Aandoeningen aan de tong & Oorzaak en behandeling

Aandoeningen aan de tong & Oorzaak en behandeling Tongaandoeningen worden vaak gekenmerkt door veranderingen in de textuur van het tongoppervlak. Bij tongontsteking (glossitis) bijvoorbeeld, wordt de hele tong glad, dik, rood en pijnlijk. De aandoeningen kunnen worden veroorzaakt door slechte mondhygiëne of medische problemen. Deze problemen kunnen mild, maar ook ernstiger van aard zijn. In dit artikel worden de meest voorkomende tongaandoeningen behandeld.

Aandoeningen aan de tong


Tongaandoeningen: Haartong en tongkanker

Er zijn vele tongaandoeningen. Tongkanker, de ernstigste tongziekte, komt vooral voor boven 40 jaar. Een kleine zweer of een plekje wit verdikt weefsel (leukoplakie) kan een teken zijn. Tongkanker verspreidt zich snel naar het omringende tandvlees, de onderkaak en de halslymfeklieren. Vroegtijdige ontdekking, voordat de kanker zich heeft uitgezaaid is belangrijk voor een gunstige prognose. De tandarts let hier goed op, dus het is belangrijk om regelmatig de tandarts te bezoeken.

Bij het personen met het Down-syndroom is de tong vaak abnormaal groot en dik. Dit wordt macroglossie genoemd. Een harige tong (hairy tongue of Lingua villosa) en verkleurde tong zijn meestal niet pijnlijk en te genezen met goede mondverzorging. Vraag uw tandarts of mondhygiënist hiernaar.

Landkaarttong (lingua geographica) en Erythema migrans

Bij een landkaarttong zijn er kleine, pijnloze ontstekingen die zich over de hele tong verplaatsen. Het is een goedaardige afwijking, waarvan de oorzaak niet bekend is. Het komt vermoedelijk bij minstens 0,5% van de bevolking voor (zowel kinderen als volwassenen).

Wat je kunt zien zijn gladde gebieden op de tongrug, die door een witte zone van afschilferend epitheel wordt begrensd. Na enkele weken kan het oppervlak van de tong er weer geheel anders uitzien. De gladde, rode gebieden kunnen weer genezen, maar op andere plaatsen weer terug komen.

Bron: TukTukDesign, PixabayBron: TukTukDesign, Pixabay

Oorzaak aandoeningen aan de tong

Een harige, verkleurde tong, met vergrote en verkleurde papillen, wordt meestal veroorzaakt door tabak, voedsel of medicijngebruik (antibiotica) en slechte mondverzorging.

Onderliggende ziekten kunnen ook de oorzaak zijn: lupus, candidiasis, psoriasis of syfilis. Tongontsteking kan worden veroorzaakt door ziekten die gepaard gaan met vitamine B gebrek (pernicieuze anemie), roodvonk, toxische shock en infecties, voornamelijk herpes simplex. Macroglossie (betekent in feite 'grote tong') kan een gevolg zijn van het Down-syndroom, cretinisme en overproductie van groeihormoon als gevolg van een hypofysetumor.

Let ook op het volgende

  • Chronische irritatie door roken, alcoholgebruik, kapotte tanden of kunstgebit kan leukoplakie (witte plekken op de tong) of tongontsteking veroorzaken.
  • Tongkanker wordt in verband gebracht met roken en zwaar alcoholgebruik. En dan vooral in combinatie.
  • Harige leukoplakie kan een complicatie zijn van AIDS.

Een tongaandoening kan dus voorkomen door een andere ziekte of aandoening die u nu heeft of in het verleden hebt gehad/opgelopen. Zorg ervoor dat de tandarts hiervan op de hoogte is, zodat hij u hierover kunt informeren en de behandeling eenvoudiger maakt.

Preventie van tongaandoeningen

Dit kunt u doen ter preventie van tongaandoeningen:
  • Borstel en reinig de tong tijdens het tandenpoetsen.
  • Ga minstens eenmaal per jaar naar de tandarts voor controle.
  • Gebruik geen tabak en weinig alcohol.
  • Zuur en kruidig voedsel vermijden als ze de tong irriteren.

