Chorioretinitis: Ontsteking vaatvlies en netvlies in het oog

Chorioretinitis, ook gekend als uveïtis posterior, is vrij vertaald een ontsteking van het vaatvlies (choroid) en netvlies (retina) in het oog. De choroid / uvea is een middenlaag van het oog dat de overgrote meerderheid van de bloedvaten van het oog bevat. Deze ontsteking vernietigt oogweefsels waardoor de patiënt een lichte tot zelfs ernstige visuele handicap heeft. De oogaandoening vereist hierdoor directe behandeling door de oogarts.

• Epidemiologie chorioretinitis
• Oorzaken oogontsteking
• Symptomen: Ontsteking vaatvlies en netvlies in het oog
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling oogaandoening
• Prognose

Epidemiologie chorioretinitis

De netvliesaandoening treft patiënten van alle leeftijden, maar vooral die patiënten tussen de twintig en zestig jaar oud. In de geraadpleegde bronnen zijn geen incidentiecijfers te vinden. De oogziekte treft mensen wereldwijd en kent geen seksuele of raciale voorliefde.

Oorzaken oogontsteking

De oogontsteking is mogelijk het gevolg van een reactie op virale, bacteriële, schimmel- of protozoale infecties, een auto-immuunaandoening, een oogaandoening of een systeemziekte. Soms heeft de ontsteking betrekking op alleen het oog, maar soms zijn eveneens andere organen betrokken. Een waaier van mogelijke aandoeningen veroorzaken chorioretinitis.

• acute multifocale pigmentepitheliopathie (AMPPE)
• aspergillus, Fusarium (schimmelinfectie aan de ogen)
• auto-immuniteit (aids)
• Birdshot chorioretinopathie
• blauwe plekken voor het oog
• brucellose
• candida
• cat scratch ziekte (kattenkrabziekte, Bartonella henselae).
• colitis ulcerosa (chronische darmziekte met diarree, buikpijn en pijnlijke stoelgangsdrang)
• congenitale virale, bacteriële of protozoale infecties bij pasgeborenen
• cryptococcus
• cytomegalovirus (CMV): Meestal asymptomatisch bij de geboorte, komt nadien tot uiting maar verbetert of stabiliseert in de kindertijd.
• Epstein-Barr virus (klierkoorts: virale infectie met keelpijn, gezwollen lymfeklieren, vermoeidheid en lichte koorts die vooral bij adolescenten en jongvolwassenen voorkomt)
• het West-Nijlvirus (infectie, meestal zonder tekenen, soms met neurologische problemen)
• histoplasmose en dimorfe schimmels
• infecties of tumoren in het oog of andere lichaamsdelen
• intraveneus (via een ader toegediend) drugsgebruik
• lymfocytische choriomeningitisvirus (LCMV)
• lymfoom
• melanomen
• multifocale choroiditis syndromen (PIC, MCP)
• multiple evanescent white dot syndrome (MEWDS)
• multiple sclerose (chronische neurologische auto-immuunaandoening)
• polyarteritis nodosa (symptomen aan vele organen en weefsels)
• polymyositis (auto-immuunaandoening waarbij de spieren ontsteken met spierzwakte als gevolg)
• psoriasis (chronische huidziekte met droge huid en schilfers)
• reumatoïde artritis (ontsteking van gewrichten en organen)
• rode hond
• sarcoïdose
• scleritis posterior
• serpingineuze chorioretinopathie
• syfilis
• sympathische oftalmie (sympathische oogontsteking: vorm van uveïtis)
• syndroom van Behçet
• systemische lupus erythematosus
• toxinen die het oog binnendringen
• toxoplasmose (parasitaire infectie met symptomen aan hersenen, longen, hart, ogen en/of lever): Chorioretinitis treedt meestal op aan beide ogen (bilateraal) en is veelal progressief waardoor de patiënt slechtziend is.
• tuberculose
• varicella-zoster-virus (Herpes)
• Wegener granulomatose
• Yersinia enterocolitica (bacteriële infectie met diarree, koorts en problemen met de huid)
• ziekte van Bechterew
• ziekte van Eales
• ziekte van Kawasaki
• ziekte van Lyme (bacteriële infectie door tekenbeet met symptomen aan huid en hart, hersenen, spieren en/of gewrichten)
• ziekte van Vogt-Koyanagi-Harada (symptomen aan ogen, oren, huid en hersenen)
• ziekte van Whipple (zeer zelden)

