Rhabdomyolyse: Afbraak spieren, gewrichten en urinewegen

Rhabdomyolyse: Afbraak spieren, gewrichten en urinewegen Rhabdomyolyse is de afbraak van spierweefsel, waardoor de inhoud van spiervezels in het bloed terechtkomt. Deze stoffen zijn schadelijk voor de nieren en veroorzaken vaak (ernstige) nierschade. Diverse oorzaken waaronder een trauma of een genetische spieraandoening leiden tot deze toestand van spierweefselafbraak. Veelal heeft de patiënt problemen met de spieren, gewrichten en urinewegen (nieren). Diverse behandelingsmethoden zijn beschikbaar. De prognose van rhabdomyolyse is zeer divers en gaat van het hervatten van de normale activiteiten tot de dood (zelden).

Synoniemen van rhabdomyolyse

Rhabdomyolyse is eveneens gekend onder de term "rhabdomyolysis"

Epidemiologie afbraak spierweefsel

Grote aantallen patiënten ontwikkelen rhabdomyolyse en nierinsufficiëntie tijdens rampen, zoals aardbevingen. Hierbij heeft een patiënt veelal ernstige letsels terwijl hij verpletterd is en een hulpverlener hem slechts traag weer bevrijdt. Rhabdomyolyse komt vaker voor bij volwassenen, maar treedt eveneens op bij zuigelingen, peuters en adolescenten die enzymtekorten van koolhydraat of lipide metabolisme of die een erfelijke spieraandoening hebben, zoals Duchenne spierdystrofie en maligne hyperthermie (reactie op anesthesie tijdens operatie). De incidentie van rhabdomyolyse bij kinderen bedraagt naar schatting 0,26%. De incidentie is hoger bij mannen dan bij vrouwen, vooral in de subgroepen van patiënten met een trauma en erfelijke enzymtekorten. Informatie over de geografische voorliefde van rhabdomyolyse is niet gevonden in de geraadpleegde bronnen.

Oorzaken aandoening: Myoglobine en hemoglobine in het bloed

Functie myoglobine en hemoglobine in het bloed

Myoglobine is gerelateerd aan hemoglobine. Beiden zijn eiwitten in het lichaam. Hemoglobine vervoert zuurstof in het bloed. Myoglobine bewaart zuurstof in de spieren. Wanneer spieren beschadigd zijn, komt het eiwit myoglobine vrij in de bloedbaan. De nieren filteren dit vervolgens weg uit het lichaam. Aangezien myoglobine toxisch is voor de kleine niertubuli (nierbuisjes), beschadigen hoge proteïnewaarden de nieren en leiden ze tot acuut nierfalen (verminderde of afwezige nierfunctie). Veel mogelijke factoren leiden tot rhabdomyolyse. Alles wat schadelijk is voor de spieren, veroorzaakt deze aandoening.

Oorzaken rhabdomyolise

Enkele aandoeningen of problemen leiden tot deze aandoening. Deze omvatten onder andere een extreme lichaamstemperatuur, een laag fosfaatgehalte, een trauma, een zware inspanning (zoals een marathon hardlopen of gymnastiek), epileptische aanvallen of spiertrekkingen, ernstige dehydratatie (dehydratie, uitdroging), genetische spieraandoeningen, het gebruik van bepaalde drugs en medicijnen, infecties, ischemie (gebrek aan zuurstof en voedingsstoffen in het bloed) of het afsterven van spierweefsel en lange chirurgische ingrepen. Een voorgeschiedenis van rhabdomyolyse verhoogt eveneens het risico om opnieuw rhabdomyolyse te ontwikkelen.

Symptomen: Spieren, gewrichten en urinewegen (nieren)

De ernst en uitgebreidheid van de symptomen variëren per patiënt.

Spieren en gewrichten

De patiënt heeft gewrichtspijn, spierpijn, spierstijfheid (de medische term hiervoor is "spasticiteit"), spiergevoeligheid en hij vertoont ook zwakte van de aangetaste spieren.

Urinewegen

De patiënt heeft door de nierschade oligurie (verminderde urineproductie). De urine zelf is donkergekleurd.

Bijkomende symptomen

Bijkomende symptomen omvatten algemene zwakte, braken, bewustzijnsverlies, buikpijn, epileptische aanvallen, gewichtstoename (onbedoeld), koorts, misselijkheid, een snelle hartslag (tachycardie), uitdroging, verwardheid en vermoeidheid

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk onderzoek

De diagnose van de aandoening gebeurt aan de hand van een grondig lichamelijk onderzoek. De zichtbare symptomen omvatten zachte of beschadigde skeletspieren.

Diagnostisch onderzoek

Verschillende onderzoeken helpen bij de diagnose van rhabdomyolyse. De arts voert een volledig bloedonderzoek en een uitgebreid urineonderzoek uit. De patiënt heeft bij deze ziekte hyperfosfatemie (overmatig veel fosfaat in het bloed) of juist hypofosfatemie (verlaagd fosfaatgehalte in het bloed).

