Gescheurd trommelvlies in oor: Gehoorverlies bij patiënt

Bij een gescheurd trommelvlies (membrana tympani) ontstaat een opening of gat in het trommelvlies van de patiënt. Het trommelvlies is een dun, ovaal vlies, met een hoogte van 10 mm en een breedte van 8 mm. Het trommelvlies scheidt het uitwendige oor en middenoor van elkaar. Schade aan het trommelvlies beschadigt mogelijk het gehoor. Meestal herstelt de patiënt echter snel van een gescheurd trommelvlies, al bestaan ook enkele medische behandelingen voor het verhelpen van dit probleem.

• Functie trommelvlies in het oor
• Synoniemen van een gescheurd trommelvlies
• Epidemiologie van een scheur in het trommelvlies
• Oorzaken gehoorverlies
• Symptomen aandoening
• Diagnose en onderzoeken
• Behandelingen
• Prognose
• Complicaties

Functie trommelvlies in het oor

Het trommelvlies heeft twee belangrijke functies in het oor. Het detecteert vibrerende geluidsgolven en zet de vibratie om in zenuwimpulsen die het geluid over brengen aan de hersenen. Tevens beschermt het trommelvlies het middenoor tegen bacteriën, water en vreemde stoffen en voorwerpen.

Synoniemen van een gescheurd trommelvlies

Een gescheurd trommelvlies (TMP) is eveneens gekend onder deze synoniemen:

• gaatje in het trommelvlies
• geperforeerd trommelvlies
• trommelvlies - gescheurd of geperforeerd
• trommelvliesperforatie

Epidemiologie van een scheur in het trommelvlies

De incidentie van een gescheurd trommelvlies in de algemene bevolking is volgens Emedicine onbekend. Ook informatie met betrekking tot de chirurgische behandelingen van een gescheurd trommelvlies zijn niet gekend. Een gescheurd trommelvlies presenteert zich wel vaker bij kinderen. Meer informatie is niet gevonden in de geraadpleegde bronnen.

Oorzaken gehoorverlies

Een oorontsteking veroorzaakt mogelijk een gescheurd trommelvlies. Door de infectie ontstaat pus of vocht dat zich ophoopt achter het trommelvlies. Als de druk toeneemt, breekt mogelijk het trommelvlies open (scheuring). Schade aan het trommelvlies treedt mogelijk eveneens op door een snelle verandering in de oordruk, bekend als een 'barotrauma'. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij het vliegen, duiken, of rijden in de bergen. Ook een verwonding aan het oor, zoals een krachtige klap of explosie, leidt mogelijk tot een gescheurd trommelvlies. Voorts is het inbrengen van wattenstaafjes, een haarspeld of andere kleine of vreemde voorwerpen in de oren geen goed idee om de oren te reinigen daar dit mogelijk eveneens resulteert in een gescheurd trommelvlies. Daarnaast zorgt teveel lawaai dicht bij het oor, zoals een geweerschot, een explosie of te luide muziek, ook voor een gescheurd trommelvlies. Dit is in medische termen gekend als een "akoestisch trauma". Tot slot resulteert een operatie waarbij de patiënt oorbuisjes krijgt, soms in een gescheurd trommelvlies.

Symptomen aandoening

De oorpijn vermindert mogelijk meteen nadat het trommelvlies is gescheurd. Maar mogelijk heeft de patiënt eveneens last van volgende symptomen:

• tinnitus aurium (oorsuizen) of zoemen
• pus dat uit het oor komt (oorafscheiding) of bloed dat uit het oor komt (oorbloeding)
• scherpe oorpijn of ongemak aan het oor
• gehoorverlies in het betrokken oor (plotselinge doofheid: gehoorverlies is normaliter niet volledig)
• zwakte van het gezicht
• duizeligheid
• een drukkend gevoel in het hoofd
• braken (in meer ernstige gevallen)

Sommige patiënten zijn volledig asymptomatisch.

Diagnose en onderzoeken

Uiterlijk gehooronderzoek

De diagnose van een gescheurd trommelvlies gebeurt aan de hand van een grondig gehooronderzoek. De zichtbare symptomen omvatten pus en bloed dat uit het oor stroomt. Diagnostische onderzoeken zijn echter noodzakelijk voor de diagnose.

