Ademgeluiden: Geluiden van luchtwegen en longen

Ademgeluiden: Geluiden van luchtwegen en longen Ademgeluiden zijn de geluiden die de longen maken tijdens de ademhaling. Ademgeluiden zijn een belangrijk onderdeel voor het diagnosticeren verschillende aandoeningen. Een arts voert bij een standaard lichamelijk onderzoek altijd een auscultatie uit. Hij beluistert met andere woorden via een stethoscoop de longgeluiden bij een patiënt. Hij hoort dan of de ademhalingsgeluiden normaal, verminderd of afwezig zijn, en ook abnormale geluiden detecteert hij via auscultatie. Afwijkingen hiervan zijn toe te schrijven aan heel wat (long)aandoeningen. De behandeling is dan ook sterk afhankelijk van de onderliggende aandoening. Patiënten met abnormale ademgeluiden moeten met een arts spreken zodra ze abnormale ademhalingsgeluiden opmerken. Een snelle diagnose en behandeling van de onderliggende oorzaak geeft namelijk de beste kans om verdere complicaties te vermijden.

Synoniemen ademgeluiden

Ademgeluiden zijn eveneens gekend onder deze synoniemen:
  • Ademgeruis
  • Ademhalingsgeluiden
  • Longgeluiden
  • Respiratoire geluiden

Normale ademhaling

Een normale ademhalingsgeluid lijkt bij auscultatie op het geluid van lucht. Een arts plaatst een stethoscoop op de borstkas, de rug, het sleutelbeen of de ribbenkast en hoort hierdoor de normale ademhalingsgeluiden. De stethoscoop plaatst hij hierbij tegen de huid van de patiënt, liefst in een houding waarbij de patiënt rechtop zit indien mogelijk.

De ademhaling bestaat uit twee fasen: de inademing (inspirium, inspiratie) en de uitademing (expirium, expiratie). Normale ademgeluiden zijn onder te verdelen in bronchiale, vesiculaire en tracheale ademhalingsgeluiden.

Vesiculair ademen (vesiculair ademgeruis)
Door de stethoscoop over het longweefsel te plaatsen, hoort de arts het vesiculair ademen. Dit is een zacht geluid bij het in- en uitstromen van lucht ter hoogte van de alveolen (longblaasjes). Vooral het inademen is duidelijk hoorbaar. Dit is eigenlijk het normale geruis bij in- en uitademing.

Bronchiaal ademen (bronchiaal ademgeruis)
Ter hoogte van de keel, luchtpijp en grote bronchi hoort de arts een ruwer geluid; dit is gekend als “bronchiaal ademen”. Bronchiale geluiden zijn aanwezig in de grote luchtwegen in de buurt van de tweede en derde intercostale ruimten (tussen de ribben). Deze geluiden klinken holler, harder en hoger in toonhoogte dan vesiculaire geluiden.

Tracheaal ademen (tracheaal ademgeruis)
Tracheale ademgeluiden zijn aan de scheiding van de luchtpijp te horen. Deze geluiden zijn hard en klinken alsof iemand lucht door een pijp blaast.

Afwezige of verminderde ademgeluiden

Diverse mogelijke oorzaken zorgen voor afwezige of verminderde ademgeluiden:
  • Lucht of vocht in of rond de longen, zoals bij een pneumonie (longontsteking), hartfalen en pleura-effusie (vochtophoping tussen borstvlies en longvlies)
  • Toename van de dikte van de borstwand
  • Verminderde luchtstroom bij een deel van de longen

Abnormale ademgeluiden

Soms echter zijn deze ademhalingsgeluiden afwezig of abnormaal. Normale longgeluiden zijn abnormaal als het geluid optreedt in een gebied waarin het geluid niet aanwezig moet zijn. Enkele verschillende abnormale ademgeluiden omvatten een piepende uitademing (wheezing), reutels, rhonchi en stridor.

Piepen

Vernauwde luchtwegen produceren hoge geluiden. Een piepende ademhaling en andere abnormale geluiden zijn soms te horen zonder een stethoscoop. Deze piepende geluiden treden op wanneer de luchtwegen ontstoken en vernauwd zijn.

