Echografie abdomen: Onderzoek buik via geluidsgolven
Op de ziekenhuisafdeling radiologie krijgen sommige patiënten door een radioloog een echografie van het abdomen. Mogelijke indicaties zijn onder andere buikpijn, nierstenen of een ontsteking. Met dit veilige, snelle en gemakkelijke onderzoek krijgt de arts met behulp van ultrasone geluidsgolven een beeld van de organen en de bloeddoorstroming. Soms valt een echografie van het abdomen toe te passen bij puncties. Het onderzoek is pijnloos al ervaart de patiënt soms wel pijn als de echosonde tegen een pijnlijke zone komt.
Werking echografie: Geluidsgolven
Echografie is een grafisch onderzoek van organen met behulp van hoogfrequente ultrasone geluidsgolven die niet hoorbaar zijn voor de mens. Geluidsgolven gaan hierbij door de huid heen naar een orgaan. Vervolgens vangt het toestel het teruggekaatste geluid terug op. Lucht en bot geven vrijwel geen geluidabsorptie, waardoor veel geluidsgolven terugkaatsen. Vocht en bloed daarentegen absorberen sterk geluidsgolven en kaatsen haast niets terug. Verschillen in terugkaatsing alsook absorptie zijn aldus mogelijk. Dit verschil bekijkt de arts via een afbeelding op een beeldscherm via een tweedimensionaal beeld. Hij ziet zo de beweging van organen, interne structuren en de bloeddoorstroming en stelt aan de hand hiervan veelal een diagnose.
Onderzoek organen
Hij evalueert met behulp van een echografie volgende organen: alvleesklier, de blinde darm, de bloedvaten in de buikholte, de buikaorta, de galblaas, gynaecologische structuren, de lever, de milt, de
nieren en de urineblaas.
Dopplereffect tijdens echografie van het abdomen
Het
Doppler-echografie (beeldvormend onderzoek van bloedvaten) gebeurt soms tijdens een echografie van het abdomen. Bij de bloedstroming in de bloedvaten en het hart is de frequentie van een bewegende geluidsbron niet constant. Door middel van het Doppleronderzoek, een speciale echografische techniek, brengt de arts een vernauwing of verstopping van bloedvaten (
vasoconstrictie) of een tumor bijvoorbeeld in beeld zodat hij beter in staat is dit te evalueren. De patiënt hoort bij dit type onderzoek pulserende geluiden die van toonhoogte veranderen.
Voordelen
Dit toestel is doordat het relatief goedkoop is, overal beschikbaar en makkelijk uit te voeren. De beelden komen direct op het scherm, zijn dynamisch en zijn weer te geven in verschillende richtingen. Hierdoor verloopt een punctie prima door middel van echografie. Echografie levert soms meer informatie op dan andere onderzoeksmethoden (bijvoorbeeld bij onderzoek van het ongeboren kind). De patiënt krijgt geen injecties en het is een volledig pijnloos onderzoek. Het is met andere woorden niet belastend en niet ingrijpend. Opsluiting in een buis is niet nodig waardoor de patiënt bij een echografie minder
angstig is.
Risico's: Aan dit onderzoek zijn geen gezondheidsrisico's verbonden. Herhaling van het onderzoek is perfect mogelijk. Het toestel werkt namelijk niet met röntgenstralen (
radiografisch onderzoek). Daarnaast is het onderzoek uit te voeren bij een patiënt een pacemaker, een ferromagnetisch implantaat of wanneer zich andere fragmenten in het lichaam hevinden. Zachte weefsels zijn met RX-stralen niet goed weer te geven, in tegenstelling tot bij een echografie.
Nadelen
Soms belemmert darmgas ook de visualisatie van dieper gelegen structuren zoals de alvleesklier en aorta. et maagdarmstelsel valt niet te onderzoeken met behulp van echografie. De test is moeilijk uit te voeren bij
obese patiënten: het vetweefsel zwakt de geluidsgolven af waardoor de geluidssignalen minder goed in beeld te brengen zijn.
Voorbereiding echografisch onderzoek van de buik
De patiënt moet tijdig doorgeven of hij recent een maag- of darmonderzoek heeft ondergaan; dit heeft namelijk een invloed op de echografische beeldvorming. Verder draagt de patiënt best gemakkelijke kledij. Afhankelijk van welk orgaan de arts onderzoekt met behulp van de echografie, volgt de patiënt eet- en drinkinstructies; deze zijn inhoudelijk verschillend per ziekenhuis. Bij sommige echografieonderzoeken is de patiënt nuchter.
Roken vermijdt de patiënt, zeker bij een echografie aan de galblaas. De patiënt doet bovendien de kleding en eventuele juwelen uit die het te onderzoeken lichaamsdeel bedekken. De patiënt krijgt tot slot mogelijk een onderzoekshemdje tijdens het onderzoek.
Praktisch
Het onderzoek kent een tijdsduur van tien tot vijftien minuten en gebeurt poliklinisch. De patiënt mag na het onderzoek gewoon naar huis.
Het onderzoek
De patiënt gaat met het
gezicht naar boven liggen op een verplaatsbare onderzoekstafel. De arts brengt een heldere, meestal koud aanvoelende gel aan op de te onderzoeken lichaamszone. Dit verzekert het contact tussen lichaam en echosonde en vermijdt luchtbellen tussen huid en transducer. Sommige toestellen verwarmen de gel wel voor. De gel maakt geen blijvende vlekken en de patiënt wast dit nadien gewoon af. De arts gebruikt de echosonde om voorzichtig tegen de huid aan te duwen en heen en weer te wrijven.
Na het onderzoek
Na het onderzoek veegt de arts de gel van de huid af en maakt hij de sonde proper met cellulosepapier. Daarna mag de patiënt zich weer aankleden. De patiënt mag zijn activiteiten gewoon weer hervatten en mag zelfstandig naar huis rijden.
Resultaten echografie abdomen
De radioloog maakt een verslag van het onderzoek en stuurt dit naar de arts die het onderzoek heeft aangevraagd. De patiënt krijgt een afspraak met de verwijzende arts om de resultaten te bespreken.
Diagnose
Vaak stelt de arts met behulp van een echografie van het abdomen onder andere deze diagnoses:
aneurysma (uitstulping van een deel van een slagader van de aorta),
appendicitis (
medische term voor "
ontsteking van het wormvormig aanhangsel van de blinde darm"), galblaasstenen,
nierstenen, een tumor en een vergroot orgaan in de buik (organomegalie)
Risico’s en bijwerkingen voor de patiënt
Aan dit onderzoek zijn geen risico's verbonden.
Lees verder