Diagnostisch onderzoek

Verschillende onderzoeken helpen bij de diagnose van een gescheurd trommelvlies. Zo voert een arts een otoscopie uit. Bij dit inwendig kijkonderzoek van het oor gebruikt de arts een verlichte otoscoop. Hij ziet hiermee de opening en de botten van het middenoor. Het is voor de arts soms wel moeilijk om dit te identificeren wanneer pus zich in het oor bevindt. Een audiometrie (gehooronderzoek) is nodig om te kijken hoeveel gehoorverlies de patiënt heeft.

Differentiële diagnoses

De arts verwart een gescheurd trommelvlies vaak met volgende aandoeningen of syndromen:

• Acute otitis media (middenoorontsteking)
• Auriculair hematoom (bloed buiten bloedvaten)
• Bulleuze myringitis (infectie aan trommelvlies met blaasjes)
• Cholesteatoom
• Chronische otitis media
• Contactdermatitis (huiduitslag met roodheid en jeuk)
• De ziekte van Ménière (duizelingen, oorsuizen en gehoorverlies)
• Herpes zoster oticus (Ramsay Hunt syndroom)
• Labyrintitis (ontsteking van het labyrint, een deel van het binnenoor)
• Maligne otitis externa
• Mastoïditis (ontsteking van het tepelvormig aanhangsel van het rotsbeen ter hoogte van het gezicht)
• Otitis externa (zwemmersoor: ooraandoening met afscheiding uit oor en oorpijn)
• Otomycose (schimmelinfectie aan het oor of de oren)
• Plotseling perceptief gehoorverlies
• Vreemd voorwerp in het oor

Behandelingen

Zelfzorg

Warmtekompressen verlichten het ongemak en de pijn bij een gescheurd trommelvlies. De patiënt mag verder pijnstillers (ibuprofen of paracetamol) gebruiken. Voorts moet het oor proper en droog blijven tijdens het herstelproces. Zwemmen of het hoofd onder water houden is geen goed idee. Ook tijdens het douchen zorgt de patiënt er best voor dat het oor beschermd is. Tijdens het herstelproces beschermt de patiënt bovendien het oor tegen koude lucht. Het snuiten van de neus valt te vermijden net na een gescheurd trommelvlies. Dit creëert immers een druk in de oren wat pijnlijk is en tevens het herstelproces vertraagt.

Professionele medische zorg

Voorts voorkomen of behandelen orale antibiotica of antibiotische oordruppels een infectie. De arts plaatst mogelijk een klein papiertje (patch) op de scheur in het membraan, wat de groei van het membraan stimuleert. Sporadisch is chirurgie nodig om het trommelvlies te herstellen wanneer dit niet spontaan geneest. Deze operatie heet in medische termen “tympanoplastie” of "tympanoplastiek", letterlijk vertaald: operatief herstel van (de inhoud van) de trommelholte.

Prognose

De opening in het trommelvlies geneest meestal spontaan binnen enkele weken tot twee à drie maanden. Het gehoorverlies is meestal tijdelijk en slechts van korte duur. In zeldzame gevallen doen zich andere problemen voor zoals een langdurig gehoorverlies, langdurige duizeligheid en een verspreiding van de infectie tot op het bot achter het oor (mastoïditis).

Complicaties

Middenoorontstekingen, middenoorcystes (cholesteatoom) en gehoorverlies zijn mogelijke complicaties van een gescheurd trommelvlies. In zeldzame gevallen ervaart de patiënt een volledig gehoorverlies als gevolg van een gescheurd trommelvlies.

Lees verder

• Perceptief en geleidend gehoorverlies: Oorzaken en symptomen
• Gezonde oren: Tips voor bescherming van gehoorvermogen
• Plotsdoofheid: Plotseling gehoorverlies (sudden deafness)
• Gehoorverlies bij kinderen: Symptomen bij slechthorend kind
• Akoestisch trauma: Gehoorschade door te hard lawaai bij oor