Laparoscopische cholecystectomie: Verwijdering galblaas

Vrouwen met overgewicht tussen de 35 en 55 jaar lopen een groter risico op het krijgen van galblaasproblemen. Indien iemand symptomen vertoont van galstenen of een galblaasontsteking, voert de chirurg een cholecystectomie uit (operatieve verwijdering van de galblaas). Een galblaasaandoening wordt gekenmerkt door pijnaanvallen in de rechterbovenbuik. Deze zijn het gevolg van galstenen die tijdelijk één van de twee galwegen blokkeren die gal van de galblaas naar de darm voeren. Een zwelling, ontsteking of infectie van de galblaas zijn mogelijk als de steen niet meteen passeert. Deze situatie kan resulteren in ernstige symptomen zoals koorts, misselijkheid en braken.

• Voor de operatieve verwijdering van de galblaas
• Tijdens de laparoscopische cholecystectomie
• Na de operatie
• Complicaties en bijwerkingen
• Instructies
• Contact opnemen met arts
• Nazorg

De operatie zelf gebeurt onder volledige narcose via een kijkoperatie door middel van laparoscopie. Hierdoor zijn slechts kleine incisies (medische term voor "insnijdingen") nodig en is de herstelperiode veel korter. Een laparoscopische cholecystectomie is een ingreep waarbij de arts een galblaas verwijdert als gevolg van galstenen of cholecystitis (ontsteking van galblaas met buikpijn, koorts en misselijkheid).

Voor de operatieve verwijdering van de galblaas

De ingreep kent een duurtijd van dertig tot negentig minuten. Meestal is de patiënt in staat om 24u na de operatie het ziekenhuis te verlaten, tenzij de galblaas geïnfecteerd is. In dat geval dient hij één of twee dagen langer te blijven.

De verpleegkundige legt een intraveneus infuus aan voor de operatie. Soms krijgt de patiënt ook nog een kalmerend middel toegediend zodat hij zich beter ontspant. De ingreep gebeurt onder volledige narcose zodat de patiënt slaapt gedurende de gehele operatie. Hierdoor ontspannen de buikspieren zodat de chirurg ruimte heeft om te werken. Als de patiënt onder narcose is, brengt de chirurg via de mond een tijdelijke ademhalingsslang in de keel; dit helpt de patiënt ademen tijdens de operatie. De chirurg brengt eveneens een maagslang via de mond in de maag in voor het laten afvloeien van de daar geproduceerde vloeistoffen. Soms dient hij een blaaskatheter te plaatsen die hij meteen na de operatie verwijdert.

Tijdens de laparoscopische cholecystectomie

Speciale apparatuur

De chirurg maakt gebruik van speciale apparatuur:

• Trocarts: Dit zijn speciale chirurgische scherpe instrumenten.
• Kooldioxidegas: Met dit onschuldig gas inspecteert de chirurg de inhoud van de buik..
• Laparoscoop: Dit is een inwendig kijkinstrument waarmee de chirurg de ingewanden van de buik via een kunstmatige opening in de buikwand bekijkt. De chirurg is een lange, starre buis met op het einde een lichtbron en een kleine videocamera.

Procedure operatie

Met trocarts maakt de chirurg een reeks kleine openingen in de maag. Eén van deze openingen van circa twee centimeter bevindt zich meestal bij de navel. Hierdoor komt de chirurg terecht bij de galblaas en omliggende structuren. Vervolgens pompt de chirurg kooldioxidegas door de opening bij de navel. Daarna brengt de chirurg de laparoscoop in door de opening bij de navel. Op een videoscherm in de operatiekamer bekijkt de chirurg alle beelden afkomstig van de camera die vastgemaakt is aan de laparoscoop. Via de verschillende openingen brengt de chirurg nog diverse instrumenten in zodat hij de galblaas hiermee vastgrijpt en de hoofdslagader en de galweg lossnijdt. Hij verwijdert dit alles via een specimen zakje via één van de openingen. Indien de galblaas verwijderd is, inspecteert de chirurg het operatiegebied zorgvuldig zodat hij in staat is om bloedingen of mogelijk andere letsels te detecteren. Pas daarna verwijdert hij de laparoscoop. De chirurg laat nadien ook nog alle kooldioxiden uit de buik ontsnappen door een klep in de openingen open te laten. Tot slot hecht de chirurg de insnijdingen met hechtdraad of nietjes en dekt hij alles af met een verband.

Na de operatie

Na de operatie worden de ademhalings- en maagslang verwijderd en gaat de patiënt naar de herstelkamer waar hij wordt bewaakt. De patiënt krijgt pijnmedicatie als dat nodig is en de patiënt gaat geleidelijk over van vloeibare op zachte op vaste voeding. De verpleegkundige verwijdert het intraveneus infuus wanneer het spijsverteringssysteem van de patiënt hersteld is.

Complicaties en bijwerkingen

Wanneer er een blaaskatheter geplaatst is geweest, ervaart de patiënt soms nog branderige pijn bij het plassen (dysurie). Dit verdwijnt spontaan. De patiënt heeft gedurende enkele dagen een gevoelige schouder. Kooldioxide is een gas dat het middenrif prikkelt en via een zenuwbaan gaat dit naar de schouder toe. Deze pijn verdwijnt vanzelf. De chirurg prefereert in principe steeds een laparoscopische cholecystectomie. Soms zijn er omstandigheden waardoor hij tijdens de operatie toch een conventionele cholecystectomie dient uit te voeren. Hiervoor moet hij een grotere snede in de buik maken en is het ziekenhuisverblijf evenals de herstelperiode uiteindelijk ook langer. Een conventionele cholecystectomie is bijvoorbeeld noodzakelijk bij verklevingen in de omgeving van de galblaas of bij een ernstige ontsteking. De patiënt ervaart mogelijk nog pijn aan de wonde; hiervoor valt pijnmedicatie te krijgen van de verpleegkundige. Soms voelen patiënten na de operatie misselijk; ook hiervoor bestaat er medicatie. In bepaalde situaties laat de chirurg een slangetje in het wondgebied achter om het bloed en vocht af te voeren.

Een longontsteking (pneumonie: ontsteking onderste luchtwegen), nabloeding, trombose of wondinfectie zijn mogelijke complicaties. Zeer sporadisch treedt er beschadiging van de galwegen op.

Instructies

De patiënt dient het zeker de eerste tijd na de operatie nog rustig aan te doen. Veel bewegingen zullen nog pijnlijk aanvoelen. Dit trekt vanzelf weg en als de wonde volledig genezen is, hervat de patiënt zijn activiteiten weer. Het consumeren van grote hoeveelheden vet is afgeraden.

Contact opnemen met arts

Bij koorts of wanneer een nabloeding, roodheid en/of zwelling van het operatiegebied optreedt, neemt de patiënt onmiddellijk met een arts contact op.

Nazorg

De patiënt moet meestal twee à vier weken na de operatie terug op controle komen op de polikliniek.

Lees verder

• Echografie abdomen: Onderzoek buik via geluidsgolven