Fotofobie: Lichtgevoeligheid aan de ogen (lichtschuwheid)

Fotofobie: Lichtgevoeligheid aan de ogen (lichtschuwheid) Fotofobie is geen oogziekte maar een algemeen symptoom van vele aandoeningen die variabel in ernst zijn, en waarbij de patiënt oogpijn heeft bij (fel) licht. Wanneer fotofobie in milde vorm voorkomt, knijpt de patiënt in een helder verlichte kamer of buiten zijn ogen een beetje dicht. In meer ernstige gevallen veroorzaakt deze aandoening aanzienlijk veel pijn wanneer de patiënt de ogen aan vrijwel elk type licht blootstelt (zonlicht, TL-licht, gloeilampen, …).

Synoniemen fotofobie

Fotofobie is eveneens gekend onder deze synoniemen
  • lichtgevoeligheid
  • lichtovergevoeligheid
  • lichtschuwheid

Epidemiologie en oorzaken lichtgevoeligheid aan de ogen

Er zijn geen gegevens bekend inzake de prevalentie van fotofobie. Het is wel een veelvoorkomend probleem. De exacte oorsprong van fotofobie is niet gekend. Mensen met een lichtere oogkleur hebben meer last van lichtgevoeligheid want donkerder gekleurde ogen bevatten meer pigment om te beschermen tegen (agressieve) verlichting. Fotofobie komt voor bij migraine (aanvallen van een aura en/of eenzijdige hoofdpijn), hersenaandoeningen, andere aandoeningen en tal van oogaandoeningen.

Migraine

Fotofobie is een veel voorkomend symptoom van migraine. Hormonale veranderingen, voedingsgewoonten en omgevingsfactoren leiden mogelijk migraine, waarbij de patiënt ernstige hoofdpijn ervaart. Andere symptomen van migraine zijn kloppende hoofdpijn in één hoofdhelft, misselijkheid en braken. Migraine komt voor bij ongeveer tien procent van de wereldbevolking waarbij vrouwen drie keer vaker betrokken zijn dan mannen.

Hersenaandoeningen: Encefalitis

Fotofobie gaat vaak gepaard met een paar ernstige hersenaandoeningen waaronder encefalitis (hersenontsteking), meningitis (hersenvliesontsteking met hoofdpijn, koorts en een stijve nek) en een subarachnoïdale bloeding (bloeding tussen hersenvliezen met hoofdpijn, stijve nek en oogproblemen). Encefalitis treedt op wanneer de hersenen ontstoken zijn door een virale infectie of andere oorzaken. Ernstige gevallen zijn levensbedreigend. Meningitis is een bacteriële infectie waardoor de membranen rond de hersenen en het ruggenmerg ontstoken zijn. De bacteriële vorm leidt tot ernstige complicaties, zoals schade aan de hersenen, gehoorverlies en epileptische aanvallen. Bij een subarachnoïdale bloeding is er een bloeding tussen de hersenen en de omringende weefsellagen. Dit is mogelijk fataal of resulteert in hersenbeschadiging of een beroerte (onvoldoende bloedtoevoer naar de hersenen met mentale en lichamelijke symptomen). Andere neurologische aandoeningen zoals een hersentumor leiden mogelijk ook tot fotofobie.

Andere aandoeningen

Fotofobie is ook gerapporteerd bij patiënten met botulisme (ernstige infectieziekte door toxine van bacterie), hondsdolheid (de medische term hiervoor is "rabiës"), kwikvergiftiging (overmatige blootstelling aan kwik), …

Oogaandoeningen: Conjunctivitis, scleritis, ...

Fotofobie komt voor bij het gebruik van bepaalde medicijnen, bij het genezingsproces van oogchirurgie, bij een oogonderzoek waarbij de ogen verwijd zijn met pupil verwijdende oogdruppels, ook gekend als "mydriatica", bij het overmatig dragen van contactlenzen, of het dragen van slecht onderhouden contactlenzen (foute contactlenshygiëne). Daarnaast presenteert fotofobie zich bij ziekte, verwonding aan het oog of een infectie aan het oog (zoals albinisme, blefarospasme, brandwonden, chalazion, glaucoom, iritis, keratitis, netvliesloslating, uveïtis).