Behandeling van problemen met de tong

Er zijn een aantal behandelopties mogelijk bij een pijnlijke tong:
  • Een milde zoutoplossing, antiseptisch mondwater of een zalf kan pijn verzachten en bacteriën doden. Middelen zijn verkrijgbaar bij de gangbare drogisten.
  • Bij minder ernstige bacteriële tongontsteking worden antibiotica voorgeschreven.

Biopsie

Een biopsie van de tong kan worden gedaan bij vermoedens op kanker. Bij tongkanker kan het aangetaste weefsel worden weggenomen en een bestralingsbehandeling worden gegeven. Bij uitzaaiing van de tumoren is chemotherapie noodzakelijk.

Vaak is de behandeling gericht op de onderliggende oorzaak. Zo worden bij vitamine-B-gebrek dieetmaatregelen getroffen of supplementen voorgeschreven. Bij een slecht zittend kunstgebit of kapotte tanden moet de tandarts ingrijpen.

Naar de tandarts of huisarts

Ga naar de tandarts of huisarts als de tong pijnlijk, gezwollen of stijf is of als de symptomen langer dan drie dagen duren.
© 2008 - 2024 Victorho, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Wat is een landkaarttong?Wat is een landkaarttong?Een landkaarttong (lingua geographica) is de benaming voor een aandoening aan de tong. Wat is een landkaarttong en is er…
Leukoplakie: symptomen, diagnose, behandeling en oorzaakLeukoplakie: symptomen, diagnose, behandeling en oorzaakLeukoplakie is te herkennen aan de grote dikke witte plekken die zich vormen op het slijmvlies in de mond of op de tong.…
Tongaandoeningen: symptomen, oorzaak en behandelingTongaandoeningen: symptomen, oorzaak en behandelingIn verhouding is de tong de sterkste spier van het menselijk lichaam. De tong bestaat voornamelijk uit spieren die je in…
Wat kan je tong je vertellen over je gezondheid?Wat kan je tong je vertellen over je gezondheid?Voor aanwijzingen van problemen in de mond, steek je tong uit en kijk in de spiegel. Een gezonde tong hoort roze te zijn…

Afwijkingen aan geslachtschromosomenAfwijkingen aan geslachtschromosomenEen gezond persoon heeft 46 chromosomen, waarvan twee tot de geslachtschromosomen behoren. Dit zijn namelijk het X-chrom…
Aandoeningen aan de speekselklierenAandoeningen aan de speekselklierenDe mens heeft drie grote speekselklieren: opzij van de mond onder de oren, onder de kaak en in de mondbodem onder de ton…
Bronnen en referenties
  • Bron: Geneeswijzer druk 2000.
  • "Pathologie van de mondholte", I. van der Waal, J.E. van der Kwast et al. Bohn Stafleu Van Loghum, 2002 Houten.
  • Afbeelding bron 1: TukTukDesign, Pixabay
Reacties

Ckz, 09-09-2013
Sinds een paar weken is de punt van mijn tong rood. Soms wat tintelend gevoel, branderig gevoel op puntje tong. De rest is bleek. Middenin wat harig. Op de rode plek enkele gezwollen papillen. Heb inmiddels gespoeld met chloorhexidine, met zout, Listerine, vitaminepreparaten genomen. Geen groene thee meer om te zien of het allergische reactie is. Ben ook naar huisarts geweest, maar die weet niet wat het is. Heeft zoiets nooit gezien. Stelde voor 3x dgs Daktarin, inmiddels week gedaan maar geen verandering. Eet gezond, drink geen alcohol. Bij wat voor soort arts/specialist moet ik zijn als ik meer wil weten want ik vraag mij af of dit ernstig is of slechts storend? Reactie infoteur, 09-09-2013
Beste, vraag een diagnose aan uw tandarts, die bij twijfel door kan sturen naar een MKA-chirurg (voorheen kaakchirurg).

