Kippenborst (pectus carinatum): Borstkasafwijking

Kippenborst (pectus carinatum): Borstkasafwijking Pectus carinatum is een groeistoornis van de borstkas waarbij het borstbeen naar voren uitsteekt en de zijvlakten van borst en ribben ingezonken zijn. Het uiterlijk van de patiënt ziet er daardoor “vogelachtig” uit. Dit treedt al bij de geboorte op, maar is soms ook onderdeel van een syndroom of aandoening. Long- en hartproblemen zijn mogelijke symptomen bij de patiënt. Bij de diagnose spoort de arts een eventueel onderliggende aandoening op. Een speciale brace of operatie corrigeren de borstkasafwijking. Omdat de aandoening niet levensbedreigend is, is de prognose goed.

Synoniemen pectus carinatum

Pectus carinatum is ook gekend onder deze synoniemen
  • duivenborst
  • pectus gallinaceum
  • vogelborst

De afkorting voor een kippenborst is "PC".

Epidemiologie kippenborst

De prevalentie bedraagt wereldwijd 1-8 op 1.000 kinderen. Dit getal omvat kinderen die ter wereld komen met pectus carinatum of kinderen die de borstkasafwijking ontwikkelen tijdens de groei. De prevalentie is het hoogst in Brazilië en Argentinië. Verder zijn blanken vaker getroffen dan zwarten. Bij Aziaten komt pectus carinatum uiterst zelden voor. Mannen zijn tot slot drie tot vier keer zo vaak dan vrouwen aangetast.

Oorzaken borstkasafwijking: Spontaan of onderdeel van aandoening of syndroom

De botten en het kraakbeen ontwikkelen zich abnormaal, maar het is onbekend wat de precieze oorzaak is van pectus carinatum. Pectus carinatum treedt soms afzonderlijk op waarbij geen andere medischgerelateerde problemen betrokken zijn. Anderzijds gaan sommige genetische aandoeningen of syndromen gepaard met pectus carinatum. Enkele voorbeelden hiervan zijn:

Symptomen aandoening: Longen en hart

Algemene informatie

De symptomen zijn soms bij de geboorte zichtbaar, maar soms ontwikkelen ze ook pas op latere leeftijd wanneer de patiënt groeit. Daarom zijn de symptomen zichtbaar voor het derde levensjaar, al zijn ze tijdens de groeispurt van de puberteit soms plots opvallend duidelijk te zien. De kippenborst is vaak asymmetrisch, waarbij één zijde van de borstkas meer is getroffen dan de andere kant. Bovendien hebben sommige kinderen pectus carinatum aan één zijde van de borstkas en aan de andere kant hebben ze dan een indrukking (in medische termen gekend als pectus). De presentatie van de symptomen van de kippenborst varieert van mild tot ernstig.

Zichtbare symptomen

Het borstbeen steekt bij de aandoening naar voor uit. Daarenboven zijn de zijden van de borstkas lichtjes ingedrukt. De vergelijking met het uiterlijk van een vogel is hierdoor snel gemaakt. Ondanks het bizarre uiterlijk, hebben patiënten meestal wel een normaal ontwikkeld hart en zijn de longen ook normaal. Niettemin ontstaan soms toch stoornissen aan het hart (hartproblemen) en de longen (longproblemen). Bij patiënten (kinderen) met pectus carinatum komt uit de longen bijvoorbeeld onvoldoende lucht vrij. Daarom hebben deze patiënten een minder goed uithoudingsvermogen in combinatie met kortademigheid, vermoeidheid en soms ook pijn. Frequente luchtweginfecties, astma en ademhalingsproblemen komen tot slot meer voor bij patiënten met pectus carinatum.

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk onderzoek

De diagnose van pectus carinatum valt via een lichamelijk onderzoek meteen te diagnosticeren op basis van de zichtbare symptomen. Verdere onderzoeken zijn echter nodig.

Elektrocardiografie (hartfilmpje) / Bron: CardioNetworks, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Elektrocardiografie (hartfilmpje) / Bron: CardioNetworks, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
Diagnostisch onderzoek
De arts voert een longfunctieonderzoek (spirometrie) uit. Ook enkele beeldvormende onderzoeken zoals een radiografisch onderzoek (thoraxfoto), een MRI-scan of CT-scan van de borstkas zijn nodig. Voorts biedt een bloedonderzoek informatie over de diagnose van een mogelijk onderliggende aandoening. Eventueel is een echocardiografie of een elektrocardiografie (ECG: meting van de elektrische activiteit van hart) nodig.

Behandeling: Brace of operatie

Een kippenborst gaat niet vanzelf weg. Een speciale brace zet hoge druk op de borstkas om de afwijking te corrigeren. Bij de meeste patiënten valt op deze manier een corrigerende operatie te voorkomen. Bij sommige patiënten is een corrigerende chirurgische ingreep onder volledige narcose wel nodig. De patiënt verblijft hierbij ongeveer één week in het ziekenhuis. In het lichaam van de patiënt is een ijzeren staaf geïmplanteerd die er ongeveer drie jaar later uit mag. Bij deze operatie geldt dat des te jonger een patiënt onder het mes gaat, des te beter het borstbeen zich laat corrigeren. Veelal gebeurt de operatie wanneer een patiënt rond de dertien jaar is, al is het jonger ook mogelijk indien er ernstige misvormingen zijn.