Reutels

Hierbij hoort de arts kleine klikkende, borrelende, krakende of ratelende geluiden in de longen. De arts hoort deze reutels wanneer een patiënt inademt (inhaleert). Reutels variëren van vochtig tot droog en van fijn tot medium (middelmatig) en grof. Deze ratelgeluiden zijn te horen wanneer ruimtes die normaalgezien niet geopend zijn voor de luchtstroom, toch geopend zijn. De krakende geluiden zijn te horen bij volgende aandoeningen:

Rhonchi

Rhonchi ontstaan ​​door aandoeningen die de luchtstroom door de grote luchtwegen blokkeren, inclusief de bronchiën. Voorts is mogelijk een ontsteking en vocht in deze luchtwegen aanwezig. Dit geluid is vergelijkbaar met snurken. Aandoeningen zoals acute bronchitis en COPD veroorzaken mogelijk rhonchi. Ze verdwijnen veelal bij het hoesten.

Stridor

Stridor komt voor bij patiënten met een blokkering van de bovenste luchtwegen. Een verstopping treedt op als een patiënt een persoon een vreemd voorwerp, chemische stof of een andere schadelijke stof inademt. Een traumatische nek- of borstblessure waarbij de bovenste luchtwegen aangetast zijn, heeft soms ook een obstructie (verstopping) tot gevolg. Stridor is bovendien mogelijk een symptoom zijn van ontstekingsaandoeningen, zoals tonsillitis (ontsteking van de keelamandelen), epiglottitis (levensbedreigende ontsteking van het strotklepje) of kroep (virale infectie met blaffende hoest bij kinderen). Stridor is te omschrijven als een piepachtig geluid bij de inademing.

Wheezing

Wheezing is een fluitend, piepend geluid dat vooral ontstaat bij de uitademing. Dit is een veel voorkomend symptoom van aandoeningen die de kleine luchtwegen in de longen verkleinen, zoals astma, bronchiolitis (infectie van de kleinste luchtwegen van de long), COPD, stoflongziekten en tal van andere aandoeningen.

Oorzaken: Aandoeningen aan de luchtwegen en longen

Oorzaken van abnormale ademgeluiden omvatten:

Diagnose en onderzoeken van ademhalingsgeluiden

Lichamelijk onderzoek
Een arts gebruikt een stethoscoop om naar de longen en luchtwegen van de patiënt te luisteren terwijl hij inademt. Dit helpt om het type abnormaal ademgeluid te identificeren en de mogelijke oorzaken te beperken. Sommige artsen gebruiken ook andere luisterhulpmiddelen, zoals een geautomatiseerde longgeluidsanalyse. De arts bevraagt de patiënt tevens over eventuele medicijnen die hij onlangs heeft ingenomen of gebruikt. Verder wil de arts weten wanneer de symptomen zijn begonnen en of bepaalde factoren de klachten verlichten of juist verergeren.

Diagnostisch onderzoek
Waarschijnlijk bestelt een arts bijkomende onderzoeken, waaronder beeldvormende onderzoeken zoals een röntgenfoto of een CT-scan om naar de borstkasstructuren te kijken. Verder voert de arts een bloedonderzoek uit om tekenen van onderliggende aandoeningen op te sporen. Als een infectie aanwezig is, is een sputumonderzoek nodig om de oorzaak van abnormale longgeluiden vast te stellen. Voor deze test moet een patiënt wat sputum (slijm) ophoesten, dat een arts vervolgens naar een laboratorium stuurt om te laten controleren op besmettelijke ziektekiemen. Een longfunctietest is een ander nuttig diagnostisch instrument. Dankzij dit onderzoek onthult namelijk geblokkeerde of beschadigde luchtwegen. De test meet hoeveel lucht de patiënt inademt en uitademt en ook of zijn ademhalingsfunctie al dan niet normaal is.