Hubert Kong, 18-09-2011
Moet een vrouw met herpes aan schaamlippen aciclovir creme gebruiken, of moet ze aciclovir tabletten nemen, en hoeveel mg. Reactie infoteur, 18-09-2011
Beste H. Kong,
Voor advies over medicijnen en het recept ervoor raad ik u aan uw huisarts (of dermatoloog) te raadplegen.
Groet,
Victor

Anonymous, 17-05-2011
Hallo, sinds enkele dagen heb ik last van een witte tong, vieze adem en pijnlijke witte puntjes overal op mijn tong. Ik heb moeite met eten en praten, ben hier voor naar mijn huisarts geweest en hij heeft mij Daktarin Gel voorgeschreven, nu gebruik ik dit sinds anderhalve dag maar het lijkt nog niet echt te werken.

Ik heb geen idee wat het is ik weet alleen dat ik het heb opgelopen toen ik nog wat grieperig was van vermoedelijk orale sex. De dokter heeft verder ook niet specifiek gezegt wat het zou kunnen zijn dus ik tast nog steeds een beetje in het duister. Reactie infoteur, 20-05-2011
Beste anoniem,

Een witte tong wordt bij voor de rest gezonde personen vooral veroorzaakt door een schimmel (Candida-types). Het middel dat de huisarts hiervoor heeft voorschreven werkt hier over het algemeen prima tegen. Het is alleen zaak dit zo lang mogelijk in de mond te laten, alvorens het door te slikken. Houd je daarnaast aan de aantal keren appliceren per dag in de mond.

Groeten,
Victor

Marie-Claire, 03-03-2011
Geachte, sinds juni vorig heb ik een branderig gevoel op mijn tong en is tot heden nog niet verdwenen. Het is begonnen met het afbreken van een tand. Er werd een tandvulling geplaatst (een nieuwe tand). Ik ben naar mijn tandarts geweest met het probleem deze verwijst mij door naar een huidspecialist en deze stuurt mij door voor testen te doen in Leuven. Resultaat: alles negatief. Huisdokter mijn tong laten controleren, er scheelt niets aan mijn tong, maar het branderig gevoel blijft nog steeds. Ik heb ook een vitaminekuur gestart, zonder resultaat. Wie kan mij helpen? Reactie infoteur, 10-03-2011
Beste Marie-Claire,
Dit zijn inderdaad zeer vervelende klachten, en ook voor de doktoren omdat het niet goed bekend is wat dit veroorzaakt. Het kan plotseling ontstaan, maar kan ook weer plotseling verdwijnen. U zou nog eventueel een second opinion kunnen proberen.
Met groet,
Victor

Studente, 10-02-2011
Ik herken heel erg wat mirte schrijf. Ik heb namelijk ook een wittige aanslag achterop mijn tong met een paar vergrootte papillen. Zijn dit bacteriën? Moet ik meer poetsen en/of met mondwater spoelen? Ik heb er geen last van ofzo maar wil gewoon weten of het normaal is… Reactie infoteur, 10-02-2011
Beste studente,
Vaak is de oorzaak van witte aanslag op de tong de schimmel Candida Albicans. Deze ontstaat door slechte mondhygiene of kan door medicijngebruik (bv. antibiotica) zijn kans grijpen. Bijna iedereen heeft een beetje van deze schimmel, maar er zijn vele factoren die 'm doen uitgroeien. Zorgen voor optimale mondhygiene is essentieel.
Groeten,
Victor