Symptomen: Ontsteking vaatvlies en netvlies in het oog

Chorioretinitis, ook gekend als uveïtis posterior, tast één of beide ogen aan. De leeftijd waarop chorioretinitis zich presenteert, is bij de geboorte of pas op latere leeftijd, afhankelijk van de onderliggende oorzaak van de oogziekte. De symptomen variëren in ernst per patiënt. Volgende symptomen wijzen niet automatisch in de richting van chorioretinitis, maar de patiënt doet er goed aan toch onmiddellijk contact op te nemen met de oogarts bij deze problemen.

De patiënt heeft vrij plots pijn aan het oog (oogpijn) of het oog ziet rood (rode ogen). Hij ziet wazig (wazig gezichtsvermogen) en heeft last van vlekken of floaters (drijvers). Daarnaast is hij overgevoelig voor licht (fotofobie) en is zijn gezichtsscherpte veelal gedaald. Mogelijk heeft hij een slecht nachtzicht (nachtblindheid), ziet hij objecten vervormd en zijn de kleuren eveneens vervaagd. Soms heeft de pupil een andere vorm. Tot slot heeft hij last van overmatig tranende ogen. Bij een congenitale infectie is chorioretinitis vaak moeilijk te diagnosticeren dit is makkelijker wanneer andere organen betrokken zijn.

Diagnose en onderzoeken

Oogheelkundig onderzoek

De oogarts voert een grondig oogonderzoek uit via oftalmoscopie. Hij verwijdt tevens de pupillen van de patiënt met mydriatica zodat hij in staat is de binnenkantstructuren van de oog te inspecteren. Mydriatica is de medische term voor pupil verwijdende oogdruppels. De oogarts meet bovendien de oogdruk via tonometrie (oogdrukmeting).

Diagnostisch onderzoek

Bijkomende onderzoeken omvatten een OCT-scan (een netvliesscan) en fluorescentieangiografie van de fundus. Bij sommige patiënten is een bloedonderzoek noodzakelijk. Andere (beeldvormde) onderzoeken zoals radiografie (radiografisch onderzoek), echografie, een CT-scan of MRI-scan zijn vereist wanneer de ontsteking mogelijk eveneens in andere organen te vinden is.

Behandeling oogaandoening

Orale medicatie, een injectie met steroïden rond het oog en/of steroïde anti-inflammatoire oogdruppels zijn mogelijke behandelingsmethoden. De patiënt volgt best correcte oogdruppelrichtlijnen. Soms is een specifieke therapie nodig bij onderliggende aandoeningen zoals AIDS. Verder is een jaarlijks oogonderzoek aangewezen.

Prognose

De prognose is sterk afhankelijk van de locatie, de grootte en de oorzaak van de ontsteking, alsook of de ontsteking aangeboren is of niet. De symptomen van de ontsteking zijn soms verdwenen na enkele maanden, maar bij andere patiënten blijft de ontsteking chronisch. Blijvende schade aan de choroidea tast de bloedtoevoer naar het onderliggende netvlies aan, hetgeen leidt tot een verlies van het gezichtsvermogen van het overeenkomstige gezichtsveldgebied. Mogelijke complicaties van chorioretinitis zijn maculaoedeem, netvliesschade, cataract, ontsteking van de oogzenuw en netvliesloslating.

Lees verder

• Netvlies: Aandoeningen en problemen met retina in het oog