Prognose

De brace heeft veelal zeer goede resultaten. Is een operatie nodig, dan hebben deze patiënten na deze operatie in de meeste gevallen een beter uithoudingsvermogen en een betere longfunctie dan voor de operatie.

Complicaties: Makkelijker verwonding, psychisch moeilijk

Op psychologisch vlak is deze borstkasafwijking niet altijd eenvoudig, zeker niet voor een kind of tiener. Ook voor andere patiënten ius het zelfbeeld en zelfvertrouwen soms beschadigd door het vreemde uiterlijk. Daarnaast treden soms makkelijker verwondingen op. De aandoening is echter niet levensbedreigend.

Contactgroep voor lotgenoten

De online community Pectus4Life is beschikbaar voor patiënten met pectus carinatum, al staat de community eveneens open voor pectus excavatum, een andere borstkasafwijking die beter gekend is als een trechterborst. De community organiseert bijeenkomsten en biedt informatie over de aandoening en de behandelingsmethoden van de borstkasafwijking.

Lees verder

© 2016 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Kippeborst: pectus carinatumKippeborst: pectus carinatumEen kippeborst, ook wel pectus carinatum, is een afwijking aan het borstbeen, waarbij er een vergroeiing ontstaat. Hierd…
Afwijking borstkas bij zwemmers: is het voordelig?Afwijking borstkas bij zwemmers: is het voordelig?Topzwemmers Kevin Cordes, Cody Miller en Pieter van den Hoogenband hebben allen gemeen dat ze een aangeboren afwijking v…
Wat is het Syndroom van Marfan?Wat is het Syndroom van Marfan?Het syndroom van Marfan is een autosomaal dominante genetische afwijking van het bindweefsel. Het heeft invloed op met n…
Pectus: gat in mijn borst door overmatige kraakbeenspanningPectus: gat in mijn borst door overmatige kraakbeenspanningDe overgang van de ribben naar het borstbeen bestaat uit kraakbeen. Een overmatige aanmaak daarvan zorgt ervoor dat span…

Warmte-uitslag door zweten: symptomen, behandeling & tipsWarmte-uitslag door zweten: symptomen, behandeling & tipsWie aan zomer denkt, denkt in de eerste plaats aan zon, zee en nippen aan verfrissende cocktail op een terrasje. De zome…
Osteomyelitis: Ontsteking van het beenmerg (botontsteking)Osteomyelitis: Ontsteking van het beenmerg (botontsteking)Osteomyelitis is de medische term voor ontsteking van het beenmerg, die zich meestal uitbreidt naar het bot en de verder…
Bronnen en referenties
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010, geraadpleegd op 15 mei 2016
  • Edwardssyndroom, trisomie 18 | Mijn Kinderarts, http://mijnkinderarts.nl/ziekten/erfelijke-en-aangeboren-afwijkingen/edwardssyndroom-trisomie-18, geraadpleegd op 15 mei 2015
  • Kippenborst (pectus carinatum of PC), http://www.uza.be/behandeling/kippenborst-pectus-carinatum-pc, geraadpleegd op 15 mei 2016
  • Pectus carinatum – Aandoening, https://www.ocon.nl/patienten/aandoeningen-en-behandelingen/pectus-carinatum, geraadpleegd op 15 mei 2016
  • Pectus Carinatum – Background, http://emedicine.medscape.com/article/1003047-overview#showall, geraadpleegd op 15 mei 2016
  • Pectus carinatum – Behandeling, https://www.ocon.nl/patienten/aandoeningen-en-behandelingen/pectus-carinatum, geraadpleegd op 15 mei 2016
  • Pectus Carinatum Differential Diagnoses, http://emedicine.medscape.com/article/1003047-differential, geraadpleegd op 15 mei 2016
  • Pectus Carinatum in Children, http://www.childrenshospital.org/conditions-and-treatments/conditions/p/pectus-carinatum/overview, geraadpleegd op 15 mei 2016
  • Pectus Carinatum Symptoms & Causes, http://www.childrenshospital.org/conditions-and-treatments/conditions/pectus-carinatum/symptoms-and-causes, geraadpleegd op 15 mei 2016
  • Pectus carinatum, https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003321.htm, geradpleegd op 15 mei 2016
  • Pectus carinatum, https://www.uzleuven.be/pectus-carinatum, geraadpleegd op 15 mei 2016
  • Pectus informatie, http://www.pectus4life.nl/index.php?id=77, geraadpleegd op 15 mei 2016
  • Testing & Diagnosis for Pectus Carinatum in Children, http://www.childrenshospital.org/conditions-and-treatments/conditions/p/pectus-carinatum/testing-and-diagnosis, geraadpleegd op 15 mei 2016
  • Afbeelding bron 1: CardioNetworks, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 07-01-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 14
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.