Els, 05-02-2011
Ik heb pijn aan de achterkant links van mijn tong en op die plek aan mijn keel voel ik een klein bobbeltje, maar enkel als ik mijn halsspieren aanspan. Het doet ook al een paar dagen (licht) pijn. Mijn tongpapillen zijn er ook wat anders dan die vooraan, maar dat is normaal? Ik durf er niet meer mee naar de arts want ik heb vrij snel keelpijn als gevolg van allerlei allergieën (huisdieren, stof, huisstofmijt, pollen) en dat is al uitgebreid onderzocht geweest. Ook is er een paar jaar terug een echo genomen van deze zone en was er volgens de artsen niks alarmerend aan de hand. Maar nu doet het wel wat pijn… Is er reden tot onrust? Kan het van een tand zijn? Vorige controle had ik geen gaatjes nochtans. Enorm bedankt als er iemand met kennis van zaken zou reageren… Reactie infoteur, 07-02-2011
Beste Els,
Er zijn inderdaad vele typen tongpapillen, en die zijn op bepaalde delen van de tong te vinden.
Pijn afkomstig van een tand zou ook goed mogelijk zijn. De tandarts zou dan dat gebied kunnen verdoven of testen met warm/koud of er een verhoogde gevoeligheid is van de tand (= ontsteking).
Voor het beoordelen van het kleine bobbeltje, zou ik ook uw tandarts even vragen. Deze heeft veel kennis wat betreft afwijkingen van slijmvliezen in de mondholte.
Met groet,
Victor

Fietje, 04-01-2011
Mijn zoontje van vier heeft een grote glade plek op zijn tong. Wij hebben allemaal kleine bubbeltjes zeg maar, maar die plek bij mijn zoon ishelemaal glad… Net of iemand een kaasschaaf erover heen heeft gehaald… zeg maar… Wat zou dat kunnen zijn? Reactie infoteur, 07-02-2011
Beste Fietje,
Dat zou meerdere oorzaken kunnen hebben. Meestal is dit onschuldig. Mogelijk wordt dit nog anders naarmate uw zoontje groeit. Vraag eventueel advies aan uw tandarts.
Met groet,
Victor

Slevani, 15-12-2010
Ik heb een zwarte tong en erblijft steeds spuug aan dezijkanten van mijn tong. Ik ben heel bang dat het tongkanker is, ik ben naar de KNO geweest alleen ik moest stoppen met roken. maar veel mensen vertellen mij dat het niet erg is en mijn huisarts zegt dat het niet erg is en gewoon bacterien is. Reactie infoteur, 15-12-2010
Beste Slevani,
Bedankt voor je reactie. Het is inderdaad goed mogelijk dat het alleen aanslag is van het roken. Maar ik zou je toch adviseren ook eens voor een second opinion naar je eigen tandarts te gaan. Deze is specialist op het gebied van afwijkingen in de mondholte en zou de symptomen ook kunnen koppelen aan een diagnose.
Met groet,
Victor

Anoniempje, 10-12-2010
Hallo,
ik heb een paar weken geleden een paar bultjes op mijn tong gekregen
ze zijn nou wel weg alleen heb er andere voor in de plek gekregen
heb helemaal agter op mijn tong een grote bultj gekregen
wat zou dit kunnen zijn Reactie infoteur, 11-12-2010
Beste Anoniem,
Ik kan vanuit hier niet in jouw mond kijken, dus ik raad je aan om naar je tandarts te gaan. Deze kan dan wel een diagnose stellen.
Met groet,
Victor

Myrthe Stomp, 05-08-2010
Ik heb een witte tong, en achter op mijn tong zitten een soort van bultjes, ik heb er totaal geen last van ook niet bij het slikken ofzo. De witte aanslag zit voornamlijk ook achter op mijn tong. Ik probeer mijn tong ook te poetsen, maar ik kom niet achter in mijn tong, want dan moet ik kokhalzen, dus dat is ook niet zo slim. Ik wil graag weten hoe ik hier van af kan komen. En ik had een beugel in mijn gehemelte en daardoor heb ik een hele afdruk in mijn tong, precies de vorm van die beugel, en die beugel is er al een jaar uit, misschien heeft u daar ook een antwoord op hoe ik dat weg kan krijgen. Ik zit er heel erg mee, dus ik hoop snel op een antwoord. Reactie infoteur, 16-11-2010
Beste Myrthe,
Ik raad u aan om naar uw tandarts te gaan, deze kan door in uw mond te kijken beter een diagnose stellen dan ik.
Met groet,
Victor

