Hollenhorst-syndroom: Oogproblemen na een operatie

Hollenhorst-syndroom: Oogproblemen na een operatie Een orthopedische of neurochirurgische operatie ondergaan brengt altijd een zeker risico aan systemische complicaties met zich mee voor de patiënt. Minder gekend is dat er tevens ooggerelateerde complicaties mogelijk zijn door de anesthesie wanneer de patiënt op de buik ligt of zit. Op het oog van de patiënt ontstaat onbedoeld druk van de hoofdsteun doordat zijn hoofd onjuist gepositioneerd is tijdens een operatie. De ontstane oogproblemen zijn gekend als het "Hollenhorst-syndroom" of als het "Choroïdoretinaal Infarct Syndroom". Blindheid aan het aangetaste oog is een mogelijk gevolg van deze complicatie. Het syndroom werd voor het eerst beschreven in 1963 door Robert W. Hollenhorst en Kearns.

Epidemiologie Hollenhorst-syndroom

Het Hollenhorst-syndroom presenteert zich voornamelijk bij patiënten tussen 50 en 80 jaar. Mannen zijn dubbel zo vaak getroffen dan vrouwen. Ook zien artsen het syndroom vaker bij patiënten met arteriële hypertensie, diabetes mellitus (suikerziekte), hemodialyse, hart- en vaataandoeningen en een vasculaire beroerte (onvoldoende bloedtoevoer naar de hersenen). Informatie over de prevalentie en andere geografische kenmerken zijn niet beschikbaar in de medische literatuur. De wetenschappelijke publicaties rond dit syndroom zijn eerder beperkt en veelal reeds (sterk) verouderd.

Oorzaken aandoening

Het Hollenhorst-syndroom is een zeldzame complicatie van een orthopedische of neurochirurgische operatie waarbij de patiënt anesthesie heeft gekregen is en is gepositioneerd in een zit- of buikligging. De patiënt krijgt onbedoeld een verhoogde oogkasdruk, een minder goed werkende netvliesslagader en een slechtere collaterale arteriële doorbloeding wat resulteert in ischemie (tekort aan zuurstof en voedingsstoffen in bloedvat) van de oog- en oogkasstructuren. Meerdere factoren verhogen de kans op een oogkasinfarct. Bijzonder kwetsbare patiënten zijn patiënten met een subarachnoïdale bloeding (bloeding tussen hersenvliezen met hoofdpijn, stijve nek en oogproblemen), verhoogde intracraniële druk (medische term voor verhoogde druk in de schedel), abnormale arteriële of veneuze circulatie, of een verminderde orbitale veneuze uitstroom.

Symptomen: Oogproblemen na een operatie

De oogarts diagnosticeert diverse oogproblemen zoals: een kersrode vlek in de macula, ecchymose (verkleuring van huid door gescheurd bloedvat) van het ooglid, lichte proptosis, netvliesoedeem (netvlieszwelling), oftalmoplegie (dit is de medische term voor "oogspierverlamming"). ooglidoedeem, oogzenuwatrofie, pigmentaire retinopathie (netvliesaandoening), sereuze netvliesloslating, verwijde pupillen, verzwakte retinale slagaders en een wazig hoornvlies. Veelal treden de symptomen aan één oog op (unilateraal) maar in 20% presenteert het syndroom zich aan beide ogen (bilateraal).

Diagnose en onderzoeken

De patiënt klaagt veelal dat hij niet meer ziet met één of beide ogen. De oogarts diagnosticeert dit via een uitgebreid oogonderzoek met fundoscopie. Meestal gebeurt de ontdekking van de oogproblemen binnen de paar uur tot zelfs binnen de week na de operatie. Soms gebeurt er wel een misdiagnose en verwart de arts dit met een delirium (acute verwardheid met wijzigingen in hersenfunctie) of verwarring door de narcose, of is de patiënt juist verward door de visusproblemen. Een vroege diagnose is wel van groot belang aangezien de prognose varieert. Bij een embolische oorsprong moet de arts naar de bron zoeken (zoals bijvoorbeeld de halsslagader).

Behandeling

Diverse behandelingsmethoden zijn reeds uitgetest, gaande van onder andere retrobulbaire steroïde injecties, laserfotocoagulatie en antistollingsmiddelen, maar geen enkele behandeling blijkt consequent succesvol te zijn. De oogarts volgt de patiënt best nauwgezet op om de mogelijke verbetering van de oogsymptomen op te volgen.

Preventie aandoening

Wanneer veranderingen gebeuren aan het ontwerp van de hoofdsteun, valt het Hollenhorst-syndroom grotendeels of geheel te voorkomen. Daarnaast is het uiteraard van belang van het hoofd goed te positioneren, zodat het oog geen aanhoudende druk krijgt tegen de hoofdsteun.

Prognose

Meestal verbeteren de oftalmoplegie en de mogelijke gezichtsverlamming, maar het gezichtsverlies is in de meeste gevallen permanent bij het aangetaste oog. Nochtans zijn er ook patiënten gerapporteerd die een spontane remissie vertoonden.
© 2015 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Gillespie-syndroom: Afwijkingen aan ogen en bewegingGillespie-syndroom: Afwijkingen aan ogen en bewegingDe primaire symptomen van het uiterst zeldzame Gillespie-syndroom zijn een gedeeltelijke aniridie (een gedeeltelijke iri…
Knobloch-syndroom: Aandoening ogen en hersenenKnobloch-syndroom: Aandoening ogen en hersenenHet Knobloch-syndroom is een zeldzame genetische ontwikkelingsstoornis gekenmerkt door ernstige problemen met het gezich…
Wagner-syndroom: Problemen glasvocht en netvlies van het oogWagner-syndroom: Problemen glasvocht en netvlies van het oogHet Wagner-syndroom is een zeldzame erfelijke bindweefselaandoening dat het collageen van het glasvocht en netvlies aant…
Chandler-syndroom: Aandoening hoornvlies van het oogChandler-syndroom: Aandoening hoornvlies van het oogHet Chandler-syndroom (CS) is een zeer zeldzame oogaandoening waarbij het endotheel groeit; dit is de epitheelcellenlaag…

Veroorzaakt diclofenac ieder jaar honderden doden?Veroorzaakt diclofenac ieder jaar honderden doden?Diclofenac is een pil die miljoenen mensen dagelijks gebruiken. Het is een ontstekingsremmer en is vrij verkrijgbaar bij…
Eerste hulp bij oorpijn – voorwerp of insect in het oorEerste hulp bij oorpijn – voorwerp of insect in het oorOorpijn kan veel oorzaken hebben, zoals oorletsel als gevolg van een trauma. Een van de meest voorkomende oorkwalen bij…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Skeeze, Pixabay
  • http://archopht.jamanetwork.com/article.aspx?articleid=624363
  • http://journals.lww.com/anesthesia-analgesia/Fulltext/1995/05000/Postoperative_Ischemic_Optic_Neuropathy.29.aspx
  • http://www.aaojournal.org/article/S0161-6420(95)30979-7/abstract?cc=y=
  • http://www.cybersight.org/bins/volume_page.asp?cid=1-2896-5637-5830&print=true
  • http://www.encyclo.nl/begrip/ecchymose
  • http://www.nature.com/eye/journal/v19/n7/full/6701635a.html
  • http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24386788
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 02-02-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 8
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.