Slijtage van de duim: symptomen, oorzaken en behandeling

Slijtage van het gewricht in de duim is de meest voorkomende vorm van slijtage in de handen. Dit komt doordat de duim bij alle bewegingen van de hand gebruikt wordt. De slijtage kan het gewricht aantasten, het gaat hierbij om het gewricht tussen de pols en het vlezige gedeelte van de duim. Dit gewicht zorgt er normaal gesproken voor dat je de duim kan draaien en dat je er druk op kunt uitoefenen om de honderden dingen te doen die je dagelijks met je duim doet. De banden en het kapsel van dit gewricht, een zadelgewricht van kraakbeen, worden slapper met de jaren en dan staat de duim niet meer mooi op het bot van de pols. Daardoor komt het ene bot tegen het andere bot bij het bewegen en dit heeft weer tot gevolg dat het gewricht sneller zal slijten. Slijtage van de duim kan de functie ervan beperken en dat kan lastig zijn want de duim wordt dagelijks vaak gebruikt.

Symptomen

Slijtage van het gewricht in de duim heeft pijn in het gewricht tot gevolg wanneer je je duim probeert te gebruiken. Verminderde kracht als je iets wilt pakken, stijfheid, bewegingsbeperking, zwelling en pijn in je hele hand kunnen voorkomen. Het kan moeilijk zijn om bijvoorbeeld een potje te openen, een deurknop om te draaien, met je vingers te knippen, te schrijven of een sleutel om te draaien. Pijn en gevoeligheid kunnen na langdurig gebruik van de duim zelfs voorkomen bij lichte slijtage van de duim. Zwelling kan resulteren in een afwijkende stand van de duim ten opzichte van de pols, alsof deze uit de kom is. Er kan tevens een knobbel of bult op het gewricht ontstaan.

Oorzaken

Het kraakbeen kan in elk gewricht slijten. Er kan ooit een trauma of blessure zijn geweest aan het gewricht, zoals een breuk in een bot of er heeft zich carpaaltunnelsyndroom ontwikkeld. De ontsteking in het gebied na zo'n blessure kan ervoor hebben gezorgd dat de slijtage is ontwikkeld. Als je slijtage in andere gewrichten hebt, zoals knieën, heupen of ellebogen, is er meer kans op het ontwikkelen van slijtage in de duim. Vrouwen krijgen eerder slijtage in de duim, met name de vrouwen die hypermobiele gewrichten hebben of uitgerekte gewrichtsbanden. Statistisch gezien hebben vrouwen zes keer meer kans om slijtage van het duimgewricht te krijgen dan mannen. Vormen van reuma kunnen ook slijtage aan de duim veroorzaken.

Behandeling

De slijtage kan bij iedereen verschillend zijn. Er zijn verschillende manieren van behandeling die zouden kunnen werken voor verschillende symptomen. Als de slijtage beperkt is kan dit worden behandeld met rust en een spalk. Er zijn oefeningen te doen, behandeling met ijs, medicatie, een brace of steroïde-injecties.

Als dit allemaal niet helpt om de pijn te verminderen en de functie van de duim te verbeteren kan het zijn dat er een operatie nodig is. Het gewricht wordt vastgezet, schoongemaakt of er wordt een stukje bot verwijderd. Bij extreme vormen van slijtage kan het gewricht vervangen worden door peestransplantaten. Met elke vorm van slijtage is het belangrijk om naar een arts te gaan voor je een behandeling gaat doen, met name voordat je medicijnen gaat nemen tegen de pijn.

Oefeningen

De arts of fysiotherapeut kan oefeningen voor je hand voorschrijven. Deze oefeningen kunnen de beweeglijkheid van de duim verbeteren en overige symptomen van de slijtage verbeteren. Een simpele oefening is bijvoorbeeld het strekken van de duim waarbij je de top van je duim naar het punt onder je pink beweegt. Een andere oefening is de basis van je duim vasthouden met je andere hand zodat de onderkant stabiel is en dan het topje buigen. Je kan ook de toppen van je vinger om beurten naar de top van je duim bewegen. Je kan deze oefeningen alleen doen na overleg met je arts of fysiotherapeut, zorg dat zij je leren hoe je de oefeningen precies moet uitvoeren.

Medicatie

Medicijnen voor de pijn kunnen medicijnen zonder recept zijn, medicijnen op recept en injecties. Artsen kunnen pijnstillers voorschrijven, ontstekingsremmers en supplementen. Ontstekingsremmers kunnen in hoge dosering bijwerkingen veroorzaken, neem nooit een hogere dosering in dan voorgeschreven door je arts.

Er zijn supplementen waarvan het is bewezen dat ze effectief zijn. Glucosamine en chondroïtine bijvoorbeeld, deze zijn verkrijgbaar als pillen en poeders. Soms kan een crème tegen gewrichtspijn de pijn verlichten. COX-2 remmers kunnen ook worden voorgeschreven of tramadol. Deze medicijnen kunnen in hoge doseringen nare bijwerkingen veroorzaken zoals oorsuizen, hartproblemen, lever- en nierschade en maagbloedingen.

Corticosteroïde-injecties in het duimgewricht kunnen helpen om de zwelling en pijn te verminderen. Dit kan maar twee of drie keer per jaar worden gedaan. De verlichting die deze injectie kan bieden is tijdelijk maar kan heel groot zijn. Wees voorzichtig dat je niet teveel zware bezigheden met je duim doet als je deze injecties krijgt; het gewricht kan erdoor beschadigd raken.

Het gebruik van een spalk

Je arts of fysiotherapeut kan een spalk voorschrijven voor je duim, met name voor de nacht. De spalk kan lijken op een halve handschoen met ondersteunend materiaal aan de binnenkant. Een spalk kan helpen om de pijn te verminderen, zet de duim in de juiste stand en geeft rust aan het gewricht. Vaak wordt een spalk voor twee of drie weken voorgeschreven. Deze wordt niet continu gedragen omdat het belangrijk is dat de duim blijft bewegen. Het wordt bijvoorbeeld alleen gedurende de dag of de nacht gedragen of gedurende activiteiten die belastend zijn voor de duim.