Presbyopie: Ouderdomsverziendheid

Presbyopie, beter bekend als ouderdomsverziendheid, komt voor bij patiënten na het veertigste levensjaar. Bij deze oogaandoening is het accommodatievermogen van het oog aangetast. Daardoor is de patiënt niet goed in staat om objecten van dichtbij te zien, krijgt hij hoofdpijn en is hij vermoeid. De oogarts voert tal van onderzoeken uit om een geschikt correctiemiddel voor de patiënt te voorzien. Een leesbril, contactlenzen of chirurgie verhelpt meestal de symptomen.

• Synoniemen presbyopie
• Epidemiologie ouderdomsverziendheid
• Oorzaken oogaandoening: Elasticiteit van de lens daalt en lens verhardt
• Symptomen: Objecten op armlengte houden
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling oogziekte
• Prognose oogafwijking
• Complicaties oogprobleem

Synoniemen presbyopie

Presbyopie is ook gekend onder deze synoniemen

• Ouderdomsverziendheid
• Presbyopia
• Presbytia

Epidemiologie ouderdomsverziendheid

Wereldwijd lijden circa 1 miljard mensen aan presbyopie. Ongeveer 500 miljoen patiënten krijgen geen geschikt correctiehulpmiddel omdat ze in landelijke regio’s van ontwikkelingslanden wonen. Presbyopie is voorts een natuurlijk onderdeel van het verouderingsproces en treft bijgevolg iedereen. Meestal zijn patiënten vanaf 40- à 45-jarige leeftijd getroffen door presbyopie.

Oorzaken oogaandoening: Elasticiteit van de lens daalt en lens verhardt

Presbyopie is een leeftijdsgebonden refractieafwijking (brekingsfout van het oog). Bij jonge mensen is de lens van het oog zacht en flexibel, en verandert ze gemakkelijk van vorm en lengte om te kunnen lezen of dingen te bekijken op verschillende afstanden. De elasticiteit, het vermogen van de lens om van vorm te veranderen, daalt langzaam als patiënten verouderen. Ook verdikt en verhardt de natuurlijke lens in het oog. Hierdoor kan het oog van een patiënt moeilijker op nabije objecten scherpstellen. Ouderdomsverziendheid verschilt overigens van astigmatisme, bijziendheid (myopie) en verziendheid (hypermetropie), die betrekking hebben op de vorm van de oogbol en waarbij sprake is van genetische en omgevingsfactoren.

Symptomen: Objecten op armlengte houden

Het primaire symptoom is dat een patiënt objecten die dicht bij het oog zijn, niet meer ziet. Hij kan het oog niet meer scherpstellen op dat object. Bijgevolg houdt hij het object op armlengte om toch te kunnen zien of lezen. Hoofdpijn en vermoeide ogen komen hierbij eveneens voor. Tot slot leidt ouderdomsverziendheid soms tot halo’s en lichtverblinding.

Diagnose en onderzoeken

Oogheelkundig onderzoek

De oogarts voert een uitgebreid oogonderzoek via oftalmoscopie. De arts bekijkt verder het netvlies en verwijdt daarvoor eerst de pupillen van de patiënt via speciale oogdruppels, in medische termen gekend als “mydriatica”. Hij voert een spierfunctieonderzoek (oogspierfunctietest) en een refractietest uit. Bij de refractietest gebruikt hij een foropter. Dit is een apparaat waarmee de oogarts bekijkt welke brillenglazen of contactlenzen het meest geschikt zijn om de brekingsafwijking te corrigeren. De oogarts bepaalt tot slot de gezichtsscherpte van de patiënt.

Diagnostisch onderzoek

Normaal gezien zijn geen extra diagnostische onderzoeken vereist, tenzij de oogarts afwijkingen bemerkt tijdens het oogonderzoek. Deze onderzoeken zijn dan afhankelijk van de gevonden afwijking.

Behandeling oogziekte

Presbyopie is te corrigeren met een bril met progressieve of multifocale glazen, een leesbril of met contactlenzen. Soms is een ooglasercorrectie (zoals LASIK-oogchirurgie) mogelijk. Voorts is een multifocale implantlens zoals de Symfony-lens voor sommige patiënten met presbyopie een oplossing. Een natuurlijke behandeling van presbyopie bestaat uit oogyoga, waarbij de patiënt via oogoefeningen het zicht verbetert. Verder zijn loepen en andere optische hulpmiddelen voor sommige patiënten zeer nuttig.

Prognose oogafwijking

De prognose van presbyopie is uitstekend want dankzij een bril, contactlenzen of een behandeling is het gezichtsvermogen weer optimaal.

Complicaties oogprobleem

Wanneer de patiënt geen behandeling ontvangt, verergeren de symptomen. Hierdoor daalt de kwaliteit van leven en ontstaan allerlei problemen zoals bijvoorbeeld niet meer kunnen autorijden, niet meer functioneren op het werk enzovoort.

Lees verder

• Verziendheid (hypermetropie): Objecten vlakbij wazig zien
• Refractieafwijkingen: Soorten brekingsfouten van het oog
• Refractiechirurgie in het oog: Chirurgie en ooglaseren
• Oogoefeningen voor ouderdomsverziendheid (presbyopie)
• Refractietest: Oogtest voor recept bril of contactlenzen