra: symptomen, oorzaak en behandelingDermatosis papulosa nigra is een huidaandoening die meestal wordt gekenmerkt door meerdere, kleine, hypergepigmenteerde,…
Bronnen en referenties
  • DermNet NZ. Exercise-induced vasculitis. https://www.dermnetnz.org/topics/exercise-induced-vasculitis/ (ingezien op 22-7-2019)
  • JM Ouders. Alles wat je wil weten over ‘Disney-huiduitslag’. https://www.jmouders.nl/disney-huiduitslag-uitslag/ (ingezien op 17-8-2022)
  • Kelly RI, Opie J, Nixon R. Golfer's vasculitis. Australas J Dermatol. 2005 Feb;46(1):11-4.
  • Wandel.nl. Rode vlekken op je benen tijdens het wandelen. https://www.wandel.nl/wandelgezondheid/rode-vlekken-op-je-benen-tijdens-het-wandelen/ (ingezien op 17-8-2022)
  • www.huidinfo.nl
  • Afbeelding bron 1: Hermann, Pixabay
  • Afbeelding bron 2: Pexels, Pixabay
Reactie

Mia van der Borg, 17-07-2015
Na fietsen met driekwart broek boven 30 graden plotseling rode vlekken op scheenbeen (heb zon factor 50 gebruikt - 's avonds ingesmeerd met vaseline en Zwitsal - na enkele dagen werden vlekken rose en schilferig - dermatoloog heeft golfersbenen geconstateerd en adviseert evt. steunkous en plekken vet houden - waarmee? thans minder, maar broeierig/jeukerig. Is IDr. Melhoningzalf iets voor mij? Ben 73 jaar. Reactie infoteur, 17-07-2015
Een neutrale zalf, zoals bijvoorbeeld paraffine-vaseline, kan je onbeperkt gebruiken. DerMel huidzalf bestaat uit een vette zalf gecombineerd met medicinale honing. Dat lijkt mij ook prima.

Tartuffel (2.972 artikelen)
Laatste update: 11-02-2024
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 7
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.