ADD bij vrouwen: oorzaken, symptomen en behandeling

ADD bij vrouwen: oorzaken, symptomen en behandeling 'Een vol hoofd' komt zowel bij mannen als bij vrouwen voor en leidt regelmatig tot problemen in het dagelijks functioneren. In Nederland heeft ongeveer 5% van de kinderen en 3 tot 4% van de volwassenen ADHD of ADD. Bij vrouwen komt de ADD-variant relatief vaker voor, de symptomen worden niet altijd herkend. Bij ADD staan concentratie- en aandachtsstoornissen op de voorgrond, waardoor degene wat dromerig en chaotisch overkomt. Omdat het om gewenst en onopvallend gedrag gaat merkt de buitenwereld niet hoeveel er in het hoofd van de vrouw met ADD omgaat. Passende begeleiding of behandeling wordt hierdoor vaak laat of niet ingezet.

Wat is ADD en ADHD

ADD is de afkorting van Attention Deficit Disorder, een stoornis waarbij problemen op het gebied van aandacht bestaan. Het is een variant van de bekende stoornis ADHD, waarbij de letter H voor hyperactiviteit staat. ADD'ers worden door hun omgeving vaak als 'rustige, wat verlegen, bedachtzame, dromerige mensen' omschreven. ADD begint in de kindertijd en veroorzaakt gedurende het leven klachten en disfunctioneren. Het is pas een relatief korte tijd bekend dat ook volwassenen ADD of ADHD-klachten kunnen hebben. Lange tijd werd gedacht dat mensen er na hun kindertijd overheen zouden groeien. ADD'ers stuiten regelmatig op onbegrip uit hun omgeving omdat veel verschijnselen voor iedereen herkenbaar zijn. Velen zien het daarom niet als stoornis en onderschatten de gevolgen voor degene die ADD heeft. Vaak wordt gesteld dat ADD en ADHD een hype is, waarmee voorbij gegaan wordt aan de ernst van de symptomen en klachten die ervaren worden. Bij een gediagnosticeerde ADD'er leidt de stoornis vaak tot een lager prestatie- en opleidingsniveau dan je op basis van de intelligentie zou kunnen verwachten. Tevens bestaan er problemen op diverse levensterreinen: zoals op school, op het werk en bij het onderhouden van sociale contacten.

ADD bij vrouwen

Minder diagnostiek

Uit diverse onderzoeken komt naar voren dat méér mannen dan vrouwen de diagnose AD(H)D krijgen, terwijl de aandoening bij beide groepen even vaak voorkomt. Hyperactief gedrag komt echter vaker voor bij mannen en wordt als afwijkend en storend ervaren, waardoor diagnostiek en behandeling eerder zal plaatsvinden. De maatschappij is erop ingesteld dat vrouwen rustig, zorgzaam en aangepast gedrag vertonen. Druk en explosief gedrag door meisjes en vrouwen wordt niet geaccepteerd, waardoor meisjes die met ADHD geboren worden zich vanaf jonge leeftijd aanpassen aan de heersende verwachtingen. Ze onderdrukken impulsief gedrag en vertonen het gewenste rustige gedrag. Sommige meisjes vertonen van nature dromerig en naar binnen gericht gedrag. Omdat dit als wenselijk gedrag beschouwd wordt, valt het buitenstaanders niet op dat er concentratie- en aandachtsproblemen spelen die een grote invloed hebben op het functioneren.

Maatschappelijke problemen

Door de grote mate van aanpassing hebben vrouwen met ADD altijd het gevoel dat ze op hun tenen lopen om te functioneren binnen het gezin, op hun werk en in sociale relaties. Van vrouwen wordt vaak verwacht dat zij meerdere rollen op zich nemen: het huishouden op rolletjes laten lopen, de kinderen opvoeden, mantelzorger voor ouders zijn en daarnaast betaalde arbeid verrichten. Voor vrouwen zonder ADD is dat al een grote opgave, voor vrouwen mét ADD is het afstemmen en organiseren van al deze activiteiten zeer complex. Uiterlijk is niet te zien hoeveel er in het hoofd omgaat, de hyperactiviteit speelt zich vooral van binnen af. Vrouwen met ADD kunnen hun gebrek aan aandacht en concentratie vaak langdurig verbergen door hun intelligentie, creativiteit en doorzettingsvermogen. Hierdoor ontstaan stress en uitputtingsverschijnselen, die zowel psychische als lichamelijke klachten kunnen veroorzaken. Door een levensgebeurtenis zoals de geboorte van een kind, de wisseling van baan of een uitbreiding van takenpakket kan de reeds wankele draagkracht overschreden worden. Door de continue overbelasting kunnen diverse klachten optreden of toenemen, zoals overspannenheid, depressie, angststoornissen, verslavingsproblematiek, slaapstoornissen of burn-out klachten. Het komt voor dat alleen deze klachten behandeld worden, terwijl de onderliggende oorzaak niet opgemerkt wordt.

