Teer in zalf , teerzalf

Teerzalf is een medicinale zalf met teer. Het gaat hier om 10 tot 20 procent koolteer of 3 tot 5 procent houtteer. Teer wordt verkregen door het verbranden van houtskool of hout, zonder dat hier zuurstof bijkomt. Teerzalf mag alleen onder beschermingsmaatregelen gemaakt worden. Aan teerzalf worden kankerverwekkende stoffen toegeschreven. Huidige studies hebben nog geen verband tussen kanker en teerzalf aan kunnen tonen. Huidziekten als psoriasis, eczeem en berg worden soms met deze zalf behandeld.

Wat is teerzalf?

Teerzalf is zalf met teer erin. Teer is een donkerbruin tot zwart product dat een vloeibare tot halfvaste vorm heeft. Het heeft een typische geur. Teer wordt verkregen door verbranding van plantaardig materiaal zonder dat hier zuurstof bijkomt. Er zijn verschillende typen teer, waaronder koolteer (houtskool) of bruine teer (hout).

Teer werd vroeger gebruikt om schepen mee te verven ter bescherming, in schoorstenen, op houten en ijzeren onderdelen ter bescherming, ter asfaltering etc. Vanaf 1996 wordt koolteer niet meer toegestaan vanwege de giftige inwerking.

Bij diverse huidziekten werd vooral vroeger veel gebruik gemaakt van teerzalf. Dit is zalf met daarin teerpreparaten verwerkt. Het bereiden van teerzalf zou kankerverwekkend en giftig zijn. Om die reden werd teerzalf steeds minder geproduceerd. Wel kon het nog steeds op de huid worden gebruikt. Bruine teer, gemaakt van hout, is medisch verantwoord.

Gebruik van de zalf

Teerzalf wordt al heel lang gebruikt tegen huidziekten als eczeem en psoriasis. Teerzalf ziet er donker uit, plakt en ruikt vies. Ook is het vrij lastig van de huid te verwijderen. Om die reden zijn veel mensen huiverig om teerzalf te gebruiken. Er was een periode dat teerzalf weinig werd toegepast, vanwege de kankerverwekkende en giftige gevolgen. Tegenwoordig wordt teerzalf wel weer toegepast, maar mag alleen onder speciale beschermingsmaatregelen verwerkt worden in een zalf. Er wordt voornamelijk gebruikt gemaakt van koolteer in zalven. Houtteer wordt zeer weinig gebruikt in zalven.

De samenstelling van de zalf bestaat meestal uit 10 tot 20 procent koolteer of 3 tot 5 procent houtteer. Dit wordt verwerkt in een vette crème (Vaseline Lanettecrème FNA) of zalf (Lanettezalf FNA). Deze bevatten beiden lanettewas en werkt verzachtend en verzorgend.

Hoe werkt teerzalf?

Teerzalf staat bekend om zijn heilzame werking bij huidziekten. Zo remt de zalf ontstekingen, gaat huidschilfering tegen, is licht ontsmettend, werkt jeukstillend en verminderd eventuele zwellingen. Vanwege de brede toepassing wordt teerzalf gebruikt voor verschillende huidziekten waarbij de huid onderhevig is aan roodheid, zwelling, jeuk en schilfering.

Koolteer werkt in op de celdeling en de groei van de huid. Bij de meeste huidziekten is er sprake van een overmatige celdeling-of groei, waardoor er diverse klachten ontstaan. Huidontstekingen worden geremd dankzij de inwerking van de zalf. Ook zal de jeuk beduidend minder worden.

Huidziekten

Een huidziekte is een ziekte van de huid. Deze kan erfelijk bepaald zijn en gaat vaak samen met allergieën. Een huidziekte is vaak een ontstekingsreactie van de huid op een of meerdere stoffen. Het immuunsysteem is van slag en reageert verkeerd. Er zijn verschillende huidziekten waarbij teerzalf wordt gebruikt:

Eczeem: de huid is ontstoken en ziet er rood, droog, schilferig en soms gezwollen uit. Er kunnen blaasjes ontstaan of grote rode plekken. Er is sprake van jeuk. We onderscheiden naast droge eczeem ook natte eczeem. Vaak is er sprake van een allergie of overgevoeligheid. Eczeem is de meest voorkomende huidziekte bij kinderen. Bepaalde factoren kunnen eczeem verergeren. Eczeem komt vaak bij kinderen voor, die er met het ouder worden uit kunnen groeien.

Psoriasis: een huidziekte die als tweede vaak voorkomt. De buitenste laag van de huid groeit te snel, waardoor er schilfers en verdikkingen aan de huid ontstaan. De huid jeukt en is vaak ontstoken. Het immuunsysteem reageert verkeerd, waardoor de huid te snel deelt. Psoriasis kent perioden van aanvallen en van rust. Psoriasis is een chronische huidziekte.

Seborroïsch eczeem: Seborroïsch eczeem wordt ook wel berg genoemd. Het komt vaak voor bij baby's. Er ontstaan gelige, vette schilferende plekken op de hoofdhuid, tussen de wenkbrauwen, rond de neus en de mond en op de borst. De plekken kunnen plakkaten vormen die vet aanvoelen. Wanneer een plakkaat verwijderd wordt, kan er haar met wortel en al meekomen.

Is teerzalf hetzelfde als trekzalf?

Een veelgehoorde vraag: of teerzalf hetzelfde is als trekzalf. Nee, dit is niet hetzelfde: de samenstelling en de toepassing verschilt sterk tussen beiden. Teerzalf is alleen op recept verkrijgbaar, trekzalf kan bij vrijwel iedere drogist gekocht worden. In trekzalf zit olieschalie (kleisteen). Teerzalf is op basis van ichthammol, teerzalf op basis van teer. Trekzalf is wel een teerproduct. Trekzalf wordt voorgeschreven bij eczeem en bij steenpuisten.

Bijwerkingen

Net als ieder ander product kunnen er ook bij het gebruik van teerzalf bijwerkingen optreden. Allereerst over de mogelijkheid dat teerzalf kankerverwekkend is. In koolteer zitten mogelijk kankerverwekkende stoffen. Er is onduidelijkheid over het langdurig gebruik en het risico op kanker. De huidarts zal in geval van gebruik van teerzalf de huid regelmatig controleren. Wat de effecten op langere termijn zijn blijft onduidelijk. Tot op heden wordt teerzalf niet direct in verband gebracht met kanker.

Er kan overgevoeligheid voor teerzalf ontstaan. Deze uit zich in de vorm van huiduitslag, jeuk en andere allergische reacties. Overgevoeligheid kan na korte tijd ontstaan, maar ook pas na een langere periode van gebruik. In de meeste gevallen betreft jeuk en huiduitslag een tijdelijke reactie, doordat de huid geïrriteerd is. Na blootstelling aan zonlicht kan er een allergische reactie ontstaan.

Teerzalf verkleurt de huid, haren en kleding. Er moet daarom voorzichtig omgegaan worden met het gebruik ervan. Bij voorkeur worden oude kleding gedragen. Omdat teerzalf een typische en sterke geur heeft, verdiend het aanbeveling de zalf vlak voor het slapen gaan aan te brengen. Hierdoor is de geur tegen de ochtend grotendeels vervlogen en wordt mooie kleding niet blijvend vies.