Maag verteert zichzelf niet

Maag bevat maagzuur, waar zoutzuur in is opgelost. Dit wordt aangemaakt vanuit klieren in de maagwand. Het maagzuur zorgt ervoor dat voedsel wordt verteerd. Ons maagzuur heeft een pH-waarde van 1,3 tot 3,5. Voor de hond is dit 1 tot 2. Wist je dat maagzuur zo sterk is, dat het een scheermesje kan oplossen? Het is echter niet de bedoeling dat je dit gaat eten! Maar als maagzuur zo zuur is, waarom wordt de maag zelf dan niet verteert? Hier heeft de maag een paar handige trucjes voor. Het zit hem in de slijmvliesbekleding van de maag. Heel soms ontstaat hier een gat in, we spreken dan van een maagzweer. Dit kan erg veel pijn doen.

De maag bevat maagzuur

Iedere maag bevat maagsap. Dit is een vloeistof die door klieren in de maagwand wordt aangemaakt. Maagsap bevat onder andere pepsine, een enzym dat in staat is om eiwitketens te knippen. Daarnaast kennen we maagsap vooral van het maagzuur.

Maagzuur is bedoeld om voedseldeeltje af te breken tot kleinere deeltjes. Daarnaast kan maagzuur eiwitten verwerken en doodt het bacteriën. Maagzuur is zuur omdat het zoutzuur bevat. Daardoor is de pH-waarde erg laag: tussen de 1,3 en 3,5. Ter vergelijking: bij een hond ligt de pH-waarde van het maagzuur tussen de 1 en 2. Een vleeseter heeft meer zoutzuur omdat er ook botdelen en huid verteert moeten worden.

Wat verteert de maag?

Het maagzuur in de maag kan nagenoeg al het voedsel oplossen. Vlees, granen en groenten, niks is te veel voor het maagzuur. In de darmen wordt de brij die ontstaan is in de maag, verder verteert. Toch vinden we soms voedselresten in de ontlasting, zoals mais. Deze kan niet goed verteert worden door de darmen, en in de maag blijft het niet lang genoeg zitten om volledig op te lossen. Ditzelfde geldt voor kauwgom.

Het maagzuur is zuur genoeg om ook metaal op te lossen. Een bekend voorbeeld is het scheermesje. Probeer dit iet uit door een scheermesje op te eten, maar het maagzuur kan zich wel degelijk door het mesje heen vreten. No is het zo dat voedsel en voorwerpen niet lang genoeg in de maag achterblijven om volledig opgelost te worden.

Ter vergelijking:

• puur zoutzuur heeft een pH-waarde van o.
• Maagzuur hond 1-2
• Maagzuur mens 1,3 tot 3,5
• Citroensap: 2
• Cola: 2,8
• Tomaten: 4,5
• Melk: 6,6-8,5
• Water: 7
• Mais: 6-7,5

Hogere pH-waardes vinden we onder andere in zeepsop, huishoudammonia en zeewater. Dingen die we beter niet kunnen drinken. Zouden we maagzuur in een bakje opvangen en hier metaal enige tijd in laten liggen, dan lost dit op in het maagzuur.

Waarom verteert de maag zichzelf niet?

Je zou het wel denken, dat de maag zichzelf verteert. Gelukkig gebeurt dit niet, omdat de maagwand goed beschermt wordt. Zo is de maagwand bekleed met slijm dat onder andere bicarbonaat bevat. Dit neutraliseert het maagzuur dat tegen de maagwand aankomt. Hierdoor wordt voorkomen dat de maag zichzelf verteert.

Een andere beschermingsmaatregel is het vernieuwingsproces van de maagbekleding. Iedere minuut worden ruim 500.000 (een half miljoen) cellen afgestoten en vervangen door nieuwe cellen. Omgerekend wordt om de drie dagen de volledige maagwandbekleding vervangen. Wanneer er dus toch beschadigingen zijn ontstaan als gevolg van maagzuur, worden deze snel vervangen door onbeschadigde cellen.

Toch een kleine beschadiging: maagzweer

Een maagzweer kan zeer pijnlijk zijn. Bij een zweer is er een gat ontstaan in het beschermende maagslijmvlies. De zenuwen die zich achter dit slijmvlies bevinden, komen hierdoor bloot te liggen. Maagzuur komt in contact met de zenuwen en het gevolg is een hevige pijn. Bepaalde medicijnen kunnen het beschermende slijmvlies afbreken. Wanneer dit bekend is, moet er altijd een maagbeschermer bij ingenomen worden. Een andere oorzaak is te vinden in een bepaalde bacterie: de Helicobacter pylori. Ruim 15 procent van alle jongen mensen is hiermee besmet. Bij ouderen komt het wat vaker voor: bij ruim 30 procent. In ontwikkelingslanden is zelfs tot 90 procent van de bevolking ermee besmet. Het vaakst raken kinderen onder de vijf jaar ermee besmet. De bacterie blijft altijd in de maag aanwezig, omdat deze het maagzuur kan overleven. Dit in tegenstelling tot andere bacteriën.

De bacterie is te verwijderen door een behandeling met verschillende antibiotica. Maagzuurremmers zorgen ervoor dat de zweer goed kan genezen. In de meeste gevallen komt de maagzweer niet meer terug.

Voedsel wordt traag verteert

Soms wordt het voedsel langzamer verteert dan normaal. Dit komt voor bij kou, vooral koud eten. IJs kan ervoor zorgen dat de maag langzamer gaat werken. Ook grote brokken voedsel blijven langer in de maag aanwezig, om,dat de maag meer moeite heeft met het verteren hiervan. Zware inspanning na de maaltijd zorgt ook niet voor een goede spijsvertering. O die reden gaan veel mensen na het eten even rustig zitten of liggen. Ze noemen dit ook wel 'het eten laten zakken'. Een extra volle maag zorgt er juist voor dat de maag sneller gaat kneden en verteren. Ook emotionele spanningen kunnen hiervoor zorgen.