Middel tegen hoesten: kriebelhoest en vastzittende hoest

Hoesten is een natuurlijk reinigingsmechanisme van het lichaam, teneinde de luchtwegen te ontdoen van grote hoeveelheden slijm of van vreemde materialen. Er kan slijm opgehoest worden, maar ook rook- en stofdeeltjes. Door te hoesten worden deze uit de keel, luchtpijp en longen verwijderd. Opgehoest slijm kun je gerust doorslikken, want het verlaat het lichaam via de maag en darmen. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen productieve hoest, waarbij er slijm meekomt en niet-productieve hoest, waarbij er geen slijm wordt opgehoest. Dit laatste wordt ook wel kriebelhoest, prikkelhoest of droge hoest genoemd. Beide vormen van hoest vergen een andere aanpak om de klachten te verminderen.

Middel tegen hoesten

• Middelen tegen kriebelhoest
• Algemene adviezen bij kriebelhoest
• Hoestprikkeldempende middelen
• Middelen tegen vastzittende hoest
• Ophoesten van slijm: algemene adviezen
• Slijmverdunnende middelen
• Hoestdrank voor zowel vastzittende hoest als droge hoest

Middelen tegen kriebelhoest

Bij kriebelhoest kun je soms zo veel hoesten dat het irritatie van de keel- en luchtwegen veroorzaakt, wat de hoest in stand houdt of verergert. Het is belangrijk deze vicieuze cirkel te doorbreken.

Algemene adviezen bij kriebelhoest

Neem bij kriebelhoest de volgende algemene adviezen in acht:

• Zorg ervoor dat de lucht niet te droog is;
• Vermijd (mee)roken;
• Vermijd koude en tocht;
• Zorg voor voldoende ventilatie;
• Praat niet teveel;
• Een lepel honing, een dropje of een snoepje kan de hoestprikkel enigszins wegnemen;
• Drink voldoende water of thee.

Hoestprikkeldempende middelen

Hoestprikkeldempende middelen worden gebruikt bij niet-productieve hoest, zoals je kunt aantreffen bij virale infecties. Volgens de literatuur is het nog steeds niet duidelijk of en zo ja hoe hoestprikkeldempende middelen werken.¹ Tot dusverre ontbreekt het aan goed onderzoek naar deze middelen. Tot de hoestprikkeldempende middelen worden gerekend:

• Codeïne. Codeïne wordt vooral gebruikt bij een combinatie van hoest en griep of griepachtige klachten, zoals (spier)pijn en hoge koorts. De huisarts kan ook opteren voor de combinatie van paracetamol met codeïne.
• Dextromethorfan. Dextromethorfan vermindert de neiging tot hoesten. Dit effect houdt zo'n drie tot zes uur aan, maar er zijn ook capsules met vertraagde afgifte die ongeveer acht uur werken. In de normale dosering kun je dit middel tijdens de zwangerschap gebruiken. Vlak voor de bevallig mag dit middel evenwel niet worden gebruikt, aangezien dan bij de pasgeborene bemoeilijkte ademhaling kan ontstaan. Ook mag je dit middel niet gebruiken als je borstvoeding geeft. Het is namelijk niet bekend of dit middel schadelijk is voor de baby.
• Noscapine. Noscapine (in een hoestdrank) werkt hoestprikkeldempend en na inname zal de neiging tot hoesten reeds binnen 1 uur afnemen en dit effect houdt gemiddeld 4 uur aan. In de normale dosering kun je noscapine veilig gebruiken tijdens de zwangerschap. Als je borstvoeding geeft wordt aangeraden om eerst te overleggen met je huisarts voordat je dit middel gaat gebruiken.

Middelen tegen vastzittende hoest

Het ophoesten van slijm is een normaal lichamelijk verschijnsel en is een mechanisme van het lichaam om van slijm af te komen, Hoesten is bij de aanwezigheid van slijm in de luchtwegen nuttig en wordt daarom een productieve hoest genoemd.