Hormonale invloeden

Vrouwelijke hormonale processen zijn van invloed op ADD symptomen. Rond de menstruatie en in de pubertijd kunnen meer concentratieproblemen optreden. Soms nemen de klachten tijdens de zwangerschap tijdelijk af. Ook de overgang (menopauze) kan voor een verandering van ADD klachten zorgen.

Oorzaken

Erfelijkheid

Een aantal studies naar AD(H)D en erfelijkheid hebben laten zien dat er een duidelijke erfelijke component aanwezig is. Onderzoekers zijn een gen op het spoor dat verantwoordelijk is voor de aanwezigheid van ADD. Gemiddeld komt AD(H)D bij 2 tot 5% van de bevolking voor. Bij kinderen van volwassenen met AD(H)D heeft circa 75% van de kinderen ook AD(H)D. In sommige gevallen is het diagnostisch proces van het kind voor de volwassen ouder de aanleiding om zich ook te laten onderzoeken op AD(H)D omdat veel van de klachten en symptomen bij zichzelf herkend worden.

Bron: Fbobolas, Flickr (CC BY-SA-2.0)Bron: Fbobolas, Flickr (CC BY-SA-2.0)
Werking van de hersenen
Er wordt verondersteld dat de hersenen van ADD’ers op een andere manier functioneren. Bij ADD bestaat onder meer een tekort aan dopamine, dat bepaalde gebieden in de hersenen stimuleert. Hierdoor functioneert de filterfunctie minder goed en kan men zich moeilijk tot actie aanzetten. Door een grote gedachtestroom komen ADD’ers dromerig over en kunnen ze zich moeilijker concentreren op dat wat er op dat moment gebeurt. ADD’ers kunnen moeilijk inzoomen op wat echt belangrijk is waardoor ze overspoeld raken door gedachten, indrukken en prikkels. Daar tegenover staat dat ADD’ers in staat zijn tot een bepaalde manier van focussen, genaamd hyperfocus. Tijdens deze focus kunnen zij zich door een verhoogde toestroom aan dopamine in de hersenen zeer sterk concentreren op een bepaald onderwerp. Voor de omgeving kan het verwarrend zijn dat de ADD'er zich erg wisselend kan concentreren. Hierdoor ontstaat soms onterecht de indruk dat degene lui is of bepaalde taken niet wil uitvoeren.

Symptomen ADD

Een aantal symptomen die door mensen met ADD ervaren worden zijn:
  • Moeite met organiseren
  • Vergeetachtigheid/chaotisch
  • Vertraagde informatieverwerking, waardoor traag reageren op onverwachte gebeurtenissen
  • Perfectionisme
  • Regelmatig te laat komen
  • Problemen met het filteren van informatie, alles is belangrijk
  • Neiging tot uitstellen
  • Moeite met afronden van werkzaamheden, ook van huishoudelijke werkzaamheden
  • Snel afgeleid zijn
  • Een ander besef van tijd hebben
  • Volgt liever de eigen weg dan gebaande paden
  • Ongeduldig
  • Neiging tot veel piekeren
  • Stemmingswisselingen, neiging tot somberheid of depressie
  • Rusteloosheid
  • Aanleg voor verslaving
  • Negatief zelfbeeld
  • Gevoel anders te zijn dan anderen

Positieve kanten van ADD:
  • Creativiteit
  • Analytisch ingesteld zijn
  • Intelligent
  • Hyperfocus

Bijkomende aandoeningen/eigenschappen

Vaak ziet men naast de ADD-klachten tevens dyslexie, ambidextrie (tweehandigheid) en/of een stoornis in het autistisch spectrum. Onderzoek heeft uitgewezen dat ASS (autistische spectrum stoornissen) en AD(H)D relatief vaak naast elkaar voorkomen omdat ze hun oorsprong hebben in hetzelfde hersengebied.

Behandeling

Bij de behandeling van ADD is vaak sprake van een combinatie van meerdere behandelmethoden. Naast de reguliere methoden waarin begeleiding en medicatie een grote rol spelen, zoeken veel ADD'ers ondersteuning bij alternatieve methoden om hun klachten te verminderen.