Fotofobie is daarnaast gebruikelijk bij verschillende oogaandoeningen zoals onder andere conjunctivitis, cornea-abrasie (hoornvliesletsels en andere hoornvliesaandoeningen), droge ogen of scleritis. Conjunctivitis treedt op wanneer de weefsellaag dat het witte gedeelte van het oog bedekt besmet of ontstoken is. De oorzaak is meestal een virus, maar ook bacteriën en allergieën (allergische reactie door contact met uitlokkende stof) veroorzaken conjunctivitis. Andere symptomen zijn jeuk, roodheid en pijn aan de ogen (oogpijn). Bij corneale abrasie is er sprake van hoornvliesletsel. Dit type blessure komt vaak voor als de patiënt stof zoals zand, vuil of metaaldeeltjes in de ogen krijgt. Dit leidt tot een hoornvlieszweer wanneer de cornea geïnfecteerd is. Droge ogen presenteert zich wanneer de traanbuisjes onvoldoende tranen maken of tranen produceren van slechte kwaliteit. Dit komt vaak voor bij vrouwen en mensen boven de leeftijd van 65 jaar. Leeftijd, omgevingsfactoren, bepaalde medische aandoeningen, en sommige medicijnen hebben een invloed op het ontwikkelen van droge ogen. Bij scleritis is het witte gedeelte van het oog ontstoken. Het treft vooral mensen tussen de dertig en zestig jaar oud. Meestal is de oorzaak een ziekte die het immuunsysteem aantast zoals systemische lupus erythematosus. Andere symptomen zijn pijn aan de ogen, tranende ogen, en een wazig gezichtsvermogen.

Ruggenprik / Bron: Brainhell, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Ruggenprik / Bron: Brainhell, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)

Diagnose fotofobie (lichtgevoeligheid) door de oogarts

De oogarts voert mogelijk een spleetlamponderzoek uit waarbij hij de pupillen van de patiënt verwijdt met oogdruppels. Verder is een lumbale punctie (ruggenprik: onderzoek van hersenvocht) mogelijk bij hersenaandoeningen.

Behandeling

De arts behandelt de onderliggende oorzaak van fotofobie. In veel gevallen verdwijnt fotofobie als een behandeling voorhanden is voor het onderliggende probleem. De patiënt moet misschien bepaalde medicijnen stopzetten, of hij vervangt deze door een ander geneesmiddel.

Tips voor lichtovergevoeligheid

Een patiënt met fotofobie draagt best een breedgerande hoed, een donkere bril of een (gepolariseerde) zonnebril met UV-bescherming. Getinte brillen, met name met een FL-41-filter verbeteren aanzienlijk de lichtgevoeligheid. De FL-41 filter blokkeert de kleuren blauw en groen die een probleem zijn voor patiënten met lichtgevoeligheid. FL-41-glazen zijn niet-invasief, ze hebben geen bijwerkingen en ze zijn niet duur. Ook een zonnebril met rode of roos getinte glazen brengt mogelijk soelaas. Dit alles moet de patiënt samen met de oogarts bekijken die deze glazen voorschrijft en meestal test hij eerst enkele brillen uit alvorens tot een weloverwogen keuze te komen. De patiënt maakt het verder zo donker mogelijk in de kamer, vermijdt zonlicht en sluit indien mogelijk de ogen als hij toch in contact komt met (fel) licht.

Contact met de arts

Wanneer de lichtgevoeligheid ernstig of pijnlijk is omdat de patiënt bijvoorbeeld thuis een zonnebril draagt, of omdat fotofobie optreedt in combinatie met hoofdpijn, rode ogen of wazig zien dat niet weggaat na een dag of twee, neemt de patiënt contact op met een oogarts.

Lees verder

© 2015 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Bacteriële conjunctivitis (oogbindvliesontsteking)Bacteriële conjunctivitis (oogbindvliesontsteking)Conjunctivitis, de medische term voor een oogbindvliesontsteking, heeft chemische, traumatische, toxische, fungale (schi…
Conjunctivitis: Ontsteking van het oogbindvliesConjunctivitis: Ontsteking van het oogbindvliesBij conjunctivitis, een veel voorkomend oogprobleem, is het bindvlies van het oog ontstoken. De patiënt heeft hierdoor e…
Oogproblemen bij de ziekte van Lyme, een bacteriële infectieOogproblemen bij de ziekte van Lyme, een bacteriële infectieDe ziekte van Lyme is een goed gekende aandoening die is overgebracht door teken. De tekenaandoening tast diverse lichaa…
Oogproblemen bij reumatoïde artritis (ontsteking gewrichten)Oogproblemen bij reumatoïde artritis (ontsteking gewrichten)Reumatoïde artritis is een aandoening waarbij de gewrichten ontstoken zijn. Deze auto-immuunaandoening, die chronisch va…

Darmkrampen: oorzaken en behandeling krampen in de darmDarmkrampen: oorzaken en behandeling krampen in de darmDarmkrampen is een courante klacht met veel mogelijke oorzaken. Met darmkrampen worden pijnlijke samentrekkingen van de…
Hoornvliestransplantatie in het oogHoornvliestransplantatie in het oogTijdens een hoornvliestransplantatie of keratoplastiek verwijdert een oogchirurg een gedeelte van het hoornvlies en verv…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Comfreak, Pixabay
  • http://www.aao.org/eyenet/article/photophobia-looking-causes-solutions?novemberdecember-2005
  • http://www.achenet.org/resources/photophobia__what_is_it_can_it_be_treated/
  • http://www.allaboutvision.com/conditions/lightsensitive.htm
  • http://www.healthline.com/symptom/photophobia
  • http://www.medicinenet.com/photophobia/symptoms.htm
  • http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003041.htm
  • Afbeelding bron 1: Brainhell, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 11-09-2019
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 8
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.