Greenstickfractuur, onvolledige botbreuk

Een greenstickfractuur wordt ook wel een twijgbreuk, vouwfractuur of zoethoutbreuk genoemd. Zoals de benaming al doet vermoeden gaat het hier om een botbreuk waarbij het bot als een twijgje geknakt en gebogen is. Dit komt vaak bij kinderen voor doordat bij hun het bot elastischer is en het beenvlies nog dik en taai is. Vaak is een ongeval tijdens de sport, het spelen of in de thuissituatie de oorzaak hiervan. Vaak komt het aan de pols voor. Niet altijd wordt een greenstickfractuur goed opgemerkt.

Wat is een greenstickfractuur?

Een fractuur wordt ook wel een botbreuk genoemd. Een botbreuk ontstaat vaak door inwerkende krachten op het bot. Het bot heeft een bepaalde mate van elasticiteit. Wanneer de inwerkende krachten groter zijn dan de elasticiteit van het bot, breekt het bot. Nagenoeg elk bot in het lichaam kan breken. De botten die het vaakst worden gebroken zijn die in de pols, het been, de arm en de schouder.

Een greenstickfractuur is een onvolledige botbreuk. Het beenvlies is intact gebleven. Het bot buigt door, vergelijkbaar met een jonge tak (twijgje) dat knakt en buigt maar niet volledig breekt. De breukvlakken zijn ten opzichte van elkaar niet verplaats, iets dat bij andere fracturen wel vaak het geval is. Eén zijde is gebroken terwijl de andere zijde nog intact is. Andere benamingen voor een greenstickfractuur zijn twijgbreuk, zoethoutbreuk of vouwfractuur.

Kinderen krijgen er vaker mee te maken

Bij kinderen is het beenvlies nog dik en taai. Daardoor scheurt het beenvlies tijdens een botbreuk niet mee. Ook is het bot van kinderen elastischer, waardoor deze vaak niet volledig breekt. Een greenstickfractuur komt dan ook het vaakst bij kinderen voor. Ook bij dieren komt een greenstickfractuur vaker voor.

Oorzaken

Een val, slag of stoot tegen het bot zorgt voor grote inwerkende krachten. Het bot bij kinderen is nog redelijk elastisch en buigzaam en zal daardoor eerder meebuigen. Te grote inwerkende krachten zorgen ervoor dat er uiteindelijk toch één zijde van het bot breekt: de greenstickfractuur. Over het algemeen zijn langzaam inwerkende krachten niet snel verantwoordelijk voor een greenstickfractuur, de plotselinge krachten zoals bij een val wel. Bij kinderen is de oorzaak dan ook vaak te vinden in valpartijen of ongevallen tijdens het spelen, het sporten of in de thuissituatie.

Herkennen: symptomen en diagnose

Niet altijd is een greenstickfractuur duidelijk te herkennen. Aan de buitenkant is niet altijd iets te zien, de huid is intact of vertoont een blauwe plek. Wanneer er een röntgenfoto wordt gemaakt, is er vaak alleen een bultje zichtbaar op de plaats van de fractuur. Hierdoor wordt een greenstickfractuur niet altijd herkend. Het kind kan kagen over pijn en gebruikt het lichaamsdeel vaak minimaal of helemaal niet.

Behandeling

Soms moet een greenstickfractuur geheel gebroken worden om ervoor te zorgen dat de botdelen goed aaneen komen te liggen. Bij een gedeeltelijke verscheuring van het beenvlies kan het namelijk voorkomen dat er een hoek tussen de botstukken is ontstaan. Voorts wordt een greenstickfractuur hetzelfde behandeld als andere botbreuken. Vaak is ingipsen, oftewel het aanbrengen van een gipsverband, nodig.

Ingipsen

De botbreuk wordt eerst weer rechtgezet, indien dit nodig is. Daarna wordt er een gipsverband aangelegd, ook wel gips genoemd. Hiervoor gaat de patiënt naar de gipskamer in het ziekenhuis. Gips wordt aangebracht door een gipsverbandmeester. Het aanbrengen van het gips duurt ongeveer een half uur. Gips bestaat vaak uit vochtige repen dat na ongeveer 48 uur uitgehard is. Tegenwoordig bestaan er ook andere gipsen, waaronder kunststofgips. Dit type gips is al na 30 minuten uitgehard.

Vaak wordt er eerst een spalk aangebracht, waardoor de zwelling kan afnemen. Bij een greenstickfractuur is er niet altijd sprake van een zwelling. De arts zal bekijken wat nodig is. De gipsverbandmeester let erop dat bloedvaten en zenuwen niet worden afgekneld en het gips zo comfortabel mogelijk komt te zitten. Daarnaast moet het gips voldoende steun bieden. Het gips blijft enkele weken zitten. De arts beoordeelt of de greenstickfractuur goed genezen is. Het gips wordt verwijderd met een schaar of een speciale zaag. Vaak is hierna nog een periode van fysiotherapie nodig. Het gebroken gedeelte kan er dun uitzien doordat de spieren rondom de fractuur een periode niet zijn gebruikt. Hierdoor neemt de spiermassa af met spierzwakte en magerheid als gevolg. De fysiotherapeut helpt bij de spieropbouw. Voor kinderen is het belangrijk dat ze regelmatig en consequent de oefeningen doen.