Medicatie

Voor de behandeling van ADD wordt vaak Ritalin of methylfenidaat in kort- of langwerkende vorm voorgeschreven. Soms wordt gekozen voor een antidepressivum met een stimulerende werking, zodat zowel ADD als aanwezige stemmingsstoornissen gelijktijdig behandeld worden. Een ander soort medicatie is het aan methylfenidaat verwante dextro-amfetamine. Tijdens het gebruik van de medicatie moet de bloeddruk en toename van psychische klachten goed in de gaten gehouden worden.
Als er sprake is van ADD én een depressie valt de keuze vaak op het voorschrijven van het geneesmiddel Wellbutrin (Bupropion) omdat dit middel effect heeft op beide klachten. .

Begeleiding

Begeleiding kan op individuele basis plaatsvinden, bijvoorbeeld in de vorm van gedragstherapie, psychotherapie of coaching. De begeleiding richt zich over het algemeen op het organiseren en structureren van activiteiten, inzicht geven in ADD en het herkennen en aangeven van grenzen. Ook kan er begeleiding plaatsvinden in groepen met andere ADD'ers.

Bron: Congerdesign, PixabayBron: Congerdesign, Pixabay
Alternatieve behandeling
Neurofeedback wordt regelmatig gebruikt omdat ervan verondersteld wordt dat deze training nieuwe verbindingen stimuleert die verband houden met hormoonaanmaak in de hersenen. Aanvullend onderzoek is nog noodzakelijk om te beoordelen of er aantoonbare veranderingen in de hersenen optreden door toepassing van neurofeedback.

Een andere alternatieve therapie is een dieet waarbij diverse voedingsmiddelen uitgesloten worden. Veel voorkomende voedingsmiddelen die niet gebruikt mogen worden zijn gluten, suiker en zuivel. Voedingspreparaten zoals Omega-3 en visolie zouden de prikkeloverdracht in de hersenen kunnen bevorderen.

Natuurlijke manieren om ADD te beïnvloeden

Sporten zorgt voor de natuurlijke aanmaak van stimulerende hormonen en een betere doorbloeding van de hersenen waardoor ADD-klachten kunnen verminderen. Aanwezigheid in de natuur heeft een rustgevende invloed op de prikkelbeleving, door mindfulness en yoga beoefening wordt een soortgelijk effect ervaren. Veel mensen met AD(H)D hebben een tekort aan vitamine D, een aanvulling hiervan (vooral in de wintermaanden) is mogelijk zinvol.

LED schermen en ADD

Het veelvuldig gebruik van smartphones, tablets, computers en andere media zorgen voor een gigantische stroom aan informatie en prikkels. Omdat het gebruik van internettoepassingen een stimulerende werking op de hersenen heeft bij mensen met ADD, is het in de praktijk vaak moeilijk om het gebruik van deze media te beperken. Het gebruik van LED schermen in de avonduren vergroot de kans op slaapproblemen. Omdat slapen vaak een probleem is voor een ADD'er wordt voorzichtigheid bij het gebruik hiervan aangeraden.
© 2015 - 2024 Bethink, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Langetermijneffecten van het gebruik van Ritalin als kindLangetermijneffecten van het gebruik van Ritalin als kindSteeds meer kinderen worden geclassificeerd met de stoornis ADHD, een levenslange neurobiologische stoornis. Voor het be…
ADHD bij kinderen behandelen met methylfenidaatADHD bij kinderen behandelen kan op diverse manieren, met en en zonder medicijnen. Er zijn diverse ADHD medicijnen die A…
ADHD behandelen met medicatieADHD behandelen met medicatieADHD is een psychiatrische aandoening waarbij men problemen met de aandacht en hyperactiviteit heeft. ADHD behandelen me…
Methylfenidaat (ADHD medicatie): welke vormen zijn er?Methylfenidaat (ADHD medicatie): welke vormen zijn er?Methylfenidaat is een stof die in de vorm van ADHD medicatie voorgeschreven wordt aan met name mensen met ADHD en/of ADD…

