Bloed-injectie-ziektefobie, een medische angst

Een bloed-injectie-ziektefobie is een veel voorkomende stoornis die ongeveer drie tot vier procent van de bevolking treft. Mensen die aan dergelijke fobie lijden hebben de neiging om flauw te vallen bij het zien van bloed, verwondingen, invaliditeit, bij blootstelling aan medische procedures en zelfs bij het krijgen van een injectie. Dit is dan ook de reden waarom een bloed-injectie-ziektefobie verschilt met andere fobieën. Daarnaast zijn er ook enkele overeenkomsten zoals lichamelijke fysiologische veranderingen waaronder de verhoging van bepaalde stresshormonen.

Bloed-injectie-ziektefobie vs andere fobieën

Medische fobieën verschillen op verscheidene vlakken van andere fobieën. Zo lopen mensen die lijden aan een bloed-injectie-ziektefobie bepaalde gezondheidsrisico’s doordat ze het ondergaan van bepaalde medische behandelingen waaronder vaccinaties, routinecontroles, bloedonderzoek en operaties zullen vermijden uit angst. Dit kan niet worden gezegd van andere fobieën zoals hoogtevrees, claustrofobie, arachnaofobie enzovoort waarbij de risico's voor de gezondheid miniem zijn..

Een tweede verschil tussen een bloed-injectie-ziektefobie en een andere specifieke fobie is de grote kans dat de patiënt in kwestie zal flauwvallen. Mensen met een medische fobie hebben namelijk bepaalde genen waardoor ze reageren op een dergelijke fobie door flauw te vallen. Dit is te verklaren door de versnelde hartslag en een daling van de bloeddruk wanneer de patiënt wordt geconfronteerd met zijn angst. Hierdoor zal hij duizeligheid, misselijkheid en oorsuizingen ervaren met flauwvallen tot gevolg. Onderzoek heeft uitgewezen dat deze reactie voorkomt bij ongeveer de helft van de mensen met een naaldenfobie en bij 75% van de mensen met een bloedfobie. Er bestaan reeds zeldzame gevallen waarbij de patiënt zelfs overlijdt ten gevolge hiervan.

De meeste fobieën worden beschouwd als angst of vreesstoornis. Psychologisch onderzoek suggereert echter dat zowel angst voor spinnen als een bloed-injectie-ziektefobie te maken heeft met walging. Mensen die dergelijke fobieën ervaren zijn gevoeliger en laten zich gemakkelijker leiden door emoties van afkeer en hebben een grotere drang om te ontsnappen aan het risico voor besmetting en infectie.

Oorzaken

Een bloed-injectie-ziektefobie omvat de angst voor het zicht, de geur, de pijn of zelfs enkel de gedachte aan alles wat verbonden is aan injecties, verwondingen en medische of tandheelkundige ingrepen. Deze fobie komt doorgaans meer voor bij vrouwen en kinderen van acht tot negen jaar en kan zowel aangeleerd zijn als genetisch bepaald.

In de meeste gevallen wordt een bloed-injectie-ziektefobie veroorzaakt door toedoen van volgende factoren:

• Een negatieve ervaring bij herhaaldelijke naaldprikken, bijvoorbeeld bij bloedafname.
• Een paniekaanval tijdens een specifieke situatie, bijvoorbeeld tijdens een tandheelkundige ingreep.
• Getuige zijn van een traumatische gebeurtenis bij iemand anders, bijvoorbeeld een bloederig auto-ongeluk.

Studenten binnen de opleiding geneeskunde worden vaak geconfronteerd met bloed, injecties en medische ingrepen waardoor deze fobie ook meer tot uiting komt. Gelukkig zullen ze sneller in staat zijn om deze angst te overwinnen daar ze hieraan herhaaldelijk worden blootgesteld.

Hoewel een bloed-injectie-ziektefobie zeer gemakkelijk te behandelen is maken mensen hier geen gebruik van. De meeste volwassenen ontwijken liever de confrontatie met hun angst en zullen er alles aan doen om een doktersbezoek of ziekenhuisopname uit te stellen of te vermijden. Hierdoor is de kans dat een volwassene zijn angst overwint slechts twintig procent.

Voorbeelden van bloed-injectie-ziektefobieën

• Hematofobie of bloedfobie: Angst voor bloed
• Trypanofobie: Angst voor naalden en injecties. Bij meer dan tachtig procent van de gevallen is dit genetisch bepaald.
• Tomofobie: Angst voor chirurgische ingrepen
• Dentafobie: Angst voor de tandarts, meer bepaald angst voor de verdoving, injecties, vullingen en andere tandheelkundige ingrepen. Mensen met dergelijke fobie hebben doorgaans een minder goede tandheelkundige gezondheid dan mensen die hier niet aan lijden.
• Latrofobie: Angst voor artsen. Mensen met latrofobie hebben een bepaalde reden waarom ze artsen wantrouwen. Bijvoorbeeld: liegen tegen een patiënt, vergissingen verzwijgen uit angst voor gerechtelijke vervolging, de prognose van een patiënt beter voorstellen dan ze in werkelijkheid is.

Lees verder

• Vasovagale reactie door injectie of bloed