Judith Heslenfeld, 26-06-2010
Ik heb een witte tong en er zit een gleuf in de lengte van mijn tong. Bij het mondspoelen komt er bloed uit. Wat kan dat zijn. Heb geen pijn aan mijn tong.
m.v.r.gr. Judith Heslenfeld Reactie infoteur, 26-06-2010
Beste Judith,
Een gleuf midden in de tong over de gehele lengte is normaal.
Weet u zeker dat het bloed bij het mondspoelen door uw tong komt of door ontstoken tandvlees?
Witte aanslag kan verschillende oorzaken hebben. Ik raad u ten zeerste aan om uw tandarts te bezoeken! Deze kan door een blik in uw mond beter een diagnose stellen.
Met vriendelijke groet,
Victor

Samantha, 13-04-2010
Rode bulten op de achterkant van mijn tong, bijna bij mijn keel. het lijkt wel of het opgezwollen is.
Eerst had ik last van mijn keel, pijn bij het slikken, en daarna kreeg ik die bultjes op mijn tong, het zijn er best veel, ongeveer 2 vierkante cm met allemaal bultjes, sommige wat groter andere wat kleiner. mijn keelpijn was bijna over maar nu is mijn tong die mij niet laat slapen :( Ik hoop dat iemand mij kan helpen want het doet pijn bij het slikken, het lijkt net of mijn tong heet is en ook heb ik een hele vieze smaak in mijn mond, alles smaakt anders. :(
groetjes
samantha Reactie infoteur, 13-04-2010
Beste Samantha,
Verstandig is het om naar de huisarts of tandarts te gaan. Deze kan door klinisch onderzoek beter antwoord geven op je vraag. Voor mij is het nu erg moeilijk te bepalen wat er aan de hand kan zijn.
Groet,
Victor

Cristy, 30-12-2009
Ik heb een nieuwe tongpiercing 3 weken geleden gezet en ik merkte na de eerst week dat ik altijd een gevoel heb alsof er iets op mijn tong zit. Ik heb geen zwelling gehad alleen veel ijsjes gehad en veel water-zout spoelingen gedaan. Nu heb ik allemaal kleine rode bultjes op de voorkant van mijn tong.
Wat zou dit kunnen zijn? Reactie infoteur, 04-01-2010
Beste Cristy,
Raadzaam is het om naar de huisarts of tandarts te gaan. Deze kan door klinisch onderzoek beter antwoord geven op je vraag.
Groet,
Victor

Sabine, 21-12-2009
Mijn klachten begonnen 10 dagen geleden met witte aanslag bovenop mijn tong en één pijnlijke papil op de zijkant. Inmiddels is mijn hele tong dik, stijf en pijnlijk, met vuurrode gezwollen papillen, vooral langs de rand en op het puntje. Net een aardbei. 's Morgens lijken de klachten minder dan de avond ervoor, maar gedurende de dag verergert de zwelling en pijn. Praten en eten gaan lastig en ik proef bijna niks meer. Ik slik maximaal paracetamol (1g per keer) maar dat geeft nauwelijks verlichting. Het voelt alsof mijn tong net is overgoten met kokend water. De klier onder mijn tong produceert een nonstop stroom speeksel. Mijn zoon (bijna 10) heeft hetzelfde en bij mijn man begint het nu ook. We zijn verder goed gezond. De huisarts zei dat het hand voet mondzeer was, waarschijnlijk opgelopen via onze jongste zoon (1,5). Maar we hebben niet echt met vocht gevulde blaasjes in onze monden en we hebben ook geen uitslag op handen/voeten. Mijn klachten zijn nu na 10 dagen nog steeds aan het verergeren (tandvlees gaat nu ook ontsteken) en de zere papil van dag 1 is ook nog steeds even pijnlijk. Klopt het vermoeden van de huisarts of is dit toch iets anders? Verder kregen we het advies te spoelen met een tanninerijke vloeistof zoals bessensap of thee…? Reactie infoteur, 21-12-2009
Beste Sabine,
De RIVM meldt op haar website duidelijk dat ook andere lichaamsdelen door Hand- voet- en mondzeer wordt aangedaan (in feite zegt de naam van de aandoening al genoeg).
Daarom is het raadzaam om naast de huisarts, ook uw tandarts z.s.m. te bezoeken. Deze kan u eventueel zelf helpen met het stellen van een diagnose, of u doorverwijzen naar de afdeling "Mondziekten en Kaakchirurgie" van vele ziekenhuizen. Daar zijn speciaal opgeleide artsen en wetenschappers aan het werk die specifieke mondaandoeningen kunnen herkennen.
Groet,
Victor