Ophoesten van slijm: algemene adviezen

Neem de volgende algemene adviezen in acht als het ophoesten van slijm wat moeilijker gaat, dus bij vastzittende hoest:

• Zorg ervoor dat je niet rookt of meerookt;
• Drink voldoende, bij voorkeur warme dranken als thee (want hiermee verdun je het slijm);
• Eet zo min mogelijk vette producten en zuivelproducten;
• Honing (in de thee) heeft vaak verzachtende werking en houdt de keel soepel;
• Vermijd ruimtes met een lage luchtvochtigheid;
• Neem voldoende rust; en
• Tracht langdurig praten te vermijden.

Stomen wordt afgeraden, aangezien jaarlijks veel mensen, vooral kinderen, flinke brandwonden oplopen als ze boven een badje of teiltje met heet water stomen. Het teiltje kiepert nogal eens om met alle gevolgen van dien.

Slijmverdunnende middelen

Het hoesten houdt vanzelf op, zodra al het slijm is opgehoest en verdwenen. Wanneer je vrij gemakkelijk slijm ophoest hoef je in principe niets te doen. Bedenk dat productieve hoest nuttig is en dat je het daarom niet moet onderdrukken met hoestprikkeldempende middelen, zoals bij kriebelhoest.

Als het ophoesten van slijm moeilijker gaat, kun je de volgende middelen gebruiken:

• Slijmverdunners met acetylcysteïne. Acetylcysteïne is een slijmverdunner, wat taai slijm in de luchtwegen dunner maakt. Hierdoor ben je beter in staat het slijm op te hoesten. Het is verkrijgbaar in poeder of bruistablet, zuigtablet, capsule en hoestdrank. In de normale dosering kan het tijdens de zwangerschap gebruikt worden. Je kunt het ook veilig gebruiken als je borstvoeding geeft, mits je niet meer dan 3 keer per dag 200 mg acetylcysteïne of 1 keer per dag 600 mg acetylcysteïne gebruikt
• Slijmverdunners met broomhexine. Broomhexine is een slijmverdunner, wat taai slijm in de luchtwegen dunner maakt. Hierdoor ben je beter in staat het slijm op te hoesten. Gebruik deze hoestdrank niet bij kinderen onder de 2 jaar, aangezien zij niet goed in staat zijn het slijm op te hoesten. De werking van de hoestdrank begint na ongeveer 5 uur, maar het effect is pas na enkele dagen gebruik maximaal. Niet te snel met het middel stoppen dus. Het is niet alleen als hoestdrank, maar ook als tabletten of druppels leverbaar. Je kunt tijdens zwangerschap het middel veilig gebruiken in de normale dosering. Hetzelfde geldt voor borstvoeding.

Hoestdrank voor zowel vastzittende hoest als droge hoest

Bronchostop hoestdrank is een traditioneel kruidengeneesmiddel dat vastzittende hoest door taai slijm, prikkelhoest of kriebelhoest en/of keelpijn bij bijvoorbeeld een verkoudheid, verlicht. Bronchostop hoestdrank is geschikt voor volwassenen en kinderen vanaf 6 jaar. De hoestdrank bevat geen alcohol en is suikervrij. Ook bevat het middel geen ingrediënten waarvan bekend is dat ze slaperig of suf maken. Bronchostop hoestdrank is geschikt voor mensen met diabetes.

Noot:

1. Farmacotherapeutisch Kompas. Middelen bij hoest en verkoudheid. Bijgewerkt tot 1 oktober 2014. www.farmacotherapeutischkompas.nl/inleidendeteksten/i/inl%20middelen%20bij%20hoest%20en%20verkoudheid.asp

Lees verder

• Vastzittende hoest: oorzaken en vastzittend slijm verhelpen
• Chronisch hoesten: oorzaken aanhoudende hoest, kriebelhoest
• Geel of groen slijm ophoesten en bloed hoesten: oorzaken
• Infectieuze oorzaken van acute hoest: waardoor komt het?
• Slijm ophoesten: wit, geel, grijs, rood sputum ophoesten