Nek gebroken, en nu?

Een zwaar auto-ongeluk of een ongelukkige val van de trap kunnen resulteren in een gebroken nek. Het is van belang dat er direct adequaat wordt ingegrepen door de omstanders. Herkennen zij de symptomen van een mogelijke gebroken nek, dan moeten ze direct de ambulance bellen. Maar wat gebeurt er vervolgens? Hoe wordt de diagnose gesteld en hoe ziet een behandeling eruit? Kan een gebroken nek daarnaast ook tot een dwarslaesie leiden?

Een gebroken nek

Een gebroken nek houdt in dat een of meerdere nekwervels gebroken zijn. Afhankelijk van de ernst van de breuk kan een gebroken nek dodelijke afloop hebben. Bij een hele ernstige wervelbreuk zullen de wervels zo dusdanig verschoven zijn, dat ze onder andere in de hersenen zijn geschoten. Dit kan acute dood als gevolg hebben.
De oorzaken van een gebroken nek zijn:

• Een harde klap of val.
• Een abnormale beweging van het hoofd of halsgebied.

Symptomen

De symptomen van een gebroken nek kunnen heel divers zijn. De eerste indicatie is een enorme pijn rondom de hals en hoofd, welke kan uitstrekken tot de schouders en bovenrug. Daarnaast kan er een zwelling te zien zijn welke gepaard kan gaan met blauwe plekken. In zeldzame gevallen is er ook sprake van een wond met bloed, maar dit is meestal alleen bij klappen tegen harde ondergronden, zoals asfalt.

Wat te doen bij een vermoedelijke gebroken nek?

Het is erg belangrijk om bij het vermoeden van een gebroken nek, de nek direct te stabiliseren. Vaak doet men direct een nekbrace om bij het slachtoffer. Dit voorkomt dat de wervels gaan verschuiven, waardoor de schade alleen maar erger kan worden. Als de nekwervels gebroken zijn, dan zijn ze immers los en kunnen ze alle kanten op. Zo kunnen ze ook naar de hersenen en andere vitale delen van het lichaam. Dit kan veel schade aanrichten.

Het is daarnaast van belang om de persoon zo rustig mogelijk te laten blijven. Til hem niet overeind, maar laat hem liggen. Het is van groot belang dat er echt niks verschuift in het lichaam. Bij een gebroken nek dient altijd de ambulance te worden gebeld.

Diagnose

De diagnose van een gebroken rug worden vaak gesteld met behulp van de symptomen van de patiënt. Dit is echter alleen niet toereikend. De patiënt kan ook een lichte breuk hebben in zijn rug, waarvan de arts twijfelt of er sprake is van een breuk. Daarom worden er vrijwel altijd röntgenfoto's gemaakt. Bij deze röntgenfoto's kan heel betrouwbaar worden vastgesteld of er sprake is van een wervelbreuk en vooral hoe ernstig de breuk is.

Behandeling

Ook in de diagnose- en behandelingsfase is het van groot belang dat de wervels van de patiënt zo min mogelijk worden gebogen. Daarom duurt het meestal een lange tijd voordat de patiënt in de ambulance is geladen en wordt er ook met gematigd tempo gereden. Iedere extra stoot kan er een teveel zijn en blijvende schade veroorzaken.

De behandeling is sterk afhankelijk van de ernst van de breuk. Bij lichtere breuken is alleen een tractie voldoende. Een tractie is een halskraag die om nek en hals gedragen wordt en voorkomt dan het hoofd kan draaien. De breuk kan zo zelf genezen. Bij zwaardere breuken kan operatief ingrijpen noodzakelijk zijn. Hierbij moet men denken aan behandelingen waarbij kunstmatige stoffen in de nek worden ingebracht. Deze stoffen zijn meestal sterke stoffen die ervoor zorgen dat de wervels fixeren. Dit gaat echter wel ten koste van de mobiliteit. Een behandeling kan enkele jaren duren en het is nooit zeker of men volledig geneest. Daarnaast is na de behandeling vaak nog langdurige fysiotherapie noodzakelijk om de nek weer in flexibeler en sterker te maken.

Dwarslaesie

Een dwarslaesie is een aantasting van de ruggenmerg waarbij de zenuwen zijn onderbroken. Hierdoor raakt iemand licht tot zeer ernstig verlamd. In het ruggenmerg lopen immers de zenuwen die het hele lichaam aansturen, een aantasting van dit gebied kan tot gevolg hebben dat een deel van deze zenuwen uitvallen. Omdat de ruggenmerg vrijwel de gehele rug bestrijkt, kan een gebroken nek gepaard gaan met een hoge dwarslaesie. Een hoge dwarslaesie is een beschadiging van de ruggenmerg bovenin de rug of nek. Over het algemeen is een hoge dwarslaesie gevaarlijker, omdat er dan meer zenuwen uitvallen en de gevolgen dus groter zullen zijn.