Differentiële diagnoses

De arts verwart rhabdomyolyse vaak met volgende aandoeningen of syndromen:
  • bacteriële en virale infecties
  • blootstelling aan koude
  • carnitine palmityl transferase deficiëntie
  • fosfofructokinase deficiëntie
  • fosfoglyceraatmutase deficiëntie
  • het Guillain-Barré syndroom
  • hyperosmotische aandoeningen
  • inflammatoire myositis (spierontsteking)
  • letsels door kindermishandeling of misbruik bij kinderen
  • maligne hyperthermie
  • spier fosforylase deficiëntie
  • spierpijn uit andere etiologieën
  • traumatische letsels

Behandeling

Dit syndroom valt niet te genezen maar een multidisciplinaire behandeling die ondersteunend en symptomatisch gericht is, is wel voorhanden. De patiënt krijgt via een ziekenhuisopname intraveneus vocht met bicarbonaat toegediend om schade aan de nieren te voorkomen. Nierdialyse is nodig bij sommige patiënten. De patiënt neemt ook nog diuretica. Dit zijn vocht afdrijvende medicijnen. Deze werken ter hoogte van de nefronen door het remmen van de reabsorptie van natrium en water. Ze verminderen de urineconcentratie waardoor de patiënt meer urine uitscheidt uit het lichaam. Hyperkaliëmie (verhoogd kaliumgehalte in het bloed), een te laag calciumgehalte in het bloed (hypocalciëmie) en nierfalen vereisen tot slot een onmiddellijke medische behandeling.

Prognose van rhabdomyolyse: Vaak nierfalen

Het resultaat is afhankelijk van de ernst en uitgebreidheid van de nierschade. Acuut nierfalen komt voor bij de helft van de patiënten. Een snelle diagnose en daaropvolgende behandeling zijn daarom vereist om het risico op blijvende nierbeschadiging te verminderen. Patiënten met milde symptomen hervatten meestal hun normale activiteiten binnen een paar weken tot een maand. Spierpijn en vermoeidheid blijven echter vaak lang aanwezig bij patiënten. In zeldzame gevallen leidt rhabdomyolyse tot de dood. De totale mortaliteit bij patiënten met rhabdomyolyse bedraagt ongeveer 5%.

Complicaties aandoening

Mogelijke complicaties omvatten acute tubulaire necrose, acuut nierfalen, schadelijke chemische onevenwichtigheden in het bloed, leverproblemen, een zeer hoog kaliumgehalte in het bloed (hyperkaliëmie) (met hierdoor een onregelmatige hartslag of een hartstilstand) en een hypovolemische shock (veel te lage bloeddruk). Het compartimentsyndroom is ook mogelijk. Hierbij zwelt de binnenkant van de spieren waardoor de bloedstroom in of uit een spier geblokkeerd is en de hoeveelheid spierschade nog vergroot. Deze nierschade is mogelijk permanent.
© 2016 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Systemisch capillairleksyndroom: Ernstige aandoeningSystemisch capillairleksyndroom: Ernstige aandoeningHet systemisch capillairleksyndroom is een aandoening waarbij vloeistof en eiwitten lekken uit kleine bloedvaten (haarva…
Hypofosfatemie: Verlaagd fosfaatgehalte (fosfor) in bloedHypofosfatemie: Verlaagd fosfaatgehalte (fosfor) in bloedFosfaat (fosfor) is een belangrijk mineraal voor het lichaam, dat mensen opnemen via de voeding. Samen met calcium is fo…
Maligne hyperthermie: Reactie op anesthesie tijdens operatieMaligne hyperthermie: Reactie op anesthesie tijdens operatieMaligne hyperthermie is een ernstige reactie op bepaalde anesthesiegassen en spierverslappers die de arts gebruikt tijde…
Wat betekent uremie?De definitie van uremie, ook wel het uremisch syndroom, is een toename van de hoeveelheid ureum in het bloed. Ureum is n…

Rodehond (rubella): Huiduitslag gezicht, romp, armen, benenRodehond (rubella): Huiduitslag gezicht, romp, armen, benenRodehond is een infectie waarbij de patiënt een rozerode uitslag heeft op de huid die gaat van het gezicht naar de romp…
Russell-Silver-syndroom: OntwikkelingsstoornisRussell-Silver-syndroom: OntwikkelingsstoornisHet Russell-Silver syndroom is een aangeboren aandoening waardoor de patiënt slecht groeit voor en na de geboorte. Naast…
Bronnen en referenties
  • http://emedicine.medscape.com/article/1007814-differential
  • http://emedicine.medscape.com/article/1007814-overview#showall
  • http://www.healthline.com/health/rhabdomyolysis#behandelingen5
  • http://www.physio-pedia.com/Rhabdomyolysis#Prevalence_In_Children.5B7.5D
  • http://www.webmd.com/a-to-z-guides/rhabdomyolysis-symptoms-causes-treatments?page=2
  • http://www.webmd.com/a-to-z-guides/rhabdomyolysis-symptoms-causes-treatments
  • https://en.wikipedia.org/wiki/Rhabdomyolysis
  • https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000473.htm
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 04-05-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 8
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.