Behandeling van afwijkende longgeluiden

Diverse behandelingen zijn beschikbaar wanneer een patiënt zich presenteert met abnormale ademhalingsgeluiden. Deze zijn uiteraard individueel bepaald naargelang de onderliggende aandoening en de ernst van de symptomen.

Bacteriële infecties zijn veelal te behandelen met antibiotica. medicijnen zijn eveneens beschikbaar voor het openen van de luchtwegen. Een ziekenhuisopname is soms vereist bij ernstige aandoeningen zoals vocht in de longen, een obstructie in de luchtwegen, ademhalingsmoeilijkheden of ernstige infecties.

Bij astma of bronchitis is een inhalator handig om de luchtwegen te openen. Patiënten met astma gebruiken dit toestelletje dagelijks om astma-aanvallen en een ontsteking van de luchtwegen te voorkomen.

Alarmsymptomen

Alle patiënten die doorlopend abnormale longgeluiden ervaren, moeten een arts raadplegen voor een juiste diagnose. Abnormale ademgeluiden duiden vaak op veelvoorkomende en behandelbare aandoeningen. Deze wijzen mogelijk ook soms op een ernstiger onderliggende ziekte. Soms zijn abnormale ademgeluiden een medisch noodgeval. Onmiddellijke medische hulp is nodig bij plotselinge of ernstige abnormale ademhalingsgeluiden. Patiënten met ademhalingsproblemen of een gestopte ademhaling hebben spoedhulp nodig. Ook bij volgende tekenen is een bezoek aan de spoedeisende hulp essentieel:
  • de huid wordt blauw, vooral in de lippen of in het gezicht (cyanose)
  • een acute allergische reactie
  • een neusvleugelademhaling
  • naar voren buigen en de buikspieren of nekspieren gebruiken om te helpen bij de ademhaling of geforceerd ademhalen
  • verslikking

Lees verder

© 2016 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Ademgeluiden: oorzaken krakend, borrelend & reutelend geluidAdemgeluiden: oorzaken krakend, borrelend & reutelend geluidAdemgeluiden kunnen normaal of abnormaal zijn. Abnormale of afwijkende ademgeluiden kunnen bestaan uit krakende, knisper…
Reutelende ademhaling: oorzaak reutelende geluiden & hoestenReutelende ademhaling: oorzaak reutelende geluiden & hoestenReutelende ademhaling of een reutelend geluid in de longen zijn abnormale geluiden die door een stethoscoop tijdens een…
Krakende ademhaling: oorzaken van een reutelende ademhalingKrakende ademhaling: oorzaken van een reutelende ademhalingReutelende ademhaling, krakende ademhaling of krakende geluiden tijdens de ademhaling kan soms zonder een stethoscoop wo…
Wheezing: oorzaken piepende ademhaling bij uitademenWheezing: oorzaken piepende ademhaling bij uitademenWheezing is een hoog, grof fluitend geluid dat kan optreden wanneer iemand uitademt. De oorzaken van piepende ademhaling…

Eerste hulp (EHBO) bij een epileptische aanvalEerste hulp (EHBO) bij een epileptische aanvalEen epileptische aanval kan tal van oorzaken hebben. Variërend van stofwisselingsstoornissen tot infecties van het centr…
Aambeien, een probleem waar je liever geen last van hebtAambeien, een probleem waar je liever geen last van hebtOngeveer de helft van de mensen krijgt er vroeg of laat een keer mee te maken: aambeien. Ondanks dat het dus veelvuldig…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Jill111, Pixabay
  • Abnormal breath sounds: Causes and treatment, https://www.medicalnewstoday.com/articles/322251.php, geraadpleegd op 1 september 2018
  • http://emedicine.medscape.com/article/1894146-overview#showall
  • http://respwiki.com/Breath_sounds
  • http://www.easyauscultation.com/lung-sounds
  • http://www.healthline.com/health/breath-sounds#Diagnose5
  • http://www.rnceus.com/resp/respabn.html
  • https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/007535.htm
  • Terminologie bij het algemeen medisch onderzoek, Julien Fonck, tiende druk, 2008, uitgeverij: Acco, paginanummer onbekend (digitale uitgave)
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 23-03-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 9
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.