Tanden of kiezen trekken, doet dat pijn?Tanden of kiezen trekken, doet dat pijn?Ons gebit heeft een duidelijke functie: het kauwen van voedsel, helpen bij de spraak en een functie bij het uiterlijk. W…
Tongkanker: oorzaak, symptomen en behandelingTongkanker: oorzaak, symptomen en behandelingTongkanker behoort tot de kankers van het bovenste deel van het maag-darmkanaal en komt veel voor. Wie worden er vaker d…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Zech Photography, Flickr (CC BY-2.0)
  • http://www.neuroimmunedr.com/present1/sld005.htm
  • http://adhdmagazine.nl/wat-is-het-verschil-tussen-add-en-adhd/
  • http://www.psyq.nl/Programma/ADHD-bij-volwassenen/hoe-herken-ik-ADHD/ADD
  • http://www.psyq.nl/Pages/Programma/kenniscentrum-adhd-bij-volwassenen/Publicaties-adhd/Nieuwsbrief-Kenniscentrum/Nieuwsbrief-ADHD-voor-Ervaringsdeskundigen-en-Professionals-16e-jaargang-nummer-1-mei-2014/Vitaminen-voor-ADHD
  • http://www.sadd.nl/ADD-Brochure.pdf
  • http://www.ggznieuws.nl/home/vu-gaat-toename-adhd-medicatie-te-lijf/
  • Photocredits: www.flickr.com/photos/marinadelcastell
  • www.flickr.com/photos/fbobolas/3822221763/
  • Afbeelding bron 1: Fbobolas, Flickr (CC BY-SA-2.0)
  • Afbeelding bron 2: Congerdesign, Pixabay
Reacties

Conny, 15-05-2020
Ik ben nu 55 jaar oud en herken veel van de symptomen die in de lijst voorkomen zoals er de anderen ervaren worden. Wat vooral voor mij opviel was het chaotisch zijn vaak dingen vergeten, vaak te laat komen en het 2 handig zijn in context met ADD.
Vroeger werd je op niet getest en moest je maar beter je best doen, nu hoor je het is een hype iedereen heeft nu van alles, maar ik ben nu tegen een burn-out aangelopen en daar door even het rustiger aan moeten doen. Hierbij ook hulp gezocht en het is mij nu wel duidelijk geworden dat het in mijzelf zit en daar aan moet denken en werken en voor mij is het erg belangrijk om mijn grenzen te bewaken. Omdat ik al zolang redelijk functioneer met de kennis van nu zou ik wel graag tips ontvangen om hier verder mee om te gaan. Reactie infoteur, 15-05-2020
De diagnose ADD brengt veel vooroordelen mee, zoals je al hebt ervaren. Dat zegt meer over de ander dan over jezelf. Heel goed dat je grenzen aangeeft en dat je eraan wilt werken. Contact met lotgenoten kan helpen om meer erkenning, duidelijkheid en tips te krijgen. Veel succes bij het omgaan met de verschijnselen die je ervaart.

Danny, 28-05-2017
Ik verdenk mijn vrouw er van ook add te hebben ze vertoont hetzelfde gedrag. En volgens mij weet ze het zelf ook wel, maar ze wil er niks mee doen. Wat erg moeilijk is voor ons gezin. Zijn er ook handvatten voor? Zodat ik weet hoe ik er mee om moet gaan en haar kan begrijpen en helpen? Reactie infoteur, 29-05-2017
Het is lastig als je vermoedt dat er iets met je partner aan de hand is, maar de ander hier niets mee wil –of kan– doen. Probeer om vanuit je betrokkenheid en bezorgdheid toch met haar te praten over je vermoedens. Communiceren bij ADD-problemen is niet makkelijk omdat de ander goede raad of bezorgdheid snel als kritiek opvat. Daarnaast vinden ADD’ers vaak dat ze falen; dit roept ook negatieve gevoelens op. Een goede diagnose is echter belangrijk, ook omdat veel ADD-symptomen door andere aandoeningen veroorzaakt kunnen worden. Daarnaast zie je ook vaak andere problemen samen met ADD, zoals een depressie, burn-out of angststoornis. De eerste stap is om, liefst samen, met de huisarts te praten over je vermoedens. Na de diagnose kun je samen de volgende stap zetten: meer kennis krijgen over ADD en werken aan de balans in jullie relatie en gezin. Door goede voorlichting en begeleiding wordt het hopelijk iets makkelijker voor jullie allemaal. Veel succes!

Stefan, 13-02-2016
Wist niet dat het zo veel invloed had op mensen die Add hebben. Reactie infoteur, 17-02-2016
Hallo Stefan, ADD klachten lijken meestal weinig opvallend en worden daardoor vaak onderschat. Er gaat veel meer aandacht uit naar de drukke ADHD-er. Toch zijn de gevolgen erg groot, zowel voor de ADD-er als voor de directe omgeving. Een diagnose stellen is niet eenvoudig maar kan een opluchting betekenen omdat hierdoor veel verklaard kan worden.

Bethink (32 artikelen)
Laatste update: 24-03-2019
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 11
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.