Nachtblindheid: oorzaken, symptomen en behandeling

Nachtblindheid is een vervelende aandoening. Deze aandoening kan het dagelijks leven enorm hinderen. Het zicht van een patiënt wordt slechter naarmate er minder licht is. De aandoening ontstaat geleidelijk aan. Mensen met nachtblindheid herkennen de symptomen aan het feit dat ze minder in het donker of bij schemering zien. Er zijn een aantal behandelbare oorzaken en een aantal onbehandelbare oorzaken. Een behandeling is mogelijk, afhankelijk van de oorzaak. Aangeboren afwijkingen of kokerzicht (retinitis pigmentosa) zijn spijtig genoeg niet behandelbaar.

Wat is nachtblindheid?

Bij nachtblindheid wordt het zicht slechter naarmate er minder licht is. De aandoening kan zelfs zo ver evolueren dat er ’s nachts helemaal niets meer wordt gezien. Ook kan er verblinding ontstaan. Verblinding kan veroorzaakt worden door de koplampen van tegemoetkomende auto’s. Je ogen kunnen zich na het felle licht van de koplampen niet snel genoeg aanpassen aan het donker. Dit is de reden waarom je slecht ziet. De aandoening wordt doorgaans vastgesteld aan beide ogen. Je zal zelf moeten vaststellen of autorijden nog mogelijk is bij nachtrijden. In sommige gevallen kan nachtrijden zelfs gevaarlijk zijn.

Symptomen van nyctalopie (nachtblindheid)

In een eerste fase van nachtblindheid wordt deze aandoening gewoon niet opgemerkt. De aandoening komt er heel geleidelijk aan. Uiteindelijk zal je moeten vaststellen dat je een verminderd vermogen hebt om in het donker of in de schemering te zien. Tegenover andere goedziende personen zal je in het donker minder goed zien en wordt kijken ook als vermoeiender ervaren. Andere voorbeelden zijn dat je op straat heel traag zijstraten opmerkt of dat je je als voetganger heel erg moet concentreren op de grond om de weg te weten.

Oorzaken nachtblindheid

In het netvlies van het oog worden twee soorten fotoreceptoren onderscheiden: de staafjes en de kegeltjes. Kegeltjes zorgen voor het zicht overdag en de staafjes zorgen voor het zicht bij schemering of nacht. Het zijn de staafjes die minder goed werken bij nachtblindheid. Wetenschappers van het Academisch Medische Centrum in Amsterdam ontdekten in 2009 dat de helft van de patiënten met nachtblindheid een gemuteerd gen hebben. Dit gen speelt een rol bij de overdrachten van signalen in het netvlies. Nachtblindheid kan vele oorzaken hebben, waarvan er enkele behandelbaar zijn maar er ook enkele onbehandelbaar zijn.

De behandelbare oorzaken en behandelingen

• Vitamine A-tekort: een vitamine A-tekort kan een oorzaak zijn van nachtblindheid. Een grotere inname van producten met vitamine A kan hier een goede behandeling zijn. Producten die rijk zijn aan vitamine A zijn lever, vette vis, eigeel, volle melk en boter. Nochtans levert een gezonde en gevarieerde voeding genoeg vitamine A.
• Staar: ouderdomsstaar is het gevolg van een vertroebeling van de ooglens. Zowel overdag als ’s nachts wordt er waziger gezien. Deze vorm van blindheid kan behandeld worden door een oogspecialist. Men vervangt dan de troebele lens door een ooglens.
• Bijziendheid: indien je bijziend bent en je brilglazen of lenzen niet sterk genoeg zijn, dan zie je in het donker waarschijnlijk minder goed. Sterkere brilglazen of lenzen kunnen dan de oplossing zijn.
• Geneesmiddelen: antidepressiva en geneesmiddelen tegen hoge bloeddruk of hartklachten kunnen nachtblindheid veroorzaken. Indien deze klachten blijven aanhouden, dan lees je best de bijsluiter na of ga je langs bij de oogarts. Ook bepaalde oogdruppels voor glaucoom kunnen een oorzaak zijn.

Niet behandelbare oorzaken

• Retinitis pigmentosa (kokerzicht): deze erfelijke oogaandoening geeft als eerste symptoom vaak nachtblindheid. De volgende stap in deze aandoening is kokerzicht waarbij de randen van het gezichtsveld afnemen, met als eindresultaat een algemeen slechter zicht.
• Aangeboren afwijkingen: deze afwijkingen zijn heel vaak het gevolg van een verminderde gevoeligheid van het oog. Aangeboren afwijkingen zijn echter erg zeldzaam.

Weetje: autorijden bij nachtblindheid

Er zijn enkele criteria om rijgeschikt te zijn. Om rijgeschikt te zijn, moet men na 5 minuten na de aanpassing aan de duisternis een scherpte met beide ogen hebben van 2/10, eventueel met een optische correctie. Met een ernstige vorm van nachtblindheid (hemeralopie), is rijden alvast uitgesloten. Deze ernstige vorm van nachtblindheid komt echter heel zelden voor.