De invloed van hoge bloeddruk op de ogen

Het oog krijgt via kleine, fijne bloedvaten bloed aangeleverd. Een hoge bloeddruk (hypertensie) belast de bloedvaten in de ogen en de oogzenuw waardoor mogelijk schade optreedt. De bloedvaten gaan immers vernauwen of gaan bloeden wanneer ze blootgesteld zijn aan te veel kracht van de bloeddruk. Ook zwelt mogelijk de oogzenuw, waardoor de patiënt niet meer in staat is goed te zien. Onbehandelde hoge bloeddruk veroorzaakt een permanent verlies van het gezichtsvermogen. Het voorkomen van een te hoge bloeddruk is de beste behandelingsmethode.

• Oogproblemen bij een hoge bloeddruk (hypertensie)
• Diagnose en onderzoeken
• Indeling beschadiging netvlies
• Behandeling van verminderd gezichtsvermogen
• Prognose

Oogproblemen bij een hoge bloeddruk (hypertensie)

Gewoonlijk beïnvloedt een hoge bloeddruk niet alleen het gezichtsvermogen maar is het eveneens een bekende risicofactor bij het ontstaan en/of de progressie van andere oogziekten zoals glaucoom, diabetische retinopathie en maculadegeneratie. Verder veroorzaakt een chronische hoge bloeddruk mogelijk volgende ooggerelateerde problemen:

• beroerte en hersenproblemen
• choroidopathie
• optische neuropathie
• retinopathie (schade aan het netvlies)

Beroerte en hersenproblemen

Een hoge bloeddruk leidt mogelijk tot een beroerte wat hersenbeschadiging en gezichtsverlies veroorzaakt. Hoge bloeddruk leidt mogelijk tot een beroerte, die op zijn beurt, de oogzenuw aantast of schade veroorzaakt aan het hersengebied dat verantwoordelijk is voor het verwerken van afbeeldingen. Scotomen (zien van blinde vlekken in het gezichtsveld) komen mogelijk eveneens tot stand door een beroerte in het oog.

Choroidopathie

Vochtophoping onder het netvlies: Hierbij hoopt vloeistof zich op onder het netvlies door een lekkend bloedvat onder de retina. Choroidopathie resulteert mogelijk in een vervormd gezichtsvermogen (metamorfopsie) of in sommige gevallen in littekens die schade toebrengen aan het gezichtsvermogen.

Optische neuropathie

Zenuwbeschadiging: Optische neuropathie is een aandoening waarbij een geblokkeerde bloedstroom de oogzenuw beschadigt. Zenuwcellen in de ogen sterven mogelijk af, wat dan weer leidt tot een bloeding in het oog of het verlies van het gezichtsvermogen.

Retinopathie

Hoge bloeddruk beschadigt mogelijk de vaten die bloed naar het netvlies voeren, waardoor retinopathie (netvliesaandoening) ontstaat. Een patiënt heeft doorgaans geen of weinig symptomen van hypertensieve retinopathie. (oogziekte door te hoge bloeddruk) De oogarts ontdekt dit meestal tijdens een standaard oogonderzoek. Echter heeft de patiënt soms toch last van hoofdpijn en visusproblemen zoals een verminderd zicht, een zwelling aan het oog en dubbelzien. Deze aandoening leidt uiteindelijk tot bloedingen in het oog, wazig zien (wazig gezichtsvermogen) en een volledig verlies van het gezichtsvermogen. Indien de patiënt naast de hoge bloeddruk eveneens lijdt aan diabetes mellitus en hoge bloeddruk, loopt hij een nog groter risico op het krijgen van retinopathie.

Diagnose en onderzoeken

Aanhoudende rode vlekken op het wit van beide ogen zijn mogelijk een symptoom van hypertensie,. De hoge bloeddruk zorgt ervoor dat de bloedvaten dilateren of zelfs barsten, waardoor er rode vlekken over het oogwit lopen (niet over het gekleurde deel).

De oogarts is echter ook in staat hypertensie op te sporen. Met behulp van een oftalmoscoop beoordeelt hij de toestand van de bloedvaten in de ogen. Oftalmoscopie is een pijnloos en snel onderzoek dat slechts tien minuten in beslag neemt. Soms voert hij een fluoresceïneangiografie uit om de retinale bloedstroom te onderzoeken. Hierbij dient de oogarts bij de patiënt mydriatica toe; dit zijn pupil verwijdende oogdruppels. Na een eerste reeks foto’s spuit de arts vervolgens de kleurstof fluoresceïne in in een ader (meestal aan de binnenkant van de elleboog). Even later neemt hij weer foto’s van de bloedvaten in het oog zodat hij de bloedstroom in beeld krijgt.

Indeling beschadiging netvlies

Uit de onderzoeksresultaten weet de oogarts of er sprake is van een vernauwing van de bloedvaten (vasoconstrictie) en weet hij of er vloeistof lekt uit de bloedvaten, wat effect heeft op het gezichtsvermogen. De mate van netvliesbeschadiging (medische term is "retinopathie") valt op een schaal van 1 tot 4 te beoordelen:

• Graad 1: De patiënt vertoont geen symptomen.
• Graad 2-3: Er zijn verschillende veranderingen in de lekkende bloedvaten en er is een zwelling in andere netvliesdelen.
• Graad 4: De oogzenuw en macula zijn gezwollen wat leidt tot een verminderd gezichtsvermogen.

Behandeling van verminderd gezichtsvermogen

De behandeling van hypertensieve retinopathie bestaat uit het aanpakken van de hoge bloeddruk zelf. Een gezonde leefstijl met voldoende beweging, gezonde en evenwichtige voeding met veel groenten en fruit, en een stabiel en gezond gewicht helpen de bloeddruk onder controle te krijgen en houden. Roken is daarnaast te vermijden. Eventueel schrijft de arts bloeddrukverlagende medicijnen zoals ACE-remmers of diuretica (vocht afdrijvende geneesmiddelen) voor. Deze schade is cumulatief, dus hoe langer de patiënt onbehandeld blijft, hoe groter de kans op blijvende schade. De patiënt gaat daarom best regelmatig langs bij zowel de huisarts voor het opmeten van zijn bloeddruk, als bij de oogarts voor het opvolgen van zijn oogproblemen en gezichtsvermogen.

Prognose

Patiënten die gediagnosticeerd zijn met een graad 4 (ernstige retinopathie) hebben vaak hart- en nierproblemen als gevolg van de hoge bloeddruk. Ze lopen eveneens een hoger risico op een beroerte (onvoldoende bloedtoevoer naar de hersenen met mentale en lichamelijke symptomen). In de meeste gevallen geneest het netvlies als de bloeddruk onder controle is. Bij sommige patiënten met retinopathie graad 4 is er echter een blijvende schade aan de oogzenuw en macula.

Lees verder

• Eenvoudige tips voor een goede ooggezondheid
• Gezichtsvermogen: Schade aan ogen door slechte gewoonten
• Hypertensie (verhoogde bloeddruk): Soorten en symptomen
• Hoge bloeddruk (hypertensie): Oorzaken en behandeling
• Chronische hoge bloeddruk (hypertensie): Complicaties