Liset, 05-12-2009
Hallo,

ik heb last van kleine rode bultjes aan de voorkant van mijn tong.
Na het tandenpoetsen brand het.
Wat zou dit kunnen zijn?!

Groetjes Liset Reactie infoteur, 06-12-2009
Beste Liset,
Dit zou meerdere oorzaken kunnen hebben. Raadzaam is het als het probleem blijft naar de huisarts of tandarts te gaan. Deze kan klinisch onderzoek beter antwoord geven op je vraag.
Groet,
Victor

Perry, 06-10-2009
Ik heb al een paar weken last van een vermoeide tong tijdens het praten. Dit slaat ook over naar mijn kaken. Hierdoor spreek ik woorden minder goed uit, en slis ik ook een beetje. Erg vermoeiend, wat te doen? Reactie infoteur, 09-10-2009
Beste Perry,
Dank voor je reactie. Ik raad je aan een huisarts te bezoeken, die jou eventueel kan verwijzen naar een specialist. Succes.
Groet, Victor

Swannet, 29-09-2009
Ben op zoek naar info en behandeling. Mijn zoon heeft reeds 2 maanden een gezwollen, blauwe tong. Het is pijnlijk en moeilijk te eten en te praten. Er zijn al vele onderzoeken gebeurd maar niemand weet het antwoord en de oplossing en de oorzaak. Reactie infoteur, 03-10-2009
Beste Swannet,
Bedankt voor uw reactie. Ik raad u aan om met uw zoon naar een specialist te gaan. In de diverse academische ziekenhuizen zijn specialisten werkzaam op het gebied van mond- en kaakziekten. Deze kunnen mogelijk een uitkomst bieden.
Groet, Victor

Martin Pardon, 27-06-2009
Waarde,
De achterkant van mijn tong is blauw, tegen het zwart, gekleurd. Geen pijn of ongemak.
Geen kleurmakende eetwaren genuttigd. Graag toelichting.
Beleefde groeten. Reactie infoteur, 27-06-2009
Geachte heer Pardon,

Dank voor uw reactie.
Ik heb even het boek "Pathologie van de Mondholte" doorgenomen (auteur prof.dr. I. van der Waal). Uw symptomen kunnen wijzen op pigmentatie van de tong.

De voornaamste oorzaken kunnen dan zijn een metaalpigmentatie. Dit wordt veroorzaakt doordat metaalpartikels (zoals amalgaam van vullingen bij het uitboren bij de tandarts) in het mondslijmvlies terechtkomen.

Bent u niet bij de tandarts geweest of heeft u geen amalgaamvullingen, dan kunnen medicijnen dit klinisch beeld geven. Dit is bekend van o.a. anti-malaria middelen.

Het is raadzaam dit met uw tandarts te overleggen! Deze kan u eventueel doorverwijzen naar een kaakchirug (tandarts met geneeskunde-studie).

Hoogachtend,
Victor

Erdegem, 04-05-2009
Heb al een 4tal dagen pijn &aan de tong bij bewegen ervan.et staat een kleine verdikking aan de likerzijde van de tong en bi het aanraken doet het wat pijn.Wat zou dit kunnen zijn? Reactie infoteur, 04-05-2009
Beste Erdegem,
Vanuit mijn positie is het niet mogelijk om te beoordelen wat er aan de hand is. Het beste dat u kunt doen is om deze plek aan uw tandarts te laten zien. Mogelijk kan deze een diagnose stellen.
Groet,
Victor

Victorho (163 artikelen)
Laatste update: 26-12-